Ο Μαύρος Θάνατος σάρωσε την Ευρώπη μεταξύ 1347 και 1353, σκοτώνοντας εκατομμύρια. Στη συνέχεια, το ξέσπασμα της πανώλης συνεχίστηκε στην Ευρώπη μέχρι τον δέκατο ένατο αιώνα.
Ένα από τα πιο δημοφιλή στοιχεία για την πανώλη στην Ευρώπη είναι ότι μεταδόθηκε από αρουραίους. Σε ορισμένα μέρη του κόσμου, τα βακτήρια που προκαλούν πανώλη, Yersinia pestisΔιατηρείται μακροπρόθεσμα Παρουσία άγριων τρωκτικών και ψύλλων. Αυτό ονομάζεται «αποθήκη» των ζώων.
Ενώ η πανώλη αρχίζει στα τρωκτικά, μερικές φορές μεταδίδεται στον άνθρωπο. Η Ευρώπη μπορεί κάποτε να φιλοξενούσε δεξαμενές ζώων που προκάλεσαν επιδημίες της πανώλης. Αλλά η πανώλη θα μπορούσε επίσης να έχει εξαπλωθεί ξανά και ξανά από την Ασία. Ποιο από αυτά τα σενάρια ήταν παρόν παραμένει θέμα επιστημονικής συζήτησης.
η πρόσφατη αναζήτησή μας, Δημοσιεύτηκε στο Πρακτικά της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών (PNAS), έδειξε ότι οι περιβαλλοντικές συνθήκες στην Ευρώπη θα είχαν εμποδίσει την επιβίωση της πανώλης σε σταθερές, μακροπρόθεσμες δεξαμενές ζώων. Πώς, λοιπόν, η πανούκλα παρέμεινε στην Ευρώπη τόσο καιρό;
Η μελέτη μας παρουσιάζει δύο πιθανότητες. Πρώτον, η πανώλη επανεισαχόταν από τις ασιατικές δεξαμενές. Δεύτερον, μπορεί να υπήρχαν προσωρινά βραχυπρόθεσμα ή μεσοπρόθεσμα τανκς στην Ευρώπη. Επιπλέον, τα δύο σενάρια μπορεί να είναι αμοιβαία υποστηρικτικά.
Ωστόσο, η ταχεία εξάπλωση του Μαύρου Θανάτου και οι επακόλουθες επιδημίες τους επόμενους αιώνες υποδηλώνουν επίσης ότι οι αργοκίνητοι αρουραίοι μπορεί να μην έπαιξαν τον κρίσιμο ρόλο στη μετάδοση της ασθένειας που συχνά απεικονίζονται.
Ευρωπαϊκό κλίμα
Για να μάθουμε εάν η πανώλη θα μπορούσε να επιβιώσει σε μακροχρόνιες δεξαμενές ζώων στην Ευρώπη, εξετάσαμε παράγοντες όπως οι ιδιότητες του εδάφους, οι κλιματικές συνθήκες, οι τύποι εδάφους και τα είδη τρωκτικών. Όλοι αυτοί οι παράγοντες φαίνεται να επηρεάζουν την ικανότητα της πανώλης να επιβιώσει σε δεξαμενές.
Για παράδειγμα, υψηλότερες συγκεντρώσεις ορισμένων στοιχείων στο έδαφος, συμπεριλαμβανομένου του χαλκού, του σιδήρου και του μαγνησίου, καθώς και υψηλότερο pH του εδάφους (είτε όξινο είτε αλκαλικό), ψυχρότερες θερμοκρασίες, υψηλότερα υψόμετρα και χαμηλότερη βροχόπτωση φαίνεται να δημιουργούν σταθερά ερμάρια, αν και είναι δεν είναι απολύτως σαφές γιατί, σε αυτό το σημείο.
Με βάση τη συγκριτική μας ανάλυση, οι δεξαμενές πανώλης αιώνων με άγρια τρωκτικά ήταν λιγότερο πιθανό να υπήρχαν από τον Μαύρο Θάνατο του 1348 έως τις αρχές του 19ου αιώνα από ό,τι σήμερα, όταν ερευνήθηκε εκτενώς Εξαιρεί οποιεσδήποτε τέτοιες δεξαμενές εντός της Ευρώπης.
