Μια εβδομάδα αργότερα, πώς οι επιθέσεις στον Λίβανο άλλαξαν τη Μέση Ανατολή

Ο πόλεμος στη Γάζα ήταν πάντα ικανός να επεκταθεί. Σχεδόν καθημερινές επιθέσεις με ρουκέτες από τη Χεζμπολάχ, τους συμμάχους της Χαμάς στον Λίβανο, μέσα και γύρω από το βόρειο Ισραήλ, καθώς και αεροπορικές επιδρομές από το Ισραήλ, έχουν εκτοπίσει δεκάδες χιλιάδες αμάχους και στις δύο πλευρές των συνόρων.

Αλλά μέχρι πρόσφατα, τα έξυπνα στοιχήματα ήταν στο Ισραήλ και η Χεζμπολάχ να αποφύγουν την πλήρη κλιμάκωση. Αλλά αυτό το στοίχημα δεν φαίνεται πλέον έξυπνο σήμερα.

Φαίνεται ότι η εξαιρετική στόχευση χιλιάδων μελών της Χεζμπολάχ την περασμένη εβδομάδα μέσω walkie-talkies άλλαξε τους υπολογισμούς.

Πιστεύεται ότι το Ισραήλ βρίσκεται πίσω από αυτήν την επίθεση – γιατί λοιπόν πραγματοποίησε αυτήν την επιχείρηση και γιατί την περασμένη εβδομάδα; Τι λέει αυτή η διαδικασία για τον τρόπο διαχείρισης των σύγχρονων πολέμων; Και τι μπορούμε να περιμένουμε να συμβεί τις επόμενες εβδομάδες – πόσο πιθανός είναι ένας επίγειος πόλεμος μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολάχ;

Πρώτον, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ακριβώς τι είναι η Χεζμπολάχ και από πού προέρχεται.

Η ομάδα ιδρύθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1980 αφού το Ισραήλ κατέλαβε τον νότιο Λίβανο κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου του Λιβάνου.

Αρχικά, η Χεζμπολάχ παρουσιάστηκε ως μια ομάδα αντίστασης κατά του Ισραήλ και η φωνή της σιιτικής κοινότητας του Λιβάνου, λέει η Λίνα Αλ-Χατίμπ, διευθύντρια του Ινστιτούτου Μέσης Ανατολής στη Σχολή Ανατολικών και Αφρικανικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Λονδίνου.

Αλλά όταν το Ισραήλ αποχώρησε από τον Λίβανο το 2000, η ​​Χεζμπολάχ διατήρησε τα όπλα της κατά παράβαση ενός ψηφίσματος του ΟΗΕ που της ζητούσε να αφοπλιστεί. Συνέχισε να παρουσιάζεται ως απαραίτητη δύναμη για να υπερασπιστεί τον Λίβανο και «έγινε ο πιο ισχυρός πολιτικός παίκτης στη χώρα», λέει ο καθηγητής Khatib.

Προσθέτει ότι παρά την εκπροσώπηση της Χεζμπολάχ στην κυβέρνηση του Λιβάνου, η πραγματική δύναμη της Χεζμπολάχ βρίσκεται στα παρασκήνια – καθώς μια ένοπλη ομάδα που πολλοί αναλυτές λένε ότι είναι πιο ισχυρή από τον λιβανικό στρατό, έχει την ικανότητα να εκφοβίζει τους αντιπάλους της.

«Είναι σε θέση να καθορίσει την ατζέντα εξωτερικής πολιτικής του Λιβάνου σε μεγάλο βαθμό, καθώς και να κηρύξει πόλεμο, ουσιαστικά, για λογαριασμό του Λιβάνου», λέει ο καθηγητής Al-Khatib.

Χεζμπολάχ Είναι επίσης σύμμαχος με το Ιράν – «Ο κύριος κατασκευαστής όπλων του ομίλου», σύμφωνα με τον Shashank Joshi, αμυντικό συντάκτη στο The Economist. «Δεν υπάρχει άμεση ηγεσία μάλλον, οι στόχοι και οι πρακτικές είναι πολύ στενά αλληλένδετες».

Ο τίτλος που υποτίθεται ότι χρησιμοποιούμε όταν συζητάμε αυτές τις επιθέσεις είναι ότι το Ισραήλ πιστεύεται ότι τις πραγματοποίησε επειδή το Ισραήλ δεν έχει επιβεβαιώσει ότι το έκανε – μια μακροχρόνια πολιτική από την πλευρά των Ισραηλινών αξιωματούχων.

