Εξήγησε την οικονομική κρίση της Σρι Λάνκα

Οι ειδικοί λένε ότι η κρίση έχει διαρκέσει για χρόνια, υποκινούμενη από μια μικρή κακοτυχία και πολλή κακοδιαχείριση της κυβέρνησης.

Την τελευταία δεκαετία, η κυβέρνηση της Σρι Λάνκα έχει δανειστεί τεράστια ποσά από ξένους δανειστές για να χρηματοδοτήσει τις δημόσιες υπηρεσίες, δήλωσε ο Murtaza Javerjee, επικεφαλής του Ερευνητικού Κέντρου Advocata με έδρα το Κολόμπο.

Αυτό το ξεφάντωμα δανεισμού συνέπεσε με μια σειρά από χτυπήματα με σφυρί στην οικονομία της Σρι Λάνκα, από φυσικές καταστροφές -όπως ισχυροί μουσώνες- έως ανθρωπογενείς, συμπεριλαμβανομένων των κυβερνητικών απαγορεύσεων στα χημικά λιπάσματα που έχουν αποδεκατίσει τις καλλιέργειες των αγροτών.

Αντιμετωπίζοντας ένα τεράστιο έλλειμμα, ο πρόεδρος Gotabaya Rajapaksa μείωσε τους φόρους σε μια καταδικασμένη προσπάθεια να τονώσει την οικονομία.

Αλλά η κίνηση απέτυχε, αντίθετα πλήττει τα κρατικά έσοδα. Αυτό ώθησε τους οίκους αξιολόγησης να υποβαθμίσουν τη Σρι Λάνκα σε επίπεδα κοντά στην προεπιλογή, πράγμα που σημαίνει ότι η χώρα έχει χάσει την πρόσβαση στις αγορές του εξωτερικού.

Στη συνέχεια, η Σρι Λάνκα έπρεπε να μειώσει τα συναλλαγματικά της αποθέματα για να αποπληρώσει το δημόσιο χρέος, μειώνοντας τα αποθέματά της από 6,9 δισεκατομμύρια δολάρια το 2018 σε 2,2 δισεκατομμύρια δολάρια φέτος. Αυτό επηρέασε τις εισαγωγές καυσίμων και άλλων ειδών πρώτης ανάγκης, αυξάνοντας τις τιμές.

Επιπλέον, τον Μάρτιο η κυβέρνηση διέθεσε τη ρουπία Σρι Λάνκα – που σημαίνει ότι το επιτόκιο καθορίστηκε με βάση τη ζήτηση και την προσφορά στις αγορές συναλλάγματος.

Η κίνηση φαίνεται να στοχεύει στη μείωση της αξίας του νομίσματος για να καταστεί επιλέξιμο για δάνειο από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) και στην ενθάρρυνση των εμβασμάτων.

Ωστόσο, η υποτίμηση της ρουπίας έναντι του δολαρίου ΗΠΑ χειροτέρεψε τα πράγματα για τους κοινούς κατοίκους της Σρι Λάνκα.

Τι σημαίνει αυτό για τους ανθρώπους στη Γη;

Για τη Σρι Λάνκα, η κρίση έχει μετατρέψει την καθημερινότητά τους σε έναν ατελείωτο κύκλο αναμονής σε ουρές για πρώτης ανάγκης αγαθά, πολλά από τα οποία είναι με δελτίο.

Τις τελευταίες εβδομάδες, τα καταστήματα αναγκάστηκαν να κλείσουν επειδή δεν μπορούν να λειτουργήσουν ψυγεία, κλιματιστικά ή ανεμιστήρες. Στρατιώτες τοποθετούνται στα βενζινάδικα για να ηρεμήσουν τους πελάτες, οι οποίοι βρίσκονται στην ουρά για ώρες μέσα στην καταιγιστική ζέστη για να γεμίσουν τις δεξαμενές τους. Μερικοί άνθρωποι πέθαναν ακόμη και περιμένοντας.

Μια μητέρα στην πρωτεύουσα, το Κολόμπο, είπε στο CNN ότι περίμενε το προπάνιο για να μπορέσει να μαγειρέψει γεύματα για την οικογένειά της. Άλλοι λένε ότι το κόστος του ψωμιού έχει υπερδιπλασιαστεί, ενώ οι οδηγοί ταξί και ταξί λένε ότι οι μερίδες καυσίμων είναι πολύ πενιχρές για να κερδίσουν τα προς το ζην.

Μερικοί έχουν κολλήσει σε μια αδύνατη κατάσταση – πρέπει να εργαστούν για να ταΐσουν τις οικογένειές τους, αλλά πρέπει επίσης να κάνουν ουρές για προμήθειες. Μια οδοκαθαριστή με δύο νεαρά αγόρια είπε στο CNN ότι έφευγε ήσυχα από τη δουλειά για να συμμετάσχει στα μαθήματα εστίασης, πριν επιταχύνει ξανά.

