Στους σκοτεινούς διαδρόμους της εξουσίας στην Τεχεράνη, η δολοφονία του ηγέτη της Χαμάς Ismail Haniyeh στα τέλη Ιουλίου – που ευρέως πιστεύεται ότι πραγματοποιήθηκε από το Ισραήλ – διέλυσε την εύθραυστη ισορροπία.
Ο χρόνος αυτής της κλιμάκωσης στη μακροχρόνια σύγκρουση μεταξύ Ιράν και Ισραήλ δεν θα μπορούσε να είναι χειρότερος, καθώς ο νέος Ιρανός Πρόεδρος Μασούντ Πεζεσκιάν προσπαθούσε ακόμη να συνηθίσει τον ρόλο του όταν αυτή η γεωπολιτική βολίδα έπεσε στην αγκαλιά του.
Για τον Ανώτατο Ηγέτη του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, η δολοφονία του αρχηγού της παλαιστινιακής ομάδας ήταν κάτι περισσότερο από μια πρόκληση, ήταν μια υπαρξιακή πρόκληση.
Η έκρηξη που σκότωσε τη Χανιγιέ, για την οποία το Ιράν πιστεύει ότι ήταν πύραυλος που εκτοξεύτηκε εντός των συνόρων του, ήταν παραβίαση της κυριαρχίας που εξόργισε την Τεχεράνη και έφερε την κυβέρνηση του Χαμενεΐ σε δυσάρεστη θέση από το 2003. συμβουλευτική γνώμη Απαγόρευση της κατασκευής, χρήσης και αποθήκευσης πυρηνικών όπλων υπό αυξημένο έλεγχο.
Στρατηγικές επιπτώσεις
Μια συζήτηση υψηλού επιπέδου για το εάν η φετβά του Χαμενεΐ για τα πυρηνικά όπλα εξυπηρετούσε τις στρατηγικές προτεραιότητες του Ιράν βρισκόταν ήδη σε εξέλιξη πριν από τη δολοφονία του Χανίγιε, σύμφωνα με ανώτερο Ιρανό αξιωματούχο που μίλησε στο Al Jazeera υπό τον όρο της ανωνυμίας.
Ο Χαμενεΐ οδήγησε το Ιράν μέσω των παγκόσμιων μετασχηματισμών από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου μέχρι την άνοδο της μονοπολικότητας των ΗΠΑ και τις συγκρούσεις στο Αφγανιστάν, το Ιράκ και τη Συρία – και μέσα από την ταραχώδη ιστορία της πυρηνικής συμφωνίας του Ιράν με τις παγκόσμιες δυνάμεις.
Τώρα, σε ηλικία 85 ετών, ο Χαμενεΐ χρειάζεται να διασφαλίσει το μέλλον της Ισλαμικής Δημοκρατίας, ένα κρίσιμο στάδιο που απαιτεί κάτι περισσότερο από ελιγμούς στη «γκρίζα ζώνη» – τον χώρο μεταξύ πολέμου και ειρήνης που παραδοσιακά χρησιμοποιούσε το Ιράν για να ασκήσει πίεση στην αντιπάλους.
Αυτές οι επιπτώσεις μπορεί να αναδιαμορφώσουν το στρατηγικό τοπίο στη Μέση Ανατολή σε μια εποχή που οι διαπραγματευτές προσπαθούν να καταλήξουν σε μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός που θα τερματίσει τον βίαιο πόλεμο που διεξήγαγε το Ισραήλ στη Γάζα και τρεις εβδομάδες μετά τη δολοφονία, το Ιράν δεν έχει ακόμη υποδείξει τι θα κάνει κάνω.
«Ο χρόνος της απάντησης του Ιράν θα συντονιστεί προσεκτικά για να διασφαλιστεί ότι θα συμβεί τη στιγμή του μέγιστου αιφνιδιασμού», δήλωσε στο Al Jazeera ο μόνιμος πρεσβευτής του Ιράν στα Ηνωμένα Έθνη, Αμίρ Σαΐντ Ιρβάνι, απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με το εάν το Ιράν καθυστερεί να εξαπολύσει την επίθεσή του. για το ισραηλινό καθεστώς μέχρι να προχωρήσουν οι συνομιλίες για κατάπαυση του πυρός.
