Στην αρχαιότητα, οι Έλληνες μοναχοί προσπαθούσαν να χτίσουν μοναστήρια σε κρυμμένα ή δυσπρόσιτα μέρη για να τα προστατεύσουν από ληστές, εισβολείς και εισβολείς.
Στα νησιά, τα μοναστήρια αντιμετώπιζαν αυξανόμενες απειλές από πειρατές, οπότε έπρεπε να ενισχυθούν καλά. Προστατευμένοι εδώ και αιώνες, όλοι τους επέζησαν και εξακολουθούν να είναι υπερήφανοι για τη μακροχρόνια σταθερότητα τους, ως απόδειξη της ορθόδοξης χριστιανικής πίστης και αφοσίωσης.
Σήμερα, ορισμένοι εξακολουθούν να λειτουργούν και είναι επίσης ανοιχτοί σε πιστούς και επισκέπτες που θέλουν να απολαύσουν τα τεράστια πέτρινα κτίρια που στέκουν επίμονα στη θέση τους, όπου στεγάζονται γενιές ασκητών μοναχών που ζούσαν εκεί.
Η Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννη – Πάτμου
Η Πάτμος θεωρείται το ιερότερο νησί στο Αιγαίο Πέλαγος και ονομάζεται επίσης ελληνικό νησί της αποκάλυψης. Μπορεί να είναι ένα από τα μικρότερα νησιά στο Αιγαίο Πέλαγος, αλλά φιλοξενεί έναν από τους μεγαλύτερους θησαυρούς της Ορθοδοξίας.
Το μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, ή του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, είναι ένα ορθόδοξο μοναστήρι που ιδρύθηκε το 1088 στην κύρια πόλη της Πάτμου. Το 1999 ανακηρύχθηκε Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO.
Χτίστηκε στο ακριβές σημείο όπου οι Χριστιανοί πιστεύουν ότι ο Απόστολος Ιωάννης έγραψε το Βιβλίο της Αποκάλυψης, κοντά στη σπηλιά όπου είχε οράματα για την Αποκάλυψη.
Το 1088, ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Αλέξιος Α Kom Κομνηνός παραχώρησε ολόκληρο το ελληνικό νησί της Πάτμου στον μοναχό Χριστόδουλο. Το μεγαλύτερο μέρος της μονής ολοκληρώθηκε από τον Χριστόδουλο τρία χρόνια αργότερα.
Το εξωτερικό του οχυρώθηκε από συνεχείς απειλές πειρατών και Σελτζούκων Τούρκων, σε έναν λόφο ψηλότερα από το Σπήλαιο της Αποκάλυψης, ακριβώς πάνω από τον αρχαίο βωμό της αρχαίας θεάς Αρτέμιδος.
Όταν φτάσετε στο μοναστήρι, σας υποδέχονται τεράστιες επάλξεις που αποτελούν ένα εξαιρετικό παράδειγμα βυζαντινής αρχιτεκτονικής. Γραφικά παρεκκλήσια, όπως αυτά των Αγίων Αποστόλων και του Αγίου Γεωργίου, βρίσκονται επίσης στην περιοχή.
Η Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννη Θεολόγου δραστηριοποιείται 932 συνεχόμενα χρόνια και παραμένει μέχρι σήμερα ο θεματοφύλακας των βυζαντινών παραδόσεων και των θησαυρών του χριστιανισμού.
Παναγία Χοζοβιώτισσα – Αμοργός
Θα βρείτε το μοναστήρι της Παναγίας της Χοζοβιώτισσας στην Αμοργό, προσκολλημένο σε έναν απότομο βράχο πάνω από το απέραντο γαλάζιο της παραλίας της Αγίας Άννας.
Εκεί στεκόταν το μοναστήρι της Παναγίας της Χοζοβιώτισσας, μια παρθένα λευκή φρουρά στον γκρίζο βράχο γύρω του, από το 1088.
Σύμφωνα με την παράδοση, η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας έφτασε σε μια βάρκα στην ακτή της Ασίας από τη Χόζοβα στην Παλαιστίνη, που εστάλη από μια ευσεβή γυναίκα που ήθελε να σώσει την εικόνα από την εικονομαχία.
Είναι αξιοσημείωτο ότι η εικόνα έφτασε εκεί επειδή φημολογείται ότι ο τόπος κατοικούνταν από δαίμονες.
