Εδώ και αρκετά χρόνια, ο κλάδος των ταξιδιών, στην πραγματικότητα όλοι οι κλάδοι, έχει σκαρφαλώσει σε αυτό που θα μπορούσε να ονομαστεί «η ζώνη της βιωσιμότητας». Και ενώ έχουν γίνει μεγάλα βήματα για να γίνουν τα ξενοδοχεία, τα θέρετρα και οι ταξιδιωτικές εταιρείες πιο φιλικά προς το περιβάλλον, ο ελέφαντας στην αίθουσα συνεδριάσεων φαίνεται αόρατος τόσο για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής όσο και για τους επενδυτές.
Η αόρατη αλήθεια είναι ότι η βιωσιμότητα είναι μόνο μια λύση επίδεσμου. Τελικά, όλες οι προσπάθειές τους θα επιβράδυναν μόνο τον ρυθμό επιδείνωσης. Αυτό που χρειάζεται είναι μια πλήρης ψυχική και διαδικαστική επαναφορά. Πρέπει να ανανεώσουμε τη νοοτροπία μας και τον κόσμο γύρω μας. Αυτό που χρειάζεται είναι μια ριζική προσέγγιση για την επίλυση των προβλημάτων μας μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Οι περισσότεροι άνθρωποι το βλέπουν αυτό αφού η πανδημία μας έχει βάλει σε αδιέξοδο.
Από τότε που έγινε η παγκόσμια έκκληση για τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (SDGs) πριν από αρκετές δεκαετίες, έχουν γίνει μόνο μικρά βήματα προς την καθυστέρηση του ρυθμού μείωσης του προορισμού. Προσθέστε σε αυτό μια άγρια εξέλιξη που συμβαίνει υπό το πρόσχημα της επανεξέτασης, και θα έχετε μια ζοφερή, καταθλιπτικά ειλικρινή άποψη για το μέλλον.
Οι 17 αναπτυξιακοί στόχοι των Ηνωμένων Εθνών για τον τερματισμό της φτώχειας, την προστασία του πλανήτη και τη βελτίωση της ζωής και των προοπτικών όλων, παντού, δεν έχουν ακόμη πετύχει σε κανένα σημαντικό επίπεδο. Αντίθετα, ο ρυθμός πτώσης, παρακμής και υπερτουρισμού σε μέρη όπως η Σαντορίνη, η Κρήτη, η Κύπρος και πολλά άλλα, επιταχύνεται παρά επιβραδύνεται. Το παρακάτω απόσπασμα από το Cambridge Strategy and Sustainability παρέχει μια υπόδειξη ως προς το γιατί:
«Η βιωσιμότητα έχει αποδειχθεί ότι είναι ένας πολύτιμος φακός μέσω του οποίου οι εταιρείες εντοπίζουν ευκαιρίες που διαφορετικά θα είχαν χάσει – να μειώσουν το κόστος, να μειώσουν τους κινδύνους (ρυθμιστικούς, φημισμένους και λειτουργικούς) και να δημιουργήσουν έσοδα».
Είναι ξεκάθαρο γιατί το 98 τοις εκατό των αποτυχιών εταιρικής βιωσιμότητας αποτυγχάνει. Μόνο ο John, συνεργάτης της Sustainability & ESG στα ΗΑΕ, ζητά τη διάσωση ενός ελαττωματικού προγράμματος παγκόσμιας ανάπτυξης. Το απόσπασμα από τη λίστα των αιτιών της αποτυχίας σχετίζεται με τη σκέψη για το τι θα αποτύχει τελικά οι βιομηχανίες και η ανθρωπότητα. Θα το εξηγήσω γυρίζοντας στις σκέψεις του επενδυτή και οικονομολόγου John Fullerton, ενός οραματιστή που έγραψε το «Ανανεωμένος καπιταλισμός: Πώς τα παγκόσμια πρότυπα και αρχές θα διαμορφώσουν τη νέα οικονομία».
Ο Fullerton άφησε την ηγεσία της επιτροπής εποπτείας στην J.P. Morgan μετά την 11η Σεπτεμβρίου και στη συνέχεια δημιούργησε το Capital Institute που προσπαθεί να επαναπροσδιορίσει την οικονομία και τη χρηματοδότηση στην υπηρεσία της ζωής.
Από τότε, ο Fullerton είναι ο Συνιδρυτής και Πρόεδρος της New Day Enterprises, PBC, Συνιδρυτής της Grasslands, LLC και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της First Crop, για να αναφέρουμε μόνο μερικές από τις πρωτοβουλίες/προσπάθειές του.
