Γιατί το Ντονμπάς βρίσκεται στο επίκεντρο της ουκρανικής κρίσης

Ουκρανοί αξιωματούχοι έχουν επανειλημμένα αρνηθεί την ύπαρξη τέτοιων σχεδίων. Την Παρασκευή, ο επικεφαλής του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας της Ουκρανίας, Oleksiy Danilov, δήλωσε: “Υπάρχει μεγάλος κίνδυνος οι εκπρόσωποι της Ρωσικής Ομοσπονδίας που βρίσκονται εκεί να προκαλέσουν ορισμένα πράγματα. Μπορούν να κάνουν πράγματα που δεν έχουν καμία σχέση με τον στρατό μας”.

Ο Ντανίλοφ δεν προσκόμισε στοιχεία, αλλά πρόσθεσε: “Δεν μπορούμε να πούμε ακριβώς τι θα κάνουν – αν ανατινάζουν λεωφορεία με άτομα που πρόκειται να εκκενωθούν στην περιοχή του Ροστόφ ή ανατινάξουν σπίτια – δεν το κάνουμε. “Εγώ” δεν ξέρω.”

Ο Ντανίλοφ μίλησε λίγες μόνο ώρες αφότου σημειώθηκε μια μυστηριώδης έκρηξη σε αυτοκίνητο που ανήκει σε ανώτερο στέλεχος στην πόλη Ντόνετσκ, κοντά στο αρχηγείο των αυτονομιστών.

Ο αρχηγός της περιοχής Ντένις Μπούσλιν το περιέγραψε ως τρομοκρατική ενέργεια. Ωστόσο, οι ουκρανικές αρχές και οι δυτικοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι επρόκειτο για μια σκηνοθετημένη πρόκληση – ίσως με σκοπό να δικαιολογήσει τη ρωσική επέμβαση.

Μετά από μια σχετική ηρεμία για μεγάλο μέρος του τρέχοντος έτους, η «γραμμή επικοινωνίας» ήταν πιο ενεργή τις τελευταίες ημέρες – το μέλλον των αποσχισμένων περιοχών της Ουκρανίας μπλέκεται σε ένα πολύ ευρύτερο φάσμα ρωσικών παραπόνων και απαιτήσεων.

Ποια είναι η σύγχρονη ιστορία του Donbass;

Ο πόλεμος ξέσπασε το 2014 όταν αντάρτες που υποστηρίζονται από τη Ρωσία κατέλαβαν κυβερνητικά κτίρια σε πόλεις και πόλεις στην ανατολική Ουκρανία. Οι σφοδρές μάχες άφησαν τμήματα των περιοχών Λουχάνσκ και Ντόνετσκ στο ανατολικό Ντονμπάς στα χέρια των αυτονομιστών που υποστηρίζονται από τη Ρωσία. Η Ρωσία προσάρτησε επίσης την Κριμαία από την Ουκρανία το 2014, σε μια κίνηση που προκάλεσε παγκόσμια καταδίκη.

Οι ελεγχόμενες από τους αυτονομιστές περιοχές του Ντονμπάς έγιναν γνωστές ως Λαϊκή Δημοκρατία του Λουχάνσκ (LPR) και Λαϊκή Δημοκρατία του Ντόνετσκ (DPR). Η ουκρανική κυβέρνηση στο Κίεβο ισχυρίζεται ότι οι δύο περιοχές βρίσκονται στην πραγματικότητα υπό ρωσική κατοχή. Οι μονομερώς ανακηρυγμένες δημοκρατίες δεν αναγνωρίζονται από καμία κυβέρνηση, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας. Η ουκρανική κυβέρνηση αρνείται να μιλήσει απευθείας με καμία από τις δύο αποσχισθείσες δημοκρατίες.

Η συμφωνία του Μινσκ ΙΙ του 2015 οδήγησε σε μια ασταθή κατάπαυση του πυρός και η σύγκρουση εξελίχθηκε σε έναν σταθερό πόλεμο κατά μήκος της γραμμής επικοινωνίας που χωρίζει την ουκρανική κυβέρνηση και τις περιοχές που ελέγχονται από τους αυτονομιστές. Οι Συμφωνίες του Μινσκ (που ονομάστηκαν από την πρωτεύουσα της Λευκορωσίας όπου συνήφθησαν) απαγορεύουν τα βαρέα όπλα κοντά στη γραμμή επαφής.

Η γλώσσα που περιβάλλει τη σύγκρουση είναι πολύ πολιτικοποιημένη. Η ουκρανική κυβέρνηση χαρακτηρίζει τις αυτονομιστικές δυνάμεις «εισβολείς» και «κατακτητές». Τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης περιγράφουν τις αυτονομιστικές δυνάμεις ως «πολιτοφυλακές» και υποστηρίζουν ότι αμύνονται τοπικά ενάντια στην κυβέρνηση του Κιέβου.