Οι κάτοικοι της Αμοργού άρχισαν να χτίζουν εκκλησία προς τιμήν της Παναγίας. Όμως κάθε πρωί έβλεπαν αυτό που είχαν χτίσει την προηγούμενη μέρα να είχε καταρρεύσει.
Αυτό, μέχρι που μια μέρα, όταν είδαν τα εργαλεία τους να κρέμονται ψηλά σε ένα απρόσιτο μέρος στο βράχο – κάτι που είδαν ως ευχή η Παναγία να χτίσει το εκκλησάκι της εκεί σε εκείνο το σημείο.
Το μοναστήρι στέκεται εκεί σήμερα, μεγαλειώδες και πεντακάθαρο, σκαρφαλωμένο σε απόκρημνα βράχια 300 μέτρα (984 πόδια) πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Απίστευτα, φαίνεται μόνο από τη θάλασσα.
Η γιορτή της Υπεραγίας Θεοτόκου γιορτάζεται στις 21 Νοεμβρίου στο νησί και εκεί διοργανώνεται μεγάλο πανηγύρι προς τιμήν της.
Την παραμονή της Μεγάλης Γιορτής, οι άνθρωποι που επιθυμούν να συμμετάσχουν μπορούν να διανυκτερεύσουν στο μοναστήρι. Είναι μια τόσο μοναδική εμπειρία που όντας εκεί τη νύχτα, νιώθεις ότι είσαι στον ουρανό και γίνεσαι ένα με τα αστέρια που μοιάζουν να αγγίζουν τον βράχο.
Τα ξημερώματα, το τοπίο είναι εκπληκτικό, με τον ήλιο να ανατέλλει από τη θάλασσα, με τα εκπληκτικά χρώματα του ανατέλλοντος ήλιου να αντανακλώνται στο νερό. Η γιορτή είναι πολύ γιορτινή και προσελκύει κόσμο από όλη την Ελλάδα. Οι μοναχοί έχουν μπακαλιάρο, φάβα, ψάρι, κρασί, ρακή, παστέλι και άλλα τρόφιμα προς πώληση την ημέρα.
Κάτω από το μοναστήρι, η παραλία της Αγίας Άννας φημίζεται για τα κρυστάλλινα νερά της και το παρεκκλήσι είναι μία από τις πιο γνωστές γαμήλιες τελετές. Εκεί γυρίστηκε η ταινία “The Big Blue”, η οποία έκανε την Αμοργό διάσημη σε όλο τον κόσμο.
Μοναστήρι Ταξί – Σέριφος
Στο σταυροδρόμι του Πλατύ Γιαλού και του χωριού Γαλάνι, στο βόρειο τμήμα της Σερίφου, υπάρχει η εκκλησία της Παναγίας της Ζωδόχου Πέγης με ένα μικρό νεκροταφείο και απέναντι από το μοναστήρι των ταξίμενων αφιερωμένο στους θαμώνες του ελληνικού νησιού, Αρχαγγέλους Γαβριήλ και Μιχαήλ Ε
Αν και υπάρχει κάποια σύγχυση σχετικά με τον ακριβή χρόνο ίδρυσης του μοναστηριού, επικρατεί η άποψη ότι χτίστηκε το 1572.
Ωστόσο, σχεδόν σίγουρα ξαναχτίστηκε το 1659 μετά από ζημιά. Μια χαμηλή μπλε πόρτα στην κορυφή της απότομης σκάλας οδηγεί στο μοναστήρι και τον απλό, λιτό και σεβαστό χώρο του.
Το αρχιτεκτονικό του στυλ είναι μοναδικό και πρέπει να σημειωθεί ότι από το 1617 έως το 1911 λειτουργούσε εκεί ένα σχολείο.
Λεηλατήθηκε αρκετές φορές κατά τη διάρκεια της κατοχής της Βενετίας και οι πειρατές δεν το άφησαν ποτέ μόνο του. Γι ‘αυτό μοιάζει με το κάστρο που βλέπουμε σήμερα.
Μονή Παναγίας Χρυσοσκαλίτσας – Χανιά
Η Μονή της Παναγίας της Χρυσοσκαλίτισσας είναι ένα από τα πιο γνωστά ελληνικά μοναστήρια, λόγω της υπέροχης αρχιτεκτονικής της και της μικρής απόστασης από το Ελαφονήσι.