Η δολοφονία πυροδότησε έντονη διαμάχη στο Ιράν, σύμφωνα με όσα είπαν πηγές στο Al Jazeera, καθώς ορισμένοι θεώρησαν την αυτοσυγκράτηση ως τη σοφότερη πορεία, φοβούμενοι ότι ένα αντίποινα θα ωθούσε το Ιράν σε μια μακρά και δαπανηρή αντιπαράθεση με το Ισραήλ, η οποία θα μπορούσε να αποδυναμώσει την Τεχεράνη και τους περιφερειακούς συμμάχους της .
Το στρατόπεδο συγκράτησης – από όλο το πολιτικό φάσμα στο Ιράν – εξέφρασε την ελπίδα ότι η ηρεμία θα χρησιμεύσει πλέον ως μοχλός στις μελλοντικές διαπραγματεύσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες θα μπορούσαν να ανοίξουν ένα νέο κεφάλαιο στις σχέσεις μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και του Ιράν και να γίνουν περισσότερο δυναμική απάντηση στις προκλήσεις του Νετανιάχου.
Η επιλογή του Χαμενεΐ
Ο Χαμενεΐ δεν συμφώνησε.
Μιλώντας σε αξιωματούχους στις 14 Αυγούστου, ο Ροχανί είπε ότι το Ιράν δεν πρέπει να φοβάται τον ψυχολογικό πόλεμο που χρησιμοποιούν οι εχθροί του.
Πρόσθεσε, επικαλούμενος το Ιερό Κοράνι, ότι «οι μη τακτικές αποσύρσεις, είτε σε στρατιωτικό, πολιτικό, μέσα ενημέρωσης ή οικονομικό τομέα, θα επιφέρουν την οργή του Θεού. Αν και δεν υπάρχει ακόμη ένδειξη τι θα κάνει, αυτή η επιλογή μπορεί να αναδιαμορφώσει το στρατηγικό τοπίο στη Μέση Ανατολή.
Το πυρηνικό ζήτημα περιπλέκει περαιτέρω το θέμα.
Μέχρι τώρα, η πυρηνική πολιτική του Ιράν επικεντρωνόταν στο δικαίωμά του να κατέχει ειρηνική πυρηνική τεχνολογία, στη φετβά του Χαμενεΐ για αυτό το θέμα και στο να βρίσκεται σε ζώνη χωρίς πυρηνικά όπλα, σύμφωνα με όσα είπε στο Al Jazeera ένας αξιωματούχος που ζήτησε ανωνυμία.
«Με την ευρεία έννοια, η πυρηνική πολιτική του Ιράν εξακολουθεί να μην εμπίπτει στην κατηγορία της πυρηνικής ασάφειας όπως αυτή του Ισραήλ», είπε ο αξιωματούχος, αναφερόμενος στην άρνηση του Ισραήλ να αποκαλύψει τις πυρηνικές δυνατότητες που διαθέτει.
Ωστόσο, ο αξιωματούχος είπε ότι οι δηλώσεις του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου στα Ηνωμένα Έθνη τον περασμένο Σεπτέμβριο και ενός Ισραηλινού υπουργού που ζητούσε την καταστροφή της Γάζας με πυρηνικά όπλα θεωρήθηκαν απειλές από το Ιράν, γεγονός που το ώθησε να επανεξετάσει τη στρατηγική του.
Πρόσθεσαν ότι η μονομερής αποχώρηση των ΗΠΑ από την πυρηνική συμφωνία είναι ένας άλλος λόγος για το Ιράν να επαναξιολογήσει την προσέγγισή του, εξηγώντας ότι το Ιράν εισήλθε στις πυρηνικές συνομιλίες με την ελπίδα να άρει τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη χώρα με αντάλλαγμα την επιβολή περιορισμών στο πυρηνικό του πρόγραμμα.
«Μα τι έγινε; [when the US left the nuclear agreement]«Ρητορικά ρωτάνε».
«Το Ιράν έπρεπε να αντιμετωπίσει την πολιτική μέγιστης πίεσης των Ηνωμένων Πολιτειών χωρίς… [being able to do] οτιδήποτε.”
