Εκατομμύρια ευρώ για έρευνα της ανάπτυξης σπάνιων εγκεφαλικών παθήσεων | Επιστήμη και πλανήτης

“Μπορείτε να διορθώσετε μόνο αυτό που καταλαβαίνετε”, λέει ο καθηγητής Pierre Vanderhagen. Επειδή όσο περισσότερα γνωρίζουμε για τον τρόπο με τον οποίο σχηματίζονται οι εγκέφαλοί μας, τόσο καλύτερα κατανοούμε γιατί υπάρχουν μερικές φορές σφάλματα και σπάνιες εγκεφαλικές παθήσεις. “Οι σπάνιες ασθένειες, οι οποίες συχνά οδηγούν σε σοβαρές αναπηρίες, εξακολουθούν να έχουν πολλά μυστικά για εμάς. Θέλω να βοηθήσω στην επίλυση αυτού του μυστηρίου. Το μεγάλο μας κίνητρο, από τον εαυτό μου και από την ομάδα των ανώτερων ερευνητών γύρω μου, είναι αυτή η περιέργεια για το τι ακριβώς συμβαίνει στο μυαλό μας.” Όπως λέει ο καθηγητής Vanderhagen.

Ο Pierre Vanderhagen είναι Επικεφαλής του Εργαστηρίου Βλαστικών Κυττάρων και Αναπτυξιακής Νευροβιολογίας – VIB-KULeuven Center for Brain Research και εργάζεται όχι μόνο στο KULeuven αλλά και στο ULB, όπου ήταν προηγουμένως καθηγητής πλήρους απασχόλησης για πολλά χρόνια. Κατά την τελευταία δεκαετία, ο επιστήμονας και η ομάδα του έψαχναν έναν τρόπο που μπορούμε να παρακολουθούμε την εξέλιξη του εγκεφάλου μας. “Οι εγκέφαλοί μας είναι πιο περίπλοκοι από εκείνους άλλων ζωικών ειδών. Για παράδειγμα, εξελίσσονται πολύ αργά για μια περίοδο είκοσι ετών. Αυτό μας δίνει πολύ χρόνο για να μάθουμε γρήγορα νέα πράγματα. Ένα προφανές πλεονέκτημα”, λέει ο καθηγητής Vanderhagen. Αλλά δεν μπορείτε να το βρείτε με κελιά στο εργαστήριο. Είναι ακριβώς η πολύπλοκη αλληλεπίδραση όλων των κυττάρων στο μυαλό μας που καθορίζει πώς συμβαίνουν οι εξελίξεις. Μπορείτε να το μελετήσετε μόνο σε έναν ζωντανό οργανισμό. “

Πρόσφατα ο καθηγητής Vanderhagen και η ομάδα του βρήκαν μια λύση σε αυτό το πρόβλημα. “Το σημαντικό πρώτο βήμα ήταν να ανακαλύψουμε πώς τα ανθρώπινα βλαστικά κύτταρα εξελίχθηκαν σε νευρώνες και στη συνέχεια εμφυτεύσαμε αυτούς τους νευρώνες στον εγκέφαλο των ποντικών.” Είναι αξιοσημείωτο ότι οι ερευνητές είδαν ότι τα ανθρώπινα εγκεφαλικά κύτταρα διατηρούν τον αργό ρυθμό ανάπτυξής τους και εξακολουθούν να λειτουργούν με τα κύτταρα των ποντικών. Έτσι συνεργάζονται χωρίς να γίνονται τα ίδια τα ποντίκια.

Με αυτό το νέο μοντέλο είναι πλέον δυνατή η διεξαγωγή επιστημονικής έρευνας σε μοριακό και κυτταρικό επίπεδο, κάτι που δεν μπορεί να γίνει με σαρωτή. Ως αποτέλεσμα, μπορεί κανείς τώρα να αρχίσει να αποκαλύπτει τις διαδικασίες που παίζουν ρόλο στην ανάπτυξη του εγκεφάλου σε διαταραχές όπως σοβαρές ψυχικές αναπηρίες, επιληψία, αυτισμός κ.λπ. “Πηγαίνει πολύ αργά ή πολύ γρήγορα”, εξηγεί ο καθηγητής Vanderhagen. “Διερευνούμε επί του παρόντος μια σειρά από σπάνιες καταστάσεις όπως η υποτροπή του MECP2 και το σύνδρομο RETT, οι οποίες οδηγούν σε σοβαρές αναπτυξιακές διαταραχές. Είναι επίσης σημαντικό να συνεργαστεί με άλλους ειδικούς, όπως οι κλινικοί γενετιστές.”

Ο καθηγητής Vanderhagen ελπίζει ότι η έρευνα της ομάδας του θα οδηγήσει σε νέες θεραπείες στο μέλλον. “Η επιστήμη χρειάζεται χρόνο, αλλά χάρη σε αυτό το βραβείο θα ανακαλύψουμε πολλά τα επόμενα χρόνια για το τι συμβαίνει στους αναπτυσσόμενους εγκεφάλους μας. Αυτή η γνώση θα είναι απαραίτητη για να κάνουμε τη διαφορά σε μεταγενέστερο στάδιο για άτομα που πάσχουν από μια τόσο σπάνια ασθένεια.” Με την απονομή του Βραβείου Generet, μια διεθνής κριτική επιτροπή εμπειρογνωμόνων αναγνωρίζει τη σημασία αυτής της θεμελιώδους έρευνας που διεξήγαγε ο νευροεπιστήμονας Pierre Vanderhagen. Το βραβείο απονεμήθηκε για πρώτη φορά το 2018 και πέρυσι απονεμήθηκε από τον Δρ Stephen Lloris.