Ακόμη και τα μέλη της μεσαίας τάξης με αποταμιεύσεις είναι απογοητευμένα, φοβούνται μήπως εξαντληθούν τα απαραίτητα, όπως φάρμακα ή βενζίνη. Η ζωή γίνεται πιο δύσκολη από συχνές διακοπές ρεύματος που βυθίζουν τον Κολόμπο στο σκοτάδι, μερικές φορές για περισσότερες από 10 ώρες τη φορά.

Τι γίνεται με τις διαμαρτυρίες;

Διαδηλωτές στο Κολόμπο βγήκαν στους δρόμους στα τέλη Μαρτίου, ζητώντας από την κυβέρνηση δράση και ευθύνη. Η οργή και η απογοήτευση του κοινού ξέσπασε στις 31 Μαρτίου, όταν οι διαδηλωτές πέταξαν πέτρες και έβαλαν φωτιές έξω από την ιδιωτική κατοικία του προέδρου.

Η αστυνομία χρησιμοποίησε δακρυγόνα και κανόνια νερού για να διαλύσει τις διαδηλώσεις και επέβαλε απαγόρευση κυκλοφορίας για 36 ώρες μετά. Ο Πρόεδρος Rajapaksa κήρυξε σε εθνικό επίπεδο κατάσταση έκτακτης ανάγκης την 1η Απριλίου, δίνοντας στις αρχές εξουσίες να κρατούν άτομα χωρίς ένταλμα και να μπλοκάρουν τις πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Όμως οι διαδηλώσεις συνεχίστηκαν την επόμενη μέρα αψηφώντας την απαγόρευση κυκλοφορίας, με αποτέλεσμα η αστυνομία να συλλάβει εκατοντάδες διαδηλωτές.

Οι διαδηλώσεις συνεχίστηκαν τις επόμενες ημέρες, αν και παρέμειναν σε μεγάλο βαθμό ειρηνικές. Το απόγευμα της Τρίτης, πλήθη φοιτητών διαδηλωτών περικύκλωσαν ξανά το σπίτι του Ρατζαπάκσα και ζήτησαν την παραίτησή του.

Ο νόμος έκτακτης ανάγκης καταργήθηκε στις 5 Απριλίου.

Τι γίνεται με το υπουργικό συμβούλιο;

Ολόκληρο το υπουργικό συμβούλιο διαλύθηκε ουσιαστικά στις 3 Απριλίου λόγω μαζικών παραιτήσεων από ανώτερους υπουργούς.

Περίπου 26 υπουργοί παραιτήθηκαν αυτό το Σαββατοκύριακο, συμπεριλαμβανομένου του ανιψιού του προέδρου, ο οποίος επέκρινε το προφανές μπλακ άουτ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ως κάτι που «δεν θα επιδοκιμάσει ποτέ». Άλλα βασικά πρόσωπα, συμπεριλαμβανομένου του διοικητή της κεντρικής τράπεζας, παραιτήθηκαν επίσης.

Αντιμετωπίζοντας μια κυβέρνηση σε αταξία, ο πρόεδρος επιχείρησε τη Δευτέρα έναν ανασχηματισμό του υπουργικού συμβουλίου που ήλπιζε να ηρεμήσει την αντιπολίτευση. Τέσσερις υπουργοί, συμπεριλαμβανομένου του υπουργού Οικονομικών, διορίστηκαν για να διοικήσουν προσωρινά την κυβέρνηση, ενώ αρκετοί άλλοι υπουργοί παρατέθηκαν σε νέες θέσεις σε μια προσπάθεια να διατηρηθεί η λειτουργία της χώρας «μέχρι να σχηματιστεί πλήρης κυβέρνηση», σύμφωνα με προεδρικό Τύπο. ελευθέρωση.

Όμως μόλις μια μέρα αργότερα, ο μεταβατικός υπουργός Οικονομικών παραιτήθηκε – εξηγώντας ότι πήρε τη θέση μόνο λόγω «των πολλών αιτημάτων που έγιναν» και ότι στη συνέχεια συνειδητοποίησε ότι «πρέπει να γίνουν νέα, προληπτικά και αντισυμβατικά βήματα».

Η τροποποίηση απέτυχε να σταματήσει περαιτέρω πτήσεις. Ο κυβερνών συνασπισμός του Λαϊκού Μετώπου της Σρι Λάνκα (επίσης γνωστός ως Sri Lanka Bodogana Peramuna) είχε χάσει 41 έδρες μέχρι την Τρίτη, αφού μέλη πολλών κομμάτων εταίρων αποχώρησαν για να συνεχίσουν να λειτουργούν ως ανεξάρτητες ομάδες. Ο συνασπισμός έμεινε με μόνο 104 έδρες και έχασε την πλειοψηφία του στη Βουλή.

Τι είπε η κυβέρνηση;

Ο Πρόεδρος Rajapaksa εξέδωσε δήλωση στις 4 Απριλίου, αλλά δεν αναφέρθηκε ευθέως στις παραιτήσεις, καλώντας όλα τα κόμματα να “συνεργαστούν για το καλό όλων των πολιτών και των μελλοντικών γενεών”.