Όταν πραγματοποιούνται επιχειρήσεις στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας, «τείνουν να σηκώνουν τα χέρια ψηλά, αλλά δεν το κάνουν όταν πρόκειται για τον Λίβανο ή το Ιράν», λέει ο Ρόνεν Μπέργκμαν, ένας Ισραηλινός ερευνητής δημοσιογράφος για τους New York Times.

Ωστόσο, υπάρχουν πολλές ενδείξεις ότι αυτές οι επιθέσεις πραγματοποιήθηκαν από ισραηλινές υπηρεσίες πληροφοριών όπως η Μοσάντ.

Σε αντίθεση με άλλες παρόμοιες υπηρεσίες σε όλο τον κόσμο, ο ρόλος της Μοσάντ δεν περιορίζεται στη συλλογή πληροφοριών πληροφοριών, σύμφωνα με τον Μπέργκμαν.

Η Μοσάντ θεωρεί επίσης καθήκον της «να μεταφράσει τις πληροφορίες που συλλέγει σε αυτό που αποκαλούν κινητικές, επιθετικές ή φυσικές επιχειρήσεις», λέει, συμπεριλαμβανομένων «εκρηκτικών, δολιοφθορών και στοχευμένων δολοφονιών».

Έχει περάσει μια εβδομάδα από την επίθεση του τηλεειδοποιητή. Την επόμενη μέρα στοχοποιήθηκαν και τα walkie-talkies. Λοιπόν, τι γνωρίζουμε για αυτές τις επιθέσεις;

Σύμφωνα με τον Joshi, φαίνεται ότι επρόκειτο για επίθεση με αλυσίδα εφοδιασμού κατά την οποία η Μοσάντ δημιούργησε εταιρείες-προβολείς που φαίνεται να έκαναν πραγματικούς τηλεειδοποιητές για αρκετό καιρό.

Όταν πρόκειται για αυτό το φορτίο που προοριζόταν για τη Χεζμπολάχ, φαίνεται ότι η Μοσάντ τοποθέτησε εκρηκτικά μέσα στις συσκευές, τις οποίες στη συνέχεια μπόρεσε να πυροδοτήσει εξ αποστάσεως.

Το 2018, λέει ο Μπέργκμαν, ένας νεαρός αξιωματικός των πληροφοριών ανακάλυψε ότι η Χεζμπολάχ είχε αρχίσει να χρησιμοποιεί τηλεειδοποιητές και σκέφτηκε την ιδέα να διεισδύσει η Μοσάντ στην αλυσίδα εφοδιασμού της. Ο Μπέργκμαν πρόσθεσε ότι στη συνέχεια παραδόθηκαν στη Χεζμπολάχ περίπου 4.500 εκρηκτικοί μηχανισμοί.

Υπάρχουν κάποιες μαρτυρίες που δείχνουν ότι η Μοσάντ γνώριζε την τοποθεσία αυτών των σελίδων και ποιος τις είχε στην κατοχή τους πριν ανατιναχτούν. Ωστόσο, ο Joshi αμφισβητεί αυτούς τους ισχυρισμούς.

Λέει επίσης ότι «δεν επρόκειτο για μια μαγική κυβερνοεπίθεση όπου οι μπαταρίες κάηκαν αυθόρμητα από ένα έξυπνο κομμάτι κώδικα όπως θα μπορούσαν αρχικά να σκεφτούν ή να υποψιαστούν οι άνθρωποι».

Πλάνα από κάμερες παρακολούθησης που έδειχναν την εκτόξευση των τηλεειδοποιητών μεταδόθηκε σε όλο τον κόσμο.

Οι εικόνες ήταν συγκλονιστικές και μας λένε πολλά για την οργάνωση και τη δομή της Χεζμπολάχ, λέει ο καθηγητής Al-Khatib.

Λέει ότι η ομάδα συνήθως λειτουργεί με υψηλό βαθμό μυστικότητας: «Δεν είναι όλα τα μέλη της γνωστά, μερικές φορές ακόμη και οι οικογένειές τους».

Αυτό που έκαναν αυτές οι επιθέσεις ήταν να αποκαλύψουν την ταυτότητα των αμειβόμενων μελών της Χεζμπολάχ. Λέει ότι αυτές οι πληροφορίες έχουν ήδη αποδειχθεί χρήσιμες για το Ισραήλ.

