“Καραμανλής ή τανκς” | eKathimerini.com

Ο Μίκης Θεοδωράκης εθεάθη να επισκέπτεται τη Μακρόνησο, όπου εξορίστηκε κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας 1967-1974, τον Μάιο του 2003. [ANA-MPA]

Ο Μίκης Θεοδωράκης έκανε κάθε είδους δηλώσεις και σχόλια τόσο εύκολα όσο του επέτρεπε η κατάστασή του. Για κάποιους έχει δεχτεί έντονη κριτική από την ορθόδοξη αριστερά, αλλά και από άλλα ιδεολογικά στρατόπεδα.

Αλλά η δήλωση που καθόρισε μια ολόκληρη εποχή και απέκτησε τον δικό της δυναμισμό ήταν «Καραμανλής ή τανκς». Το έκανε λίγο πριν τις εκλογές της 17ης Νοεμβρίου 1974, καθώς η Ελλάδα αγωνιζόταν να κάνει τη μετάβαση από τη δικτατορία στη δημοκρατία. Με το δάχτυλό του, όπως πάντα, σταθερά στον παλμό των καιρών, έθεσε το δίλημμα που ήταν στο επίκεντρο όχι μόνο των εκλογών, αλλά και της ιστορικής στιγμής επίσης. Παρά το ιδεολογικό του υπόβαθρο, δεν δίστασε να θέσει δημόσια το δίλημμα, να εκπαιδεύσει τους πολίτες ότι είχαν καθήκον να το εκπληρώσουν.

Για να εκτιμήσουμε τη σημασία και το θάρρος της συγκεκριμένης δήλωσης, πρέπει να ανατρέξουμε στη θέση του Σοσιαλιστικού Κόμματος ΠΑΣΟΚ και του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας (ΚΕΕ) σχετικά με το είδος της μετάβασης που επιχειρήθηκε. Δηλώνουν ότι ήταν απλώς μια «αλλαγή στη φρουρά του ΝΑΤΟ», αναπαράγοντας την απλοϊκή άποψη του ηγέτη του ΚΚΕ Νίκου Ζακαριάδη στις εκλογές του 1952, όταν είπε ότι δεν υπάρχει πραγματική διαφορά μεταξύ του απερχόμενου πρωθυπουργού Νικολάου Πλαστήρα και της δεξιάς του πτέρυγας. The Challenger, Field Marshal Αλέξανδρος Παπάγος.

Στη δήλωσή του, ο Μίκης αντιτάχθηκε σε αυτές τις θέσεις και, το πιο σημαντικό, ανέτρεψε το βίαιο ριζοσπαστικό κίνημα της νεολαίας που απαιτούσε «σοσιαλισμό του δέκατου όγδοου αιώνα». [of November]Να εκφράσει τη στήριξή του στον Κωνσταντίνο Καραμανλή και την προσπάθειά του να εγκαθιδρύσει μια σύγχρονη δημοκρατία δυτικού τύπου στην Ελλάδα.

Εκείνη την εποχή, οι πιστοί αξιωματικοί της χούντας συνέχισαν να κυριαρχούν στις ένοπλες δυνάμεις, οι παραδοσιακές σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και ΝΑΤΟ επιδεινώθηκαν σοβαρά από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο τον Ιούλιο του 1974 και η κατάσταση της οικονομίας ήταν κρίσιμη. Η συμβολή γεγονότων που διαμόρφωσαν το πολιτικό και κοινωνικό τοπίο είχε όλα τα χαρακτηριστικά μιας παγίδας κινούμενης άμμου και θα χρειαζόταν μια ισχυρή κυβέρνηση με ισχυρή κοινοβουλευτική πλειοψηφία για να την περιηγηθεί. Η διακήρυξη του Θεοδωράκη «Καραμανλής ή τανκς» συνέβαλε στη συντριπτική νίκη του Καραμανλή και του τότε Νέου Δημοκρατικού Κόμματός του.

Ο Μίκης, που μας άφησε χθες, είχε ένα μοναδικό δώρο. Άκουσε και νοιάστηκε για τα μηνύματα της κοινότητας ανά πάσα στιγμή και είχε το θάρρος και την παγκόσμια θέση να επηρεάσει τα γεγονότα. Δεν κάθισε στο περιθώριο, παρακολουθώντας την να ξεδιπλώνεται, όπως θα μπορούσε να κάνει. Αν ήταν, ο Μίκης δεν θα ήταν «δικός μας». Αντίθετα, ήταν μεταξύ εκείνων που υπερασπίστηκαν τα πιστεύω τους.