Το My People είναι ένα μεγάλου μήκους ντοκιμαντέρ σε σκηνοθεσία Άννα Ριζάν που αφηγείται την ιστορία των Ελλήνων Εβραίων κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής στην Ελλάδα και τον ρόλο που έπαιξε ο χριστιανικός κλήρος και η ελληνική αντίσταση κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Θα κάνει πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου το Σάββατο στο Como Cinema Palace.
Γνώρισα πρόσφατα την Άννα στην Αθήνα – την ηθοποιό και σκηνοθέτη που τιμήθηκε πρόσφατα στην Ουάσιγκτον, DC, για την προσφορά της στην ιστορία, τις τέχνες και τον πολιτισμό. Η Άννα και η ταινία της είχαν ανεξίτηλη επίδραση πάνω μου για πολλούς λόγους, μεταξύ των οποίων ο τρόμος που εξαπέλυσαν οι Ναζί στον εβραϊκό λαό και συγκεκριμένα στην Ελλάδα.
«Αν και οι επιζήσαντες του Ολοκαυτώματος υπέστησαν τρομερό τραύμα και φρικτές συνθήκες, η ταινία στοχεύει να δώσει ένα παράδειγμα που μετατρέπει την ενέργεια που δείχνουν οι επιζώντες σε μια αίσθηση ενδυνάμωσης που όλοι, συμπεριλαμβανομένου του κοινού, πρέπει να απολαμβάνουν», είπε η Άννα.
Η Άννα Ριζάν έχει κάνει μια σημαντική καριέρα ως ηθοποιός και μουσικός, συμμετέχοντας σε πολλές ελληνικές και ευρωπαϊκές ταινίες και τηλεοπτικές ταινίες όπως Bloody Soil, The Red Room, Love at First Sight και Show Bitch.
Το My People ήταν υποψήφιο για το Βραβείο Ορφέας στο Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου του Λος Άντζελες και η Άννα έλαβε το Μετάλλιο Αριστείας της Ουάσιγκτον. Ο Πάτρικ ΜακΓκάβιν των La Times το χαρακτήρισε “πρωτοποριακό και άξιο έργο. Απροσδόκητο…”
«Για μένα, η πρόσκληση ήταν μια μεγάλη έκπληξη και μια μεγάλη τιμή», είπε η Άννα.
Η Άννα γεννήθηκε στην Αθήνα από τον Φώτη Ριζάν Κριτσιλή και την Εύα Ματίλντα Καλαμάρα. Ο πατέρας της, Κρητικής και Πελοποννησιακής καταγωγής, είναι ομοσπονδιακός δικαστής που είχε φιλοδοξίες να γίνει σκηνοθέτης. Η μητέρα της, μια Ελληνοεβραία δικηγόρος ισπανικής και πολωνικής καταγωγής, σπούδασε στη Σχολή Παραστατικών Τεχνών Carolus Kuhn πριν μπει στη Νομική.
Η τραγωδία είναι ότι οι περισσότεροι Σεφαραδίτες Εβραίοι στη Θεσσαλονίκη χάθηκαν στα ναζιστικά στρατόπεδα θανάτου και εμείς ως Έλληνες δεν πρέπει να το ξεχνάμε αυτό ως Έλληνες. Είναι λυπηρό που η ελληνική αντίσταση δεν έχει φτάσει ακόμη στη Θεσσαλονίκη. Πολλοί Έλληνες Εβραίοι, όπως οι Ρωμανιώτες και όσοι ζούσαν εκτός Θεσσαλονίκης, κρύφτηκαν ή εκδόθηκαν βαφτιστικά από τον κλήρο για να αποφύγουν τη σύλληψη. Πολλοί άλλοι Έλληνες Εβραίοι πολέμησαν στην ελληνική αντίσταση κατά των Ναζί, κάτι που δεν συνέβαινε συχνά σε άλλα κινήματα αντίστασης, όπου οι Εβραίοι πολέμησαν χωριστά από τους μη Εβραίους.
Ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Ελλάδος Δαμασκηνός κάλεσε τους ιερείς του να κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους για να βοηθήσουν τους Εβραίους και να κρύψουν εκείνους για τους οποίους ήταν αδύνατο να πλαστογραφηθούν τα πιστοποιητικά βάπτισης. Η Γκεστάπο τον απείλησε συχνά και η συνεργάσιμη ελληνική κυβέρνηση τον προειδοποίησε, αλλά χωρίς αποτέλεσμα.
Το 1943, λόγω της προστασίας της αθηναϊκής εβραϊκής κοινότητας, ο Δαμασκηνός απειλήθηκε από τον στρατηγό των SS Jürgen Stroop με πυροβολισμό. «Οι Έλληνες αρχιερείς δεν πυροβολούνται», απάντησε ο πρόεδρος. Κρεμάστηκαν. Παρακαλώ σεβαστείτε αυτή την παράδοση».
Στα κηρύγματά του ο αρχιεπίσκοπος συνέχισε να καταδικάζει σκληρά τους εισβολείς, έγραψε εγκυκλίους και εξέδωσε βαπτιστικά. Για τη διάσωση των Ελλήνων Εβραίων κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος, ο Γιαντ Βασέμ τον αποκάλεσε «Δίκαιο μεταξύ των Εθνών». Αυτό είναι που με έκανε να νιώσω περήφανος.
Ο Λαός μου δεν αφορά μόνο τη μεταπολεμική ανθεκτικότητα των επιζώντων του Ολοκαυτώματος και το πώς οι ηγέτες της εκκλησίας βοήθησαν χιλιάδες Εβραίους να αποφύγουν την απέλαση και να ενταχθούν στην ελληνική αντίσταση, αλλά μια πολύ προσωπική αντανάκλαση του παππού και της γιαγιάς της που ενώθηκαν με τους παρτιζάνους.
Υπάρχει μια γραμμή στο ντοκιμαντέρ που με αντηχεί: «Η ιστορία μου είναι η ιστορία σου», που για την Άννα είναι «για τον παππού και τη γιαγιά και τους προπαππούδες μου».
“Αυτό είναι ένα μήνυμα ότι εξακολουθούν να μαθαίνουν να απολαμβάνουν τη ζωή μετά από αυτές τις τρομερές συνθήκες και να μετατρέπουν αυτή την εμπειρία σε κάτι ισχυρό. Είναι ένα παγκόσμιο μήνυμα.”
Το βραβευμένο ντοκιμαντέρ ήταν συμπαραγωγή των Άννα Ριζάν Ζαφείρη Χαϊτίδη, Παντελή Κοδογιάννη και των βραβευμένων με Όσκαρ Μίτσελ Μπλοκ και Κιμ Μάγκνουσον.
«Είναι ένας κινηματογραφικός ύμνος στην αγάπη και το θάρρος που στοχεύει να εκπαιδεύσει και να εμπνεύσει ανθρώπους όλων των ηλικιών να μάθουν από την ιστορία… Ζήστε περισσότερο, αγαπήστε περισσότερο», προσθέτει η Άννα.
Ως Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Μελβούρνης, είμαι επίσης περήφανος που παρουσιάζω ένα τόσο σημαντικό ντοκιμαντέρ σε συνεργασία με το Αυστραλιανό Εβραϊκό Μουσείο για την 80ή επέτειο του Ολοκαυτώματος.
Δείτε το κλιπ παρακάτω.
“Φανταστική τηλεόραση. Αναγνώστης. Φιλικός επίλυσης προβλημάτων Hipster. Πρόβλημα προβλημάτων. Εξαιρετικά ταπεινός διοργανωτής.”