Η ελληνική οικονομία οδεύει προς παραβίαση βασικών οικονομικών αρχών

Τα τελευταία στοιχεία για την αποταμίευση αποτελούν τροφή για σκέψη για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής της ελληνικής κυβέρνησης καθώς εξέρχονται από την κρίση. Το 2022, οι άνθρωποι στην Ευρωπαϊκή Ένωση εξοικονόμησαν κατά μέσο όρο το 12,7% του διαθέσιμου εισοδήματός τους. Το ποσοστό ήταν πολύ χαμηλότερο από το 2021 (16,4%) και πιο κοντά στις τιμές πριν από την πανδημία Covid-19. Τα υψηλότερα συνολικά ποσοστά αποταμίευσης μεταξύ των μελών της ΕΕ το 2022 καταγράφηκαν στη Γερμανία (19,9%), στην Ολλανδία (19,4%) και στο Λουξεμβούργο (18,1%).

12 κράτη μέλη της ΕΕ κατέγραψαν επιτόκια αποταμίευσης κάτω του 10,0% το 2022, συμπεριλαμβανομένης της Πολωνίας και της Ελλάδας, που πέτυχαν αρνητικά επιτόκια, -0,8% και -4,0%, αντίστοιχα. Αυτό υποδηλώνει ότι τα νοικοκυριά ξόδευαν περισσότερα από το συνολικό τους διαθέσιμο εισόδημα και επομένως είτε χρησιμοποίησαν συσσωρευμένες αποταμιεύσεις από προηγούμενες περιόδους είτε δανείστηκαν για να χρηματοδοτήσουν τις δαπάνες τους, ειδικά στην Ελλάδα.

Η βασική λογιστική ταυτότητα της μακροοικονομίας είναι ότι το άθροισμα των ιδιωτικών αποταμιεύσεων και των κρατικών φόρων (σε ένα σταθερό περιβάλλον ισορροπίας) ισούται με το άθροισμα των ιδιωτικών επενδύσεων και των κρατικών δαπανών (S+T=I+G). Σε μεγάλο βαθμό, οι ιδιωτικές επενδύσεις υποστηρίζονται από ιδιωτικές αποταμιεύσεις και οι φόροι χρηματοδοτούν τις δημόσιες δαπάνες, επομένως ο ιδιωτικός τομέας λειτουργεί σε περιβάλλον συνεργασίας με τον δημόσιο τομέα. Δεν μπορείτε να ακολουθήσετε μια σοφή χρηματοοικονομική πολιτική χωρίς να ακολουθήσετε αυτούς τους στοιχειώδεις οικονομικούς κανόνες και αρχές. Όταν όμως ο δημόσιος τομέας παρεμβαίνει σε αυτή τη σχέση εις βάρος του ιδιωτικού τομέα, υπονομεύει τη βιωσιμότητά του, γιατί σύμφωνα με την οικονομική πραγματικότητα συμβάλλει στις πιθανές επιπτώσεις του παραγκωνισμού των ιδιωτικών επενδύσεων (crowding out effect). Το μήνυμα από τα στοιχεία της ΕΕ είναι ότι τα υψηλά επίπεδα φορολογίας που επέβαλε η ελληνική κυβέρνηση, σε συνδυασμό με την αναποτελεσματικότητά της, συνέβαλαν σε αυτή την πολύ σοβαρή κατάσταση.

Η επιβεβαίωση αυτού βρίσκεται και σε συμπληρωματικά στοιχεία που δείχνουν ότι η παραοικονομία της Ελλάδας βρίσκεται στο 20,3% – υψηλότερη από τον μέσο όρο της ΕΕ που είναι 17,3%.

Αυτό επιβεβαιώνει και ο Διοικητής της Ελληνικής Κεντρικής Τράπεζας, ο οποίος πρόσφατα δήλωσε ότι «οι Έλληνες καταναλώνουν περίπου 40 δισ. ευρώ περισσότερα από όσα δηλώνουν στην εφορία», κάτι που σημαίνει ότι το μέγεθος της παραοικονομίας είναι περίπου το 20% του επίσημου οικονομία. Όλα αυτά δείχνουν ένα μεγάλο γραφειοκρατικό κράτος ανίκανο να εκσυγχρονιστεί γιατί το κράτος έχει αυτονομηθεί και δεν ελέγχεται από πολίτες και πολιτικούς, όπως θα έπρεπε, αλλά από δημόσιους υπαλλήλους και διοικητικά στελέχη που κατέχουν τις πληροφορίες και γνωρίζουν τις διαδικασίες. , και η αντιμετώπιση των νόμων με τόσο περίπλοκο τρόπο που οι απλοί Έλληνες έχουν αποξενωθεί και η συντριπτική τους πλειοψηφία αισθάνεται και ενεργεί ως άτομα και όχι ως πολίτες.

Ωστόσο, ένας δημόσιος υπάλληλος που εργάζεται στην Ελλάδα συνήθως κερδίζει περίπου 38.180 ευρώ ετησίως, και αυτό μπορεί να κυμαίνεται από τον χαμηλότερο μέσο μισθό περίπου 18.780 ευρώ έως τον υψηλότερο μέσο μισθό των 57.900 ευρώ. Οι μισθοί αυτοί είναι πολύ υψηλότεροι από αυτούς του ιδιωτικού τομέα, οι οποίοι σύμφωνα με τον ΕΦΚΑ το 2023 για τους εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα ανέρχονται σε 1.182,39 ευρώ το μήνα. Σύμφωνα με στοιχεία της Statista το 2022, οι μέσοι ετήσιοι μισθοί στην ΕΕ κυμαίνονταν από 24.067 ευρώ στην Ελλάδα έως 73.642 ευρώ στην Ισλανδία. Τα στοιχεία της Statista είναι για το 2022, αλλά η κατάσταση όσον αφορά τους μισθούς επιδεινώνεται στην Ελλάδα. Το μεγαλύτερο βάρος αυτού του μέσου όρου οφείλεται στους κρατικούς μισθούς, όπως αναφέραμε προηγουμένως.

Τέλος, οι τρέχουσες ρυθμίσεις πολιτικής στην Ελλάδα δεν εμπνέουν και αυτό είναι ένα σημείο που αξίζει πολλής σκέψης και πραγματικής επιθυμίας να σταθεροποιηθεί αυτή η κατάσταση.

Ο Δρ Steve Bakalis είναι ειδικός στα διεθνή οικονομικά και διοίκηση επιχειρήσεων και έχει συμμετάσχει σε βοηθητικές θέσεις στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας και στο Πανεπιστήμιο της Αδελαΐδας, καθώς και ραντεβού σε πανεπιστήμια στις περιοχές της Ασίας-Ειρηνικού και του Κόλπου.