Χωρίς να εμβαθύνουμε στις πολλές πτυχές των προσπαθειών του, αρκεί να επισημάνουμε ότι στόχος του Capital Institute είναι να «προωθήσει τη μετάβαση σε έναν πιο δίκαιο και καινοτόμο κόσμο». Οι ιδέες του Fullerton φιλτράρονται αργά, αλλά επικριτικοί ακαδημαϊκοί, ενδιαφερόμενοι φορείς και ενδιαφερόμενα μέρη προχωρούν.
Αυτή η έκθεση στο Harvard Business Review επικυρώνει πολλά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το Capital Institute και άτομα όπως ο Fullerton. Οι συγγραφείς Elisa Vari, Paolo Cervini και Gabriele Rozzani παρουσιάζουν τα μεγαλύτερα εμπόδια στη βιώσιμη βιωσιμότητα με αυτή τη σύνθεση του τι σκέφτονται τα εταιρικά στελέχη:
Δείχνουν ότι τα πραγματικά εμπόδια στη βιωσιμότητα κρύβονται μέσα στις εταιρείες και είναι συχνά το αποτέλεσμα αυτού που θεωρούνταν ορθή πρακτική διαχείρισης τον εικοστό αιώνα. μιας ρουτίνας και σταδιακής προσέγγισης αντί της διατήρησης ενός ταξιδιού πιο ριζοσπαστικού και μεταμορφωτικού».
Ενώ οι στοχαστές του Χάρβαρντ μπορεί να διαφωνούν με την εκτίμησή μου των προσπαθειών βιωσιμότητας ως επιδιόρθωσης, σίγουρα θα προσέδιδαν αξιοπιστία στον επανασχεδιασμό της οικονομίας, της χρηματοδότησης και της ανάπτυξης από τον Fullerton στην υπηρεσία της «καλής ζωής». Ξέρω ότι κάποιοι αναγνώστες αναρωτιούνται τι σχέση έχουν όλα αυτά με τρεις Έλληνες που λειτουργούν θέρετρα στη Ζανζιβάρη. Όπως αποδεικνύεται, η αναφορά μου στο “The Good Life” ταιριάζει απόλυτα με το όνομα ενός ξενοδοχείου που διευθύνεται από μια νέα εταιρεία, την Orama Hospitality Management.
Ιδρυμένη από τρεις Έλληνες ειδικούς στον τομέα της φιλοξενίας, αυτή η εταιρεία σκοπεύει να δημιουργήσει μοντέλα για τον τουρισμό ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ευθυγραμμίζοντας τα υπάρχοντα θέρετρα με νέες διαδικασίες και σκέψη. Πιστεύουν ότι είναι καιρός να επαναπροσδιορίσουμε πώς θέλουμε να μοιάζει η ζωή και πώς θα επιτύχουμε τελικά δικαιοσύνη για όλους. Αλλά πρώτα, πρέπει να θυμόμαστε τι μας οδηγεί στη σωστή κατεύθυνση.
Ένα από τα ξενοδοχεία τους, το F-Zeen Boutique Hotel Zanzibar, προέρχεται το όνομά του από την αρχαία ελληνική λέξη για την καλή ζωή, ή εὖ ζῆν (προφέρεται F-Zeen). Η Orama Hospitality Management, η οποία ιδρύθηκε από τους ειδικούς στη φιλοξενία Γιώργο Κοτρώνη και δύο από τους Έλληνες συνεργάτες του, διαχειρίζεται πολλά θέρετρα στη Ζανζιβάρη με αποστολή να διαμορφώσει το μοντέλο του τουρισμού από ανανεώσιμες πηγές. Τελικά, ελπίζουν να μετατρέψουν τα παραλιακά ξενοδοχεία σε ένα νέο μοντέλο επιτυχίας που εστιάζει σε περισσότερα από βραχυπρόθεσμα έσοδα. Κάλεσα τον Κοτρώνη για να ρωτήσω τον γκουρού της φιλοξενίας στο “Why Zanzibar” όταν άκουσα για την τελευταία προσπάθεια διαχείρισης θερέτρου της Orama Hospitality. Αυτό είπε:
“Ένας από τους λόγους που επιλέξαμε τη Ζανζιβάρη είναι ότι βλέπουμε αυτό το μαγικό νησί ως μια αναδυόμενη αγορά ή έναν ώριμο προορισμό, ιδανικό για τουρισμό ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Όλη η εμπειρία μας στην Κρήτη, την Κύπρο και τη Σαντορίνη ειδικότερα μας λέει ότι αυτές οι μετα-ώριμες αγορές θα αλλάξουν μόνο σε νέους τρόπους σκέψης μόλις δημιουργηθούν συγκεκριμένα μοντέλα. Γνωρίζουμε ότι μπορούμε να δημιουργήσουμε τέτοια μοντέλα στη Ζανζιβάρη και σε παρόμοιες αγορές.”