«Η τρέχουσα κρίση προκλήθηκε από διάφορους οικονομικούς παράγοντες και παγκόσμιες εξελίξεις», αναφέρεται στην ανακοίνωση. Ως μία από τις κορυφαίες δημοκρατίες στην Ασία, πρέπει να βρεθούν λύσεις σε ένα δημοκρατικό πλαίσιο.

Αργότερα την ίδια ημέρα, όταν ανακοίνωσε τον ανασχηματισμό του υπουργικού συμβουλίου, το γραφείο του προέδρου εξέδωσε δήλωση λέγοντας ότι η Ρατζαπάκσα “αναζήτησε την υποστήριξη όλου του λαού για να ξεπεράσει την οικονομική πρόκληση που αντιμετωπίζει η χώρα”.

Στις 6 Απριλίου, ο μαστιγωμένος πρωθυπουργός Τζόνστον Φερνάντο είπε κατά τη διάρκεια μιας κοινοβουλευτικής συνόδου ότι η Ρατζαπάκσα δεν θα παραιτηθεί «σε καμία περίπτωση». Ο Φερνάντο είναι μέλος του κυβερνώντος συνασπισμού και θεωρείται στενός σύμμαχος του προέδρου.

Προηγουμένως, ο Ρατζαπάκσα είπε ότι προσπαθούσε να λύσει το πρόβλημα, λέγοντας σε μια ομιλία του προς το έθνος τον περασμένο μήνα ότι «αυτή η κρίση δεν δημιουργήθηκε από εμένα».

Την 1η Απριλίου, ο πρωθυπουργός Mahinda Rajapaksa – ο μεγαλύτερος αδερφός του προέδρου και ο ίδιος ο πρώην πρόεδρος – είπε στο CNN ότι ήταν λάθος να πούμε ότι η κυβέρνηση είχε κακοδιαχειριστεί την οικονομία. Αντίθετα, ο Covid-19 ήταν ένας από τους λόγους.

Τι τότε?

Η Σρι Λάνκα αναζητά τώρα οικονομική υποστήριξη από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και στρέφεται σε περιφερειακές δυνάμεις που μπορεί να είναι σε θέση να βοηθήσουν.

Κατά τη διάρκεια ομιλίας του τον περασμένο μήνα, ο Πρόεδρος Rajapaksa είπε ότι ζύγιζε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της συνεργασίας με το ΔΝΤ και αποφάσισε να επιδιώξει μια διάσωση από το ίδρυμα που εδρεύει στην Ουάσιγκτον – κάτι που η κυβέρνησή του ήταν απρόθυμη να κάνει.

Η Σρι Λάνκα έχει επίσης ζητήσει βοήθεια από την Κίνα και την Ινδία, με το Νέο Δελχί να έχει ήδη εκδώσει πιστωτικό όριο 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων τον Μάρτιο – αλλά ορισμένοι αναλυτές έχουν προειδοποιήσει ότι μια τέτοια βοήθεια θα μπορούσε να παρατείνει την κρίση αντί να την επιλύσει.

Υπάρχει ακόμα μεγάλη αβεβαιότητα για το τι θα ακολουθήσει. Ο εθνικός πληθωρισμός τιμών καταναλωτή σχεδόν τριπλασιάστηκε, από 6,2% τον Σεπτέμβριο σε 17,5% τον Φεβρουάριο, σύμφωνα με την κεντρική τράπεζα της χώρας. Η Σρι Λάνκα θα πρέπει να αποπληρώσει χρέος περίπου 4 δισεκατομμυρίων δολαρίων για το υπόλοιπο του τρέχοντος έτους, συμπεριλαμβανομένου ενός διεθνούς κρατικού ομολόγου 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων που λήγει τον Ιούλιο.

Η κατάσταση έχει ανησυχήσει τους διεθνείς παρατηρητές. Σε μια ενημέρωση τύπου στις 5 Απριλίου, η Λιζ Θρόσελ, εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, εξέφρασε την ανησυχία της για την επίσημη απάντηση της Σρι Λάνκα.

Οι κυβερνητικές απαγορεύσεις κυκλοφορίας, τα μπλακ άουτ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα αστυνομικά μέτρα για τη διάλυση διαδηλώσεων θα μπορούσαν να αποτρέψουν ή να αποθαρρύνουν τους ανθρώπους να εκφράσουν τα παράπονά τους, είπε, προσθέτοντας ότι αυτά τα μέτρα «δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για να καταπνίξουν τη διαφωνία ή να εμποδίσουν την ειρηνική διαμαρτυρία». Είπε ότι τα Ηνωμένα Έθνη παρακολουθούν «στενά» και προειδοποίησε για «την στροφή προς τη στρατιωτικοποίηση και την αποδυνάμωση των θεσμικών ελέγχων και ισορροπιών της Σρι Λάνκα».