Το μοναστήρι βρίσκεται 72 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά των Χανίων της Κρήτης, σε έναν βράχο 35 μέτρων (115 πόδια) με θέα το Λιβυκό Πέλαγος.
Είναι ένα λευκό μοναστήρι με αρχιτεκτονική σαν κάστρο. Στην πραγματικότητα, είναι ένα από τα σημαντικότερα μνημεία στα νοτιοδυτικά της Κρήτης.
Η εκκλησία του μοναστηριού είναι αφιερωμένη στην Αγία Τριάδα και την Κοίμηση της Θεοτόκου.
Το έτος ίδρυσης της μονής δεν είναι γνωστό. Ωστόσο, σύμφωνα με την παράδοση, χτίστηκε όταν ένας αγρότης βρήκε το εικονίδιο της Κοίμησης της Θεοτόκου σε έναν βράχο. Λέγεται ότι η εικόνα ήταν κρυμμένη εκεί κατά την περίοδο της Εικονομαχίας, από το 726 έως το 842 μ.Χ., και η εικόνα εξακολουθεί να βρίσκεται στην εκκλησία στο μοναστήρι.
Το μοναστήρι αναφέρεται στην Απογραφή της Βενετίας του 1637 ως Παναγία Γουνοσκαλίτισσα. Το όνομα Χρυσοσκαλίτεσσα ανάγεται στο τελευταίο από τα 98 σκαλιά του μοναστηριού, το οποίο, όπως λέγεται, ήταν χρυσό και πωλήθηκε κατά την Τουρκοκρατία. Ωστόσο, ο μύθος λέει ότι οι αληθινοί πιστοί εξακολουθούν να βλέπουν το χρυσό βήμα.
Εκτός από τη μοναδική αρχιτεκτονική και τη μαγευτική θέα, μόλις μπείτε στη Μονή Χρυσοσκαλίτισσας, θα θαυμάσετε τη θρυλική εικόνα της Κοίμησης της Θεοτόκου, η οποία λέγεται ότι κατασκευάστηκε πριν από 1.000 χρόνια. Θα δείτε αυτή την ανεκτίμητη εικόνα στο παρεκκλήσι της μονής.
Η Ζωοδόχου Πηγής – Άνδρος
Το μεγαλύτερο μοναστήρι στην Άνδρο είναι το Μοναστήρι της Ζωοδόχου Πηγής, ή «Κρήνη της Ζωής». Οι ντόπιοι την αποκαλούν Αγία και γιορτάζουν τη γιορτή της την πρώτη Παρασκευή μετά το Πάσχα. Βρίσκεται ανάμεσα στο Γαύριο και το Μπατσί.
Δεν είναι γνωστό πότε χτίστηκε. Ωστόσο, υπάρχουν ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες ότι κατά τα βυζαντινά χρόνια ήταν σχολείο και μετατράπηκε σε μοναστήρι το 842 από την αυτοκράτειρα Θεοδώρα.
Αναφέρεται επίσης ότι πολλοί ευγενείς ανδριώτες εκπαιδεύτηκαν στο σχολείο, το οποίο έδωσε πολλούς ιερείς, επισκόπους και πατριάρχες.
Η μονή αναφέρθηκε για πρώτη φορά σε έγγραφο του έτους 1400, ενώ στην εκκλησία της υπάρχει εικόνα του 1325.
Ανακαινίστηκε τον 16ο αιώνα και στη συνέχεια ξανά τον 20ό αιώνα, η αρχική βυζαντινή μορφή του άλλαξε. Το 1928, το μοναστήρι μετατράπηκε σε μοναστήρι και σήμερα ζει μόνο μια μοναχή.
Η εκκλησία του μοναστηριού είναι βυζαντινού ρυθμού και τα ζωγραφισμένα έργα τέχνης της χρονολογούνται από τη μεταβυζαντινή περίοδο.
Ωστόσο, περιέχει εικόνες από τον 14ο και 16ο αιώνα επίσης. Στο μοναστήρι υπάρχει μια σημαντική βιβλιοθήκη με πολλά βιβλία και χειρόγραφα, ένα μουσείο ιερών άμφων και σκευών και μια μικρή συλλογή προϊστορικών εργαλείων που βρέθηκαν στο νησί.