Στη «Βαλκανική Διαδρομή» στη Μακεδονία – © Kiro Popov / Shutterstock
Τα τελευταία χρόνια, χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες διέσχισαν τη Βόρεια Μακεδονία προς την καρδιά της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πολλοί βοήθησαν η Lins Zdravkin, η οποία μετέτρεψε το σπίτι της στο Veles σε όαση αλληλεγγύης και άνεσης.
Ο Lins Zdravkin, 54, που ζει στην πόλη Vélés, είναι γνωστό ότι βοηθά τους πρόσφυγες στο δρόμο τους προς τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης για περισσότερα από οκτώ χρόνια. Χιλιάδες πρόσφυγες από το Αφγανιστάν, τη Συρία, το Ιράκ και άλλες χώρες, που εισήλθαν στη Βόρεια Μακεδονία από την Ελλάδα, συνεχίζουν το ταξίδι τους ακολουθώντας τον σιδηρόδρομο, που γνωρίζουν ότι θα τους οδηγήσει έξω από τη χώρα στο βορρά και στον προορισμό τους. Το σπίτι της οικογένειας Zdravkin βρίσκεται κατά μήκος της σιδηροδρομικής γραμμής στο Veles, και έτσι ο Lins άρχισε να συναντά πρόσφυγες.
Το Veles βρίσκεται 110 χλμ. από τα ελληνικά σύνορα. Οι πρώτοι πρόσφυγες πέρασαν από την πόλη γύρω στον Μάρτιο του 2013 και ο Λινς άρχισε να τους δίνει φαγητό και νερό. Αυτοί οι άνθρωποι περπατούσαν εκατοντάδες χιλιόμετρα, άρα ήταν πεινασμένοι, κουρασμένοι, σκισμένα παπούτσια και ρούχα. Σε πολλές από τις συνεντεύξεις της στα μέσα ενημέρωσης, η Lince εξήγησε ότι στην αρχή τις έβλεπε μόνο από το σαλόνι της. Πρώτα πήγαιναν σε ομάδες των 10, 20 έως 50, αλλά το 2014, στο απόγειο της βαλκανικής μεταναστευτικής οδού, εκατοντάδες άνθρωποι πέρασαν τον σιδηρόδρομο και το σπίτι της.
«Μοιραστήκαμε τα πάντα»
«Τους έδωσα νερό, τσάι, σάντουιτς και σπιτικά γεύματα, μοιραζόμασταν μαζί τους ό,τι είχαμε στο σπίτι. Αλλά όταν έφτασαν στα εκατοντάδες, δεν μπορούσα να αγοράσω νερό, έτσι γέμισα τα μπουκάλια με νερό βρύσης, έψησα ψωμί, και τέτοια. Τους βοήθησα και με επιδέσμους και φάρμακα. Σταμάτησα ακόμη και να δουλεύω στον τοπικό τηλεοπτικό σταθμό του συζύγου μου. Οι άνθρωποι της Phyllis με καταλάβαιναν, αλλά κάποιοι δεν με στήριξαν. Αλλά πώς κάνεις όταν βλέπεις έναν πατέρα με τρία παιδιά μόλις κινούνται «Μάνα γιαγιάς με εγγόνια;» Εκείνη τη στιγμή, τίποτα δεν είναι σημαντικό για σένα παρά να τους βοηθήσεις, τουλάχιστον με ένα κομμάτι ψωμί και ένα ποτήρι νερό», εξηγεί ο Λινς, ο οποίος προμήθευε και ρούχα για τους μετανάστες.
Λέει ότι έχουν προσαρμόσει ένα επιπλέον κτίριο από το σπίτι τους, ώστε ορισμένοι πρόσφυγες να έχουν ένα μέρος για να ξεκουραστούν και να κοιμηθούν. Υπήρχαν παιδιά που ξύπνησαν μετά από 18 ώρες ύπνου.
Μετά από λίγο καιρό, η αποστολή του Λέντσε έγινε γνωστή σε όλη τη Μακεδονία και έτσι άρχισε να φτάνει βοήθεια. Άνθρωποι και επιχειρήσεις έστειλαν ρούχα, τρόφιμα, νερό, φάρμακα και πάνες. Το 2015, ο Lence άρχισε επίσης να λαμβάνει βοήθεια από την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες.
“Από τότε, ήταν πιο εύκολο για μένα να βοηθήσω τους μετανάστες. Θυμάμαι ότι η πρώτη μεγάλη βοήθεια από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην αρχή ήταν ένας τόνος νερό και φαγητό, και αν υπήρχε πιο δύσκολη περίπτωση, είχα την ευκαιρία να ρωτήσω την ομάδα τους Θα ερχόταν να ζητήσει βοήθεια μέσα σε 24 ώρες. Η τράπεζα τροφίμων και πολλοί άλλοι οργανισμοί συμμετείχαν και όλα έγιναν πιο εύκολα», εξηγεί ο Lins.
