Αποτύπωσε τον πόλεμο του Freddy Karabot στη σειρά γραμματοσήμων

Απρίλιος 1941. Κατά τη γερμανική εισβολή στην Ελλάδα, ένα σμήνος ανεμοστρόβιλων Hawker πέταξε πάνω από την Αθήνα.

1962, Λιβόρνο, Ιταλία: Ένας κομψός άνδρας καλεί ένα ταξί για να τον οδηγήσει στην τελετή απονομής των βραβείων της διεθνούς έκθεσης ταξιδιωτικών αφισών. Φορούσε μαύρη γραβάτα και θα έπαιρνε το δεύτερο έπαθλο, με τον Πάμπλο Πικάσο να παίρνει την πρώτη θέση. Αποφάσισε όμως να το παραλείψει όταν παρατήρησε ότι ο κινηματογράφος προβάλλει μια νέα ταινία, τον «Λόρενς της Αραβίας». πήγαινε να τα παρακολουθήσεις. Ποιος θα έκανε τόσο τρελό δροσερό πράγμα; Someoneσως κάποιος, πριν από 20 χρόνια, να ταξίδεψε σε όλη την Ευρώπη σε μια τρομακτική περιπέτεια ως αιχμάλωτος πολέμου και μαχητής αντίστασης.

Αυτός ο άνθρωπος ήταν ο Frederic “Freddy” Karaput (1924-2011), ένας Ελληνο-Βρετανός ζωγράφος και γραφίστας, η ζωή του οποίου ήταν το μυθιστόρημα και η κληρονομιά του μια ανεκτίμητη συλλογή έργων τέχνης. Οι κλασικές του αφίσες του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού συνέβαλαν καθοριστικά στην ανάπτυξη της “εικόνας” της Νέας Ελλάδας, δίνοντάς της ένα φρέσκο, μοντέρνο πρόσωπο στα χρόνια μετά τον Β ‘Παγκόσμιο Πόλεμο. Τα μινιμαλιστικά σχέδια που δημιούργησε με τον Μιχάλη και την Αγνή Κατζουράκη στο Κ+Κ αποτελούν πλέον μέρος του International Graphic Design Pantheon.

Ο Καραπούτ πέθανε το 2011 σε ηλικία 87 ετών, αφήνοντας πίσω ένα φυλλάδιο που περιγράφει ολόκληρη την εμπειρία του στον Β ‘Παγκόσμιο Πόλεμο.

“Πενήντα χρόνια μετά το τέλος του πολέμου, όλες αυτές οι ιστορίες σχεδιάστηκαν σε ακουαρέλα και τρία χρόνια αργότερα ολοκληρώθηκε μια οπτική βιογραφία. Η αγαπημένη του ανιψιά – όπως ο ίδιος την αποκαλούσε – λέει η δημοσιογράφος Ελένη Καραπούτ,” Νομίζω ότι αυτή ήταν η μεγαλύτερη έργο της ζωής του ».

Ο καλλιτέχνης γέμισε 48 πάνελ για να δημιουργήσει κάτι σαν σενάριο σε σενάριο Χόλιγουντ. Σε ένα πρωτοποριακό γραφικό μυθιστόρημα, περνώντας από τη γραμμή ανάμεσα στο σχέδιο και την εικονογράφηση, ο καλλιτέχνης ξεκινά το μυθιστόρημά του με μια μοίρα Hawker Hurricanes (ίσως η καλύτερη απεικόνιση μαχητικών αεροπλάνων) που πετά πάνω από την Αθήνα και την Ακρόπολη. Ο θεατής ωθείται στο κέντρο της δράσης και πριν το καταλάβει, είναι ο έφηβος που έχει πέσει στην παγίδα αυτού του τρομερού πολέμου.