Επέλεξαν, λοιπόν, τη Ζανζιβάρη από απογοήτευση και την αδυναμία να μετατρέψουν θέρετρα στην Κρήτη, την Κύπρο, τη Σαντορίνη ή οποιονδήποτε από τους ελληνικούς προορισμούς. Σύμφωνα με την εμπειρία μου από τη διαβούλευση για τις δημόσιες σχέσεις με τους ξενοδόχους στην Κρήτη, το συμπέρασμα είναι ότι είναι αδύνατο να κάνουμε οποιονδήποτε στην Ελλάδα να σκεφτεί μια ριζική επανεξέταση, ακόμη και αν χρειαστεί για να σωθούν τα παραδεισένια νησιά.
Η Ζανζιβάρη είναι μια διαφορετική ιστορία. Αυτό αποδείχθηκε πριν από λίγο καιρό, όταν η Ένωση Επενδυτών Τουρισμού της Ζανζιβάρης (ZATI) έπεισε το Υπουργείο Εμπορίου, Τουρισμού και Επενδύσεων και την Αρχή Τουρισμού της Ζανζιβάρης να υιοθετήσουν ένα πρόγραμμα αλλαγής επωνυμίας και ανάπτυξης του τουρισμού. Το σχέδιο ήταν πολύ επιτυχημένο και ένα σημαντικό πρώτο βήμα προς την ανάπτυξη ενός μοντέλου ανανεώσιμων πηγών τουρισμού. Η Orama Hospitality το εφαρμόζει στο F-Zeen και στα άλλα ξενοδοχεία της στη Ζανζιβάρη. Τελικά, ελπίζουν να εντυπωσιάσουν τους πελάτες σε πιο ώριμες αγορές, προσφέροντας μοντέλα επιτυχίας από αυτόν τον αναδυόμενο παραδεισένιο προορισμό.
Οι προσπάθειες διαχείρισης φιλοξενίας της Orama μπορούν να θεωρηθούν ως βάση σε σύγκριση με την κλίμακα που απαιτείται από την ανακαίνιση. Ωστόσο, ούτε οι Έλληνες επιχειρηματίες ούτε η οικονομική ιδιοφυΐα John Fullerton είναι μόνοι στην αξιολόγηση της σημασίας της αλλαγής της εστίασής μας. Αυτό το απόσπασμα από το Tourism Futures Magazine από την Dr. Dianne Dredge, Διευθύντρια του The Tourism CoLab, επιβεβαιώνει τι χρειάζεται:
«Ο αναγεννητικός τουρισμός απαιτεί μια αλλαγή στην κοινωνικο-οικολογική συνείδηση και εξαρτάται από την ικανότητά μας να εξελίξουμε τη σκέψη μας από «εγώ» σε «εμείς» και να αναπτύξουμε ενσυναίσθηση, ενσυναίσθηση και συνεργατική δράση».
Τέλος, οι Έλληνες επιχειρηματίες φιλοξενίας κατανοούν μια άλλη βασική πτυχή του τι χρειάζεται για την αναζωογόνηση του τουρισμού. Όπως τα προσχέδια του Fullerton για τις αναθεωρημένες οικονομικές αρχές, η Ζανζιβάρη θα πρέπει να είναι ένα υποδειγματικό τεστ για το εάν μια οικονομία «βασισμένη στον τόπο» μπορεί να λειτουργήσει. Θα μιλήσω σύντομα με τον Όμιλο Orama για το πώς το F-Zeen και άλλα ξενοδοχεία μπορούν να επωφεληθούν από τις νέες τεχνολογίες και τα προγράμματα που στοχεύουν σε ορθούς τουρίστες.
“Ερασιτέχνης διοργανωτής. Εξαιρετικά ταπεινός web maven. Ειδικός κοινωνικών μέσων Wannabe. Δημιουργός. Thinker.”