Ο καθηγητής Al-Khatib προσθέτει ότι σε μια περίπτωση, «ένας από τους ανθρώπους που κατέληξαν στο νοσοκομείο επισκέφτηκε αργότερα κάποιον και αργότερα εντοπίστηκε ως επισκέπτης από το Ισραήλ, γεγονός που τους οδήγησε να μάθουν πού συναντώνται οι ηγέτες της Χεζμπολάχ την Παρασκευή. μετά την επίθεση». Προσθέτει ότι αυτοί οι ηγέτες έγιναν αργότερα στόχος ενός ισραηλινού πλήγματος.

Σε μερικούς ανθρώπους, οι επιθέσεις μπορεί να φαίνονται σαν ένα νέο είδος πολέμου. Αλλά ο Τζόσι δεν είναι τόσο σίγουρος. «Ήταν πάντα δυνατό να βάλεις εκρηκτικά μέσα σε ένα τηλέφωνο ή μια συσκευή επικοινωνίας ή μέσα σε μια μπανάνα, αν το ήθελες», λέει «Αλλά ποιος είναι ο στόχος;»

Λέει ότι οι Αμερικανοί σκέφτηκαν να πραγματοποιήσουν παρόμοιες επιθέσεις στο παρελθόν, αλλά έκαναν πίσω λόγω των πιθανών συνεπειών.

Μετά από όλα αυτά, όλοι γνωρίζουν πλέον ότι το Ισραήλ είναι ικανό να πραγματοποιήσει μια τέτοια επιχείρηση και, ως εκ τούτου, μπορεί να λάβει μέτρα για να αποτρέψει μια άλλη επιχείρηση στο μέλλον – αποσυναρμολόγηση των συσκευών και εξέτασή τους για εκρηκτικά, για παράδειγμα.

Ως αποτέλεσμα, λέει, «η πρότασή μου είναι ότι δεν θα δούμε πολλές επιθέσεις σαν αυτή».

Το συμπέρασμα αυτού είναι ότι επρόκειτο για μια κατάσταση χρήσης-ή-χάσε-τη μια φορά – από τη στιγμή που εκτελούσες μια τέτοια επέμβαση, δεν θα μπορούσες να την ξανακάνεις.

Για το λόγο αυτό, ο Μπέργκμαν λέει ότι υπάρχουν διχασμοί στην ισραηλινή ηγεσία σχετικά με το εάν αυτή είναι η κατάλληλη στιγμή για να γίνει κάτι τέτοιο.

«Η χρονική στιγμή της επίθεσης είναι ενδιαφέρουσα», λέει ο Μπέργκμαν «Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι στο αμυντικό κατεστημένο που είναι θυμωμένοι επειδή είπαν ότι αυτό το κουμπί δεν έπρεπε να πατηθεί εδώ και τώρα».

Όλα αυτά εγείρουν το ερώτημα τι σκεφτόταν το Ισραήλ. Προηγουμένως, πολλοί πίστευαν ότι το Ισραήλ απέφευγε μια πλήρη σύγκρουση με τη Χεζμπολάχ και δεν ήθελε πόλεμο σε δύο μέτωπα ενώ πολεμούσε στη Γάζα. Οι επιθέσεις μπορεί να υποδεικνύουν ότι αυτοί οι υπολογισμοί έχουν αλλάξει.

Αλλά ο Μπέργκμαν λέει ότι οι περισσότεροι στρατηγοί του Ισραηλινού Στρατού, συμπεριλαμβανομένου του αρχηγού του επιτελείου του, αντιτίθενται σε μια χερσαία εισβολή στον Λίβανο – γνωρίζοντας από την εμπειρία τους κατά τη διάρκεια της κατοχής στις δεκαετίες του 1980 και του 1990 ότι αυτή θα μπορούσε να είναι μια «παγίδα θανάτου».

Επισημαίνει ότι ο στόχος ήταν να αναγκαστεί ο Γενικός Γραμματέας της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα να συμφωνήσει σε κατάπαυση του πυρός χωρίς το Ισραήλ να τερματίσει τον πόλεμο στη Γάζα.