Περισσότεροι από 14.000 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί στη σύγκρουση στο Ντονμπάς από το 2014. Η Ουκρανία λέει ότι 1,5 εκατομμύριο άνθρωποι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, οι περισσότεροι κατοικούν σε περιοχές του Ντονμπάς που εξακολουθούν να βρίσκονται υπό τον έλεγχο της Ουκρανίας και περίπου 200.000 άτομα επανεγκαταστάθηκαν στην ευρύτερη περιοχή του Κιέβου.

Πώς ο Πούτιν πυροδότησε τη σύγκρουση;

Οι αυτονομιστές στο Ντονμπάς κέρδισαν σημαντική υποστήριξη από τη Μόσχα. Η Ρωσία υποστηρίζει ότι δεν έχει στρατιώτες στο έδαφος εκεί, αλλά αξιωματούχοι των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ και της Ουκρανίας λένε ότι η ρωσική κυβέρνηση προμηθεύει τους αυτονομιστές, τους παρέχει συμβουλευτική και μυστική υποστήριξη και ενσωματώνει δικούς της αξιωματικούς στις τάξεις τους.

Και αυτή την εβδομάδα, το ρωσικό κοινοβούλιο συνέστησε στο Κρεμλίνο να αναγνωρίσει επίσημα τμήματα του LPR και του DPR ως ανεξάρτητα κράτη, μια άλλη κλιμάκωση της ρητορικής που Αμερικανοί αξιωματούχοι λένε ότι είναι απόδειξη ότι ο Πούτιν δεν σκοπεύει να τηρήσει τη συμφωνία του Μινσκ.

Μιλώντας την Τετάρτη, ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών Ντμίτρο Κουλέμπα είπε ότι η Ουκρανία «δεν θα σταματήσει μέχρι να απελευθερώσουμε τα εδάφη μας στο Ντονμπάς της Κριμαίας, έως ότου η Ρωσία πληρώσει για όλη τη ζημιά που έχει κάνει στην Ουκρανία».

Ο Πούτιν έχει κατηγορήσει εδώ και καιρό την Ουκρανία ότι παραβιάζει τα δικαιώματα των Ρώσων και Ρωσόφωνων στην Ουκρανία και έχει πει ότι είναι δικαίωμα της Ρωσίας να επέμβει στρατιωτικά για να τους προστατεύσει.

Την Τετάρτη, ο Πούτιν ισχυρίστηκε ότι διαπράττεται «γενοκτονία» στο Ντονμπάς. Οι ισχυρισμοί του δεν είναι νέοι, αλλά ο χρόνος ανησυχεί τους δυτικούς πολιτικούς, που φοβούνται την επανάληψη της σύγκρουσης του 2008 στη Γεωργία.

Επικαλούμενος τη γενοκτονία αυτή την εβδομάδα, ο Πούτιν απηχούσε τον ψευδή ισχυρισμό της Ρωσίας ότι η Γεωργία διέπραξε γενοκτονία εναντίον αμάχων στην αποσχισθείσα δημοκρατία της Νότιας Οσετίας τον Αύγουστο του 2008. Κατά τη διάρκεια αυτής της σύντομης σύγκρουσης, η Ρωσία εξαπέλυσε μια μεγάλης κλίμακας στρατιωτική εισβολή που πήγε βαθιά στο γεωργιανό έδαφος.

Τι συμβαίνει τώρα στο Donbass;

Το Σάββατο, άνθρωποι από περιοχές υπό τον έλεγχο των αυτονομιστών άρχισαν να ανταποκρίνονται στην εντολή εκκένωσης, φεύγοντας με λεωφορεία πέρα ​​από τα ρωσικά σύνορα. Οι ρωσικές αρχές τους υποσχέθηκαν καταφύγιο και αποζημίωση – ενώ τα ρωσικά κρατικά μέσα κάλυψαν κάθε πτυχή και διαχωρισμό της περιορισμένης μαζικής μετανάστευσης – με το ξεκάθαρο μήνυμα ότι οι άνθρωποι έφευγαν κατά χιλιάδες από το φόβο της ουκρανικής επιθετικότητας.

Από τα ξημερώματα του Σαββάτου, τα ρωσικά πρακτορεία ειδήσεων ανέφεραν ότι περίπου 10.000 άνθρωποι είχαν ήδη περάσει τα σύνορα. Οι ρωσικές αρχές λένε ότι είναι έτοιμες να φτάσουν έως και 900.000 άτομα, αν και η ηγεσία των αυτονομιστών διέταξε τους άνδρες να μείνουν πίσω και να πάρουν τα όπλα και έχουν ανακοινώσει γενική κινητοποίηση.

Όπως και το 2014, η περιοχή του Ντονμπάς είναι τώρα ένα χωνευτήριο σύγκρουσης Ανατολής-Δύσης, μεταξύ της εκστρατείας του Πούτιν να επαναφέρει τον έλεγχο – την αποδυνάμωση του ουκρανικού κράτους – και την αυξανόμενη φιλοδοξία των Ουκρανών να ενταχθούν στο μαντρί των ευρωπαϊκών δημοκρατιών.