σαν ταινία
Αυτή η ιστορία, εκτός από το ότι μοιράζεται πολλά μέσα ενημέρωσης σε όλο τον κόσμο, είναι και ένα πιθανό σενάριο για ταινία. Λέει ότι έχει πολλές ιστορίες και αναμνήσεις, για παιδιά και μια 102χρονη γυναίκα από τη Συρία.
Από τότε που έκλεισε η βαλκανική διαδρομή τον Μάρτιο του 2016, πρόσφυγες και μετανάστες συνέχισαν να εισέρχονται παράνομα στη χώρα σε μια προσπάθεια να φτάσουν στην Ευρώπη. Αν και είναι λίγοι σε αριθμό, το 2021 υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που περπατούν προς τη Γερμανία, τη Γαλλία ή άλλες χώρες. Υπήρχαν περιπτώσεις μεταναστών που πέρασαν τα σύνορα με λαθρέμπορους, με αποτέλεσμα να μείνουν χωρίς χρήματα και να συνεχίσουν με τα πόδια.
Κάποιοι χρησιμοποιούσαν εμπορευματικά τρένα, αλλά κατέβαιναν προς αναζήτηση τροφής αν περνούσαν από την πόλη. Μερικές φορές η αστυνομία τους έφερνε πίσω στην Ελλάδα, αλλά κάποιοι περνούσαν τα σύνορα 10 ή 15 φορές για να φτάσουν στις χώρες στην καρδιά της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ωστόσο, υπήρξαν και τραγικές στιγμές κατά τις οποίες μετανάστες έχασαν τη ζωή τους κατά μήκος της σιδηροδρομικής γραμμής. Το 2015, έως και 14 πρόσφυγες πέθαναν στο σιδηρόδρομο καθώς σταμάτησαν για να ξεκουραστούν και να κοιμηθούν και χτυπήθηκαν από διερχόμενο τρένο. Ο Λέντσε βοήθησε επίσης στις κηδείες τους: τώρα θάφτηκαν σε έναν ομαδικό τάφο στο Ραστάνι, κοντά στο Βέλες, όπου είχαν στηθεί οι ταφόπλακες τους, χωρίς ονόματα και τίτλους. Οι οικογένειες επικοινώνησαν μαζί της με την ελπίδα να βρουν τα πτώματα των νεκρών συγγενών τους μέσω εξετάσεων DNA.
“Είσαι μέλος της οικογένειάς μας».
Η Lence μερικές φορές καταφέρνει να κρατά επαφή με κάποιους μετανάστες όταν φτάνουν σε μια συγκεκριμένη χώρα. Την ευχαριστούν και της στέλνουν φωτογραφίες για να της δείξουν ότι έφτασαν με ασφάλεια στον επιθυμητό προορισμό.
“Μου έδειξαν τα προφίλ και τις φωτογραφίες τους στο Facebook: μερικοί από αυτούς ζούσαν πλουσιοπάροχα, αλλά ήρθαν εδώ πεινασμένοι και ξυπόλητοι. Και δεν μπορώ να εξηγήσω πόση ευγνωμοσύνη εξέφρασαν για τη βοήθεια που τους παρείχαν. Συχνά λένε – θα είσαι πάντα κοντά μας προσευχές και είσαι μέλος της οικογένειάς μας, θα σε θυμόμαστε πάντα με αγάπη, η Μακεδονία θα τη θυμόμαστε με αγάπη», λέει ο Lins.
Σε αναγνώριση του ανθρωπιστικού της έργου, το 2018 η Λέντσε τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο «Μητέρα Τερέζα», το οποίο απονέμεται για σημαντικά επιτεύγματα στον τομέα της ανθρώπινης αλληλεγγύης, για την προώθηση της αμοιβαίας κατανόησης και την ανάπτυξη της συνεργασίας μεταξύ λαών και μελών διαφορετικών κοινωνίες, πολιτισμούς και θρησκείες. Της απονεμήθηκε βραβείο στη Βουλή των Σκοπίων στις 26 Αυγούστου, ημερομηνία κατά την οποία γεννήθηκε η βραβευμένη με Νόμπελ Μητέρα Τερέζα.
“Έμαθα ένα μεγάλο μάθημα από τους πρόσφυγες: πρέπει να εκτιμούμε αυτό που έχουμε. Ας μην μαλώνουμε στα κοινωνικά δίκτυα, ας μην σκορπίζουμε μίσος. Δεν χρειάζεσαι δέκα πουκάμισα ή δέκα ζευγάρια παπούτσια. Κατάλαβα ότι ένα μικρό ποτήρι νερό αξίζει να ζεις γι’ αυτόν. Οι άνθρωποι πεθαίνουν για αυτόν», λέει ο Lins.
“Φανταστική τηλεόραση. Αναγνώστης. Φιλικός επίλυσης προβλημάτων Hipster. Πρόβλημα προβλημάτων. Εξαιρετικά ταπεινός διοργανωτής.”