Οι Έλληνες και οι λαοί των Πρώτων Εθνών βρίσκουν κοινό έδαφος

Αργότερα αυτό το έτος από εμάς τους Αυστραλούς θα ζητηθεί να αναγνωρίσουμε τους ανθρώπους των Πρώτων Εθνών μας στο σύνταγμά μας. Όταν ξεκινούν οι συζητήσεις στο τραπέζι της κουζίνας, οι περισσότεροι από εμάς σταματάμε και αξιολογούμε τη σχέση μας με τα Πρώτα Έθνη μας. Δυστυχώς, οι περισσότεροι Έλληνες Αυστραλοί δεν γνωρίζουν πολλά για τον μακροβιότερο πολιτισμό στη Γη.

Οι σημερινές μας αντιλήψεις θολώνονται από την προκατάληψη ενός αποικιακού συστήματος που σκοπός του ήταν να προωθήσει τις διαφορές και όχι τα κοινά. Παρά το γεγονός ότι προέρχονται από εντελώς διαφορετικά μέρη του κόσμου, οι ελληνικοί και οι αυστραλιανοί πολιτισμοί του πρώτου έθνους μοιράζονται κοινά θέματα στις ιστορίες τους.

Η Αυστραλιανή Αρχαιολογική Έρευνα Αθηνών είχε την ευκαιρία να αλλάξει αυτό όταν ο Δρ Βασίλης Ατραχτάς παρουσίασε το Myths and Dreams: Crossbreds between Ancient Greece and Indigenous Australia. Μια ευκαιρία να δώσουμε μια συγκριτική ανάλυση δύο αρχαίων πολιτισμών απομακρυσμένων γεωγραφικά και χρονικά. Τι κοινό έχουν, αν μη τι άλλο;

Η ομιλία πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα του Γενικού Προξένου της Ελλάδας – Σίδνεϊ και ο Γενικός Πρόξενος μίλησε για την παράλληλη ιστορία των Ελληνοαυστραλών και του λαού μας των Πρώτων Εθνών στο σύγχρονο πλαίσιο. Εκείνη την εποχή, και οι δύο πολέμησαν κατά του ρατσισμού, οι δρόμοι τους διασταυρώθηκαν στα προάστια Glebe, Redfern και Newtown. Αγνοώντας την κατανόηση της μάχης μεταξύ τους για την αναγνώριση.

Ο θείος Τζίμι καλωσόρισε το έθνος και είπε ότι παρά τα όσα γράφτηκαν στην αποικιακή ιστορία, «Ποτέ δεν εγκατέλειψαν τις γυναίκες τους, ποτέ δεν εγκατέλειψαν τα παιδιά τους, δεν άφησαν ποτέ τη γη τους».

Τα λόγια του θείου Jimmy για τους αγώνες του λαού του τα τελευταία 200 χρόνια χτύπησαν συναισθηματική χορδή στο κοινό. Παρά τη γενοκτονία, οι λαοί των Πρώτων Εθνών κατάφεραν να διατηρήσουν τη γλώσσα, τον πολιτισμό και τις παραδόσεις τους, στην αρχή κρυφά, κρυφά και φοβισμένα, αλλά σήμερα με υπερηφάνεια.

Γέροντες όπως ο θείος Τζίμι στέκονται τώρα με τον δέοντα σεβασμό, μοιράζονται τις γνώσεις τους και αναγνωρίζουν τις φωνές και τις γλώσσες τους, επιστρέφουν στην πολιτιστική τους κληρονομιά και ασχολούνται με την αφήγηση της αλήθειας.

Παρά αυτή την αιματηρή ιστορία γενοκτονίας, απέλασης και καταπίεσης, ο θείος Τζίμι στάθηκε σε αυτό το αναλόγιο και μας καλωσόρισε στη χώρα και μας ταπείνωσε. Μοιράστηκε ιστορίες για το ότι μεγάλωσε στο Newtown, γυρνούσε από τη δουλειά και γνώρισε Έλληνες. Ένιωσε μια άμεση σύνδεση με τους Έλληνες καθώς αναγνώρισε έναν αρχαίο λαό συνδεδεμένο με τη γη από την οποία προέρχονταν παρά την απόσταση.