Αυτό έρχεται σε έντονη αντίθεση με περιοχές σε όλη την Κίνα και τις δυτικές Ηνωμένες Πολιτείες, όπου Όλες οι παραπάνω προϋποθέσεις επιμένω Yersinia pestis Ταμιευτήρες βρίσκονται σε άγρια τρωκτικά.
Στην Κεντρική Ασία, μακροχρόνιες, συνεχείς δεξαμενές τρωκτικών μπορεί να υπήρχαν εδώ και χιλιάδες χρόνια. Αρχαίο DNA και κειμενικά στοιχεία υπονοούν επίσηςΜόλις η πανώλη πέρασε στην Ευρώπη από την Κεντρική Ασία, φαίνεται ότι έσπειρε βραχυπρόθεσμες ή μεσοπρόθεσμες χοιρομητέρες ή δεξαμενές σε ευρωπαϊκά άγρια τρωκτικά. Το πιο πιθανό μέρος για αυτό ήταν στην Κεντρική Ευρώπη.
Ωστόσο, δεδομένου ότι οι τοπικές εδαφικές και κλιματικές συνθήκες δεν ευνοούν μακροχρόνιες και συνεχείς δεξαμενές, η ασθένεια έπρεπε να επανεισαχθεί. Τουλάχιστον σε ορισμένες περιπτώσεις. Είναι σημαντικό ότι τα δύο σενάρια δεν αλληλοαποκλείονται.
Ριζική διαφορά
Για να εμβαθύνουμε στον ρόλο των αρουραίων στη διάδοση της πανώλης στην Ευρώπη, μπορούμε να συγκρίνουμε διαφορετικές εστίες της νόσου.
Η πρώτη μάστιγα πανδημία Ξεκίνησε στις αρχές του έκτου αιώνα και συνεχίστηκε μέχρι τα τέλη του 8ου αιώνα. Η δεύτερη πανδημία (η οποία περιελάμβανε τον Μαύρο Θάνατο) ξεκίνησε τη δεκαετία του 1330 και διήρκεσε πέντε αιώνες. Μια τρίτη πανδημία ξεκίνησε το 1894 και εξακολουθεί να είναι μαζί μας σήμερα σε μέρη όπως η Μαδαγασκάρη και Καλιφόρνια.
Αυτές οι επιδημίες περιελάμβαναν σε μεγάλο βαθμό τη βουβωνική μορφή της πανώλης, στην οποία τα βακτήρια μολύνουν το ανθρώπινο λεμφικό σύστημα (το οποίο αποτελεί μέρος της ανοσοποιητικής άμυνας του σώματος). Στην πνευμονική πανώλη, τα βακτήρια μολύνουν τους πνεύμονες.
Οι επιδημίες της δεύτερης πανδημίας διέφεραν ριζικά ως προς τη φύση και τη μετάδοσή τους από τις σύγχρονες επιδημίες. Πρώτον, υπήρχαν εντυπωσιακά διαφορετικά επίπεδα θνησιμότητας, με ορισμένες δεύτερες επιδημικές επιδημίες να έφταναν το 50 τοις εκατό, ενώ οι τρίτες επιδημικές επιδημίες σπάνια ξεπερνούσαν το 1 τοις εκατό. Στην Ευρώπη, οι αριθμοί για την τρίτη πανδημία ήταν ακόμη χαμηλότεροι.
Δεύτερον, υπήρχαν διαφορετικοί ρυθμοί και μοτίβα μετάδοσης μεταξύ αυτών των δύο εποχών της πανώλης. Υπήρχαν τεράστιες διαφορές στον ρυθμό και την ταχύτητα μετακίνησης αγαθών, ζώων και ανθρώπων μεταξύ του ύστερου Μεσαίωνα και του σήμερα (ή στα τέλη του δέκατου ένατου αιώνα). Ωστόσο, ο Μαύρος Θάνατος και πολλά από τα επόμενα κύματα του εξαπλώθηκαν με εκπληκτική ταχύτητα. Κάτω από το έδαφος , Έτρεχε γρήγορα σχεδόν κάθε μέρα Όπως και τα πρόσφατα κρούσματα της νόσου κατά τη διάρκεια ενός έτους.