Ο Μπέργκμαν λέει ότι ο Νασράλα υποσχέθηκε ότι δεν θα σταματήσει την αλληλεγγύη του με τη Χαμάς έως ότου το Ισραήλ τερματίσει τον πόλεμο στη Γάζα, ενώ «ο πρωθυπουργός Νετανιάχου, για χάρη της ασφάλειας του συνασπισμού του, δεν θέλει να τερματίσει τον πόλεμο με τη Χαμάς».

Ο υπολογισμός ήταν τότε ότι οι επιθέσεις χρησιμοποιώντας τηλεειδοποιητές και ραδιόφωνα θα άλλαζαν την ισορροπία δυνάμεων, επιτρέποντας στον ισραηλινό στρατό να επικεντρωθεί στη Γάζα. «Αυτό θα μπορούσε σίγουρα να οδηγήσει στην αντίθετη κατεύθυνση – δηλαδή, αντί για κατάπαυση του πυρός και μια πολιτική λύση, θα οδηγούσε σε ολοκληρωτικό πόλεμο», λέει ο Μπέργκμαν.

Ο καθηγητής Al-Khatib λέει ότι η απόπειρα του Ισραήλ να εισβάλει στο νότιο Λίβανο από ξηρά θα ήταν «πλήρης βλακεία» – η Χεζμπολάχ είναι καλά προετοιμασμένη και έχει μακρά εμπειρία στον πόλεμο εδάφους.

Αλλά ο Joshi λέει ότι παραμένει ένας κίνδυνος. Οι πρόσφατες αεροπορικές επιδρομές εναντίον αποθηκών όπλων της Χεζμπολάχ, καθώς και οι επιθέσεις στην ηγεσία της οργάνωσης, «είναι όλα τα είδη των πραγμάτων που μπορεί να χρειαστεί να γίνουν πριν από μια μεγάλη χερσαία εκστρατεία στον Λίβανο».

Αυτό μας φέρνει στο ερώτημα εάν η ικανότητα της Χεζμπολάχ έχει επιδεινωθεί τόσο σημαντικά τις τελευταίες εβδομάδες και η αυτοπεποίθησή της έχει υπονομευτεί τόσο, ώστε στην πραγματικότητα είναι ανίκανη να διεξάγει έναν ολοκληρωτικό πόλεμο.

Ο Τζόσι λέει ότι η Χεζμπολάχ υπέστη ένα «οδυνηρό πλήγμα» αφού είδε την εξάλειψη μεγάλου αριθμού ηγετών της. «Ωστόσο, νομίζω ότι είναι σοβαρό λάθος να φανταζόμαστε ότι δεν έχει σημαντική πυραυλική ισχύ στη διάθεσή του».

Οι χιλιάδες ρουκέτες της Χεζμπολάχ που κατευθύνθηκαν στο Τελ Αβίβ, τη Χάιφα και άλλες ισραηλινές πόλεις και κωμοπόλεις αντιπροσωπεύουν έναν σημαντικό λόγο για την απροθυμία του Ισραήλ να εμπλακεί σε έναν ολοκληρωτικό πόλεμο, όπως και οι χιλιάδες κάτοικοι στο βόρειο Ισραήλ που έχουν ήδη εκκενωθεί από τα σπίτια τους λόγω διασυνοριακών μαχών.

«Οι άνθρωποι που παραμένουν είναι οι άνθρωποι που μπορεί να μην έχουν τα μέσα να φύγουν», λέει ο καθηγητής Al-Khatib «Αλλά τα πράγματα σίγουρα δεν φαίνονται ότι θα ηρεμήσουν σύντομα».

Κορυφαία εικόνα: Getty Images

BBC σε βάθος είναι το νέο σπίτι στον ιστότοπο και την εφαρμογή για την καλύτερη ανάλυση και τεχνογνωσία από τους καλύτερους δημοσιογράφους μας. Κάτω από μια ξεχωριστή νέα επωνυμία, θα σας φέρουμε νέες προοπτικές που αμφισβητούν τις υποθέσεις και θα σας δώσουμε σε βάθος αναφορές για τα μεγαλύτερα ζητήματα που θα σας βοηθήσουν να κατανοήσετε έναν περίπλοκο κόσμο. Επίσης, θα προβάλλουμε περιεχόμενο που προκαλεί σκέψεις από το BBC Sounds και το iPlayer. Ξεκινάμε από μικρά αλλά σκεφτόμαστε μεγάλα και θέλουμε να μάθουμε τι σκέφτεστε – μπορείτε να μας στείλετε τα σχόλιά σας κάνοντας κλικ στο κουμπί παρακάτω.