Θα αλλάξει το πυρηνικό δόγμα;
«Η απάντηση του Ιράν πρέπει να περιλαμβάνει την τιμωρία του επιτιθέμενου για την τρομοκρατική του ενέργεια και τις παραβιάσεις της ιρανικής εθνικής κυριαρχίας». [as well as] Ο πρεσβευτής Ιρβάνι δήλωσε στα Ηνωμένα Έθνη: «Αυτές οι κυρώσεις στοχεύουν να ενισχύσουν τις αποτρεπτικές ικανότητες του Ιράν και να προκαλέσουν βαθιές τύψεις στο ισραηλινό καθεστώς, και έτσι να λειτουργήσουν αποτρεπτικά».
«Επιπλέον, η απάντηση του Ιράν πρέπει να εξεταστεί προσεκτικά για να αποφευχθεί τυχόν αρνητικός αντίκτυπος που θα μπορούσε να επηρεάσει την πιθανή κατάπαυση του πυρός», πρόσθεσε. [in Gaza]”.”
Αυτή η ισορροπία είναι πιθανώς αδύνατο να επιτευχθεί.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο ανώνυμος αξιωματούχος λέει: «Οι απειλές από τη σιωνιστική οντότητα [Israel] «Η μετάβαση από μια πολιτική ασάφειας σχετικά με το πυρηνικό τους πρόγραμμα σε μια σαφή πολιτική πυρηνικών απειλών κατά του Ιράν στα Ηνωμένα Έθνη… υποδηλώνει ότι ενδέχεται να στοχεύουν οι ίδιοι πυρηνικές εγκαταστάσεις σε μεταγενέστερη ημερομηνία».
Προσθέτουν: “Το Ιράν πρέπει να διατηρήσει την κυριαρχία του και τώρα συζητά για την αναθεώρηση του δόγματός του. Εάν δεν αφαιρεθούν τα ισραηλινά πυρηνικά όπλα, θα προκύψει ανταγωνισμός για την κατοχή πυρηνικών όπλων στην περιοχή και το Ιράν σίγουρα θα επαναξιολογήσει τη στρατηγική του”.
Όταν ρωτήθηκαν εάν πιστεύουν ότι εάν το Ιράν αλλάξει το πυρηνικό του δόγμα, θα στραφεί στην παραγωγή πυρηνικών όπλων, ειδικά από τη στιγμή που οι δυτικές και ισραηλινές εκτιμήσεις λένε ότι δεν απέχει περισσότερο από ένα μήνα από την παραγωγή πυρηνικής κεφαλής, ο αξιωματούχος, ο οποίος δεν αποκάλυψε την ταυτότητά του, απάντησε αρνητικά.
Ο αξιωματούχος είπε, «Οποιαδήποτε αλλαγή στο πυρηνικό δόγμα δεν σημαίνει απαραίτητα κίνηση προς τα πυρηνικά όπλα», προσθέτοντας ότι αυτό μπορεί να σημαίνει αλλαγή της τρέχουσας πυρηνικής στρατηγικής, τονίζοντας ότι οποιαδήποτε αλλαγή θα κατευθυνθεί προς το Ισραήλ επειδή απειλεί το Ιράν.
Ο αξιωματούχος πρόσθεσε ότι μια τέτοια αλλαγή μπορεί να ανησυχήσει τους γείτονες του Ιράν, αλλά είπε: «Είμαστε ανοιχτοί σε κάθε μέσο για να καθησυχάσουμε τους γείτονές μας για τις πυρηνικές μας δυνατότητες».
«Το ερώτημα παραμένει αν οι γείτονές μας είναι πρόθυμοι να μας καθησυχάσουν για τις αγορές όπλων τους και τις απειλές που δημιουργούνται από την παρουσία αμερικανικών βάσεων στα εδάφη τους».
Τελικά, οι επιλογές που έχει ο Χαμενεΐ είναι σαν πικρόχολα από τα οποία πρέπει να πιει – ο Ανώτατος Ηγέτης αντιμετωπίζει ένα τεστ αντοχής καθώς ζυγίζει τις επιλογές του, καθεμία γεμάτη με μεγάλους κινδύνους και αβέβαια αποτελέσματα.
Το διακύβευμα δεν ήταν ποτέ μεγαλύτερο καθώς ο κόσμος παρακολουθεί την Τεχεράνη να παλεύει με την πιο σημαντική απόφασή της εδώ και δεκαετίες.
“Ακραίος μαθητής. Επίλυση προβλημάτων. Παθιασμένος εξερευνητής. Αθεράπευτος μελετητής twitter. Λάτρης του καφέ.”