Όπως περιγράφεται από σύγχρονους ιστορικούς, γιατρούς και άλλους -και όπως ανακατασκευάστηκε ποσοτικά από αρχειακά έγγραφα- οι επιδημίες της δεύτερης πανδημίας Εξαπλώθηκε ταχύτερα και ευρύτερα από οποιαδήποτε άλλη ασθένεια κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα. Στην πραγματικότητα ήταν πιο γρήγοροι από οποιαδήποτε περίοδο ακόμη Επιδημίες χολέρας από το 1830 ή μεγάλη γρίπη το 1918-2020.
Ανεξάρτητα από το πώς ξεκινούν τα διάφορα ευρωπαϊκά κύματα της δεύτερης πανδημίας, τα άγρια και τα μη άγρια τρωκτικά —οι αρουραίοι, πρώτα απ’ όλα— κινούνται πολύ πιο αργά από ό,τι κινούνται στην ήπειρο.
Τρίτον, η εποχικότητα της πανώλης παρουσιάζει επίσης μεγάλες διακυμάνσεις. Τρίτη επιδημίες πανδημίας (εκτός από σπάνιες περιπτώσεις, κυρίως πνευμονικής πανώλης) ακολούθησαν τους κύκλους γονιμότητας των ψύλλων αρουραίων. Αυτά αυξάνονται σε σχετικά υγρές συνθήκες (αν και οι χαμηλές βροχοπτώσεις είναι σημαντικές για τη δημιουργία δεξαμενών πανώλης για πρώτη φορά) και εντός Εύρος θερμοκρασίας μεταξύ 10°C και 25°C (50 έως 77°F).
Αντίθετα, οι δεύτερες επιδημίες πανδημίας μπορούν να διασχίσουν τους χειμερινούς μήνες σε βουβωνική μορφή, όπως φάνηκε σε όλες τις περιοχές της Βαλτικής από το 1709-13. Αλλά σε ένα μεσογειακό κλίμα, από το 1348 έως τον 15ο αιώνα, η πανώλη ήταν μια καλοκαιρινή μόλυνση, κορυφώθηκε τον Ιούνιο ή τον Ιούλιο – κατά τους πιο ζεστούς και ξηρούς μήνες.
Αυτό αποκλίνει εντυπωσιακά από τις εποχές της πανώλης σε αυτές τις περιοχές τον εικοστό αιώνα. Λόγω της χαμηλής σχετικής υγρασίας και των υψηλών θερμοκρασιών, αυτοί οι μήνες ήταν οι λιγότερο πιθανό να εξαπλωθεί πανώλη μεταξύ των αρουραίων ή των ανθρώπων.
Αυτές οι διαφορές εγείρουν το κρίσιμο ερώτημα εάν η βουβωνική μορφή της πανώλης βασιζόταν σε αργά κινούμενα τρωκτικά για μετάδοση, ενώ θα μπορούσε αντ’ αυτού. Διαδίδεται πιο αποτελεσματικά άμεσα, από άτομο σε άτομο. Οι επιστήμονες έχουν υποθέσει ότι αυτό μπορεί να προκαλείται από εξωτερικά παράσιτα (ψύλλους και πιθανώς ψείρες), ή μέσω των αναπνευστικών συστημάτων των ανθρώπων και μέσω της αφής.
Ερωτήματα όπως ο ακριβής ρόλος που έπαιξαν οι άνθρωποι και οι αρουραίοι σε προηγούμενες επιδημίες πανώλης χρειάζονται περισσότερη δουλειά για να επιλυθούν. Όμως, όπως αυτή η μελέτη και άλλες έχουν δείξει, μπορούν να γίνουν μεγάλα βήματα προς τα εμπρός όταν μελετητές και ιστορικοί συνεργάζονται.
Σάμουελ ΚονΚαθηγητής Ιστορίας Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης Και Φίλιπ Σλάβιναναπληρωτής καθηγητής ιστορίας, Πανεπιστήμιο του Stirling
Αυτό το άρθρο έχει αναδημοσιευτεί από Συνομιλία Κάτω από την άδεια Creative Commons. Διαβάστε το Το αρχικό άρθρο.