Ο Karaput, δάσκαλος του συμβολισμού, απεικονίζει τον εαυτό του ως μια άδεια φιγούρα χωρίς πρόσωπο ή άλλα χαρακτηριστικά, μιλώντας έτσι για την αθωότητά του πριν από τη μεγάλη βιαιότητα των Ναζί, που αντιπροσωπεύεται ως απρόσωποι μεταλλικοί κύλινδροι. Χάρη σε ένα συνδυασμό τύχης και θάρρους, ο έφηβος κατάφερε να επιβιώσει από έναν πόλεμο που, για αυτόν, ξεκίνησε με τη Μάχη της Κρήτης, που απεικονίζεται σε 10 εικονικές εικόνες. Ένα από αυτά δείχνει την ουσία της μάχης: «20 Μαΐου 1941. Ηράκλειο Κρήτης. Βρήκαμε καταφύγιο μέσα σε ένα ξενοδοχείο στον Άγιο Μηνά. Τα πρώτα γερμανικά αλεξίπτωτα έχουν ήδη προσγειωθεί και η μάχη λαμβάνει χώρα. Η πόρτα ανοίγει και ένα νεαρό Κρητικό κορίτσι περίπου 20 ετών, πλήρως οπλισμένο, καλεί όλους τους άνδρες άνω των 17 ετών να βγουν να πολεμήσουν τον εχθρό ».

Ο Καραπούτ είχε μια ιδιαίτερη σύνδεση με την Κρήτη που διήρκεσε αρκετές γενιές. Ο παππούς του από την πλευρά της πατέρας έγινε τοπικός ήρωας στο Ηράκλειο όταν γλίτωσε από τη σφαγή των Οθωμανών Τούρκων το 1898. Το 2001, η συλλογή έργων τέχνης του Χάνια Καραπούτ παρουσιάστηκε σε ειδική έκθεση για την 60η επέτειο της Μάχης της Κρήτης. Στα εγκαίνια παραβρέθηκε ο τότε Πρόεδρος της Ελλάδας, Κωστής Στεφανόπουλος.

Η Ρόλα Οικονομάκης, υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων της Περιφερειακής Αρχής Χανίων, μοιράζεται τη μνήμη του γεγονότος: «Θυμάμαι τον ρώτησα για τα ανθρώπινα πρόσωπα στη δουλειά του – γιατί απεικονίζει τους Ναζί ως κυλίνδρους και τον εαυτό του ως μια κενή φιγούρα – και απάντησε γελώντας , “Βαρέθηκα πολύ να τα σχεδιάσω!”

Αυτός ήταν ο Freddy Karaput: είχε χιούμορ ακόμα και όταν μιλούσε για τα πιο σοβαρά θέματα και σε όλη τη σοβαρότητα του πολέμου κατάφερε να δημιουργήσει μια αίσθηση μαγείας στις εικόνες του. Το έργο του προκαλεί πάθος για τη ζωή και έντονο πάθος, ενώ παράλληλα μεταφέρει πειθαρχία, μέτρο και στοχαστικότητα. Perhapsσως αυτή η λεπτή ισορροπία ήταν το αποτέλεσμα της διπλής υπηκοότητάς του, η οποία ήταν επίσης εμφανής στις συνήθειες και τα χόμπι του, όπως η αγάπη του για τα vintage αυτοκίνητα.

Πιο πρόσφατα, η Karaput και η Κρήτη συνδέθηκαν ξανά, αφού τα Ελληνικά Ταχυδρομεία (ΕΛΤΑ) τον Μάιο κυκλοφόρησαν μια σειρά συλλεκτικών γραμματοσήμων που απεικονίζουν 10 σκηνές καλλιτεχνών της Μάχης της Κρήτης, στο πλαίσιο του εορτασμού των 80 χρόνων της μάχης.

Εν τω μεταξύ, το 2001 η Ελληνική Λογοτεχνική και Ιστορική Εταιρεία (ΕΛΙΑ) δημοσίευσε ένα βιβλίο για τις εμπειρίες του κατά τη διάρκεια του πολέμου: “1941-45: Ένας πόλεμος εφήβων”, το οποίο είναι γραμμένο στα ελληνικά, αγγλικά και γερμανικά.

Δέκα χρόνια μετά το θάνατο του Καραπούτ και 80 χρόνια μετά τη Μάχη της Κρήτης, η σειρά θυμάται όλους τους ανθρώπους που θυσιάστηκαν για την Ελλάδα και αυτούς που έκαναν τη χώρα πιο πλούσια.