Ο Δρ Άντραχτας μίλησε για κοινά θέματα στην ελληνική μυθολογία και τον ονειροπόλο των Πρώτων Εθνών, ιστορίες δημιουργίας, μυθικά πλάσματα, ήρωες και ζωή και θάνατο. Η κοινή ευλάβεια για τον Τόπο, όπως ονόμαζαν τη χώρα οι άνθρωποι των Πρώτων Εθνών, ή όπως την αποκαλούσαν οι Έλληνες, είχε μεγαλύτερη απήχηση. Κάθε αρχαίος μύθος συνδέεται με τις ιδιαιτερότητες ενός τόπου που εικονογραφούνται από ιστορίες που έχουν παραδοθεί μέσω της προφορικής παράδοσης.

Όπως οι Έλληνες, το Dreamtime, Country συνδέεται με ιστορίες που μεταφέρονται μέσα από στίχους τραγουδιών που διασχίζουν την ήπειρο, διδάσκοντας και εκπαιδεύοντας μέσα από προφορικές παραδόσεις από τη μια γενιά στην άλλη. Και στους δύο πολιτισμούς, αυτές οι ιστορίες των τόπων/γης αντανακλώνται πάντα στα αστέρια. Οι αρχαίοι λαοί και των δύο πολιτισμών ήταν οι πρώτοι μας χαρτογράφοι, οι οποίοι χρησιμοποίησαν ιστορίες γης αποτυπωμένες στον ουρανό για να περιηγηθούν στις εκτάσεις γης και θάλασσας και να δημιουργήσουν εμπορικούς δρόμους και πολιτιστικές συνδέσεις μεταξύ των αρχαίων εθνών.

Αυτές οι ιστορίες αγίασαν την ιερότητα της γης και η προστασία της δόθηκε στους ανθρώπους που της ανήκαν. Μερικές φορές η εξήγηση του γιατί η αρχαία γη πρέπει να προστατεύεται συχνά χάνει τη συνάφεια και μειώνεται από τη σύγχρονη αποσύνδεση των ανθρώπων από τη γη. Ωστόσο, υπάρχει μια ασυνείδητη λαχτάρα για τον τόπο του.

Ως Έλληνες Αυστραλοί, αυτό είναι γνωστό. Όσες γενιές κι αν περάσουν, όταν επιστρέφουμε στο «σπίτι», την Ελλάδα, είτε είναι το χωριό των προπαππούδων μας είτε η Αθήνα, νιώθουμε μια απερίγραπτη σύνδεση, μια αίσθηση επιστροφής στο σπίτι.

Γιατί δεν καταλαβαίνουμε αυτή τη σύνδεση με τη χώρα των Πρώτων Εθνών μας; Νιώθουμε την ίδια σύνδεση με τους τόπους μας.

Όπως ο λαός των Πρώτων Εθνών μας, αγωνιζόμαστε να αναγνωριστούμε ως θεματοφύλακες αυτών των αρχαίων εδαφών. Συχνά επιστρέφουμε σε ένα χωριό και μαζεύουμε χώμα και χτυπάμε τα δάχτυλά μας ή χτυπάμε τα χέρια μας πάνω σε αρχαίες πέτρες. Φανταστείτε όταν μας το αρνήθηκαν. Όταν περισσότεροι από 1,2 εκατομμύρια γηγενείς Έλληνες εκδιώχθηκαν από τη Μικρά Ασία το 1922, σε ορισμένες περιπτώσεις, εξακολουθεί να το αρνούνται σε πολλούς.

Myths and Dreams: Cross-Hatchings Between Ancient Greece and Indigenous Australia αναγνωρίζει την τρέχουσα λαχτάρα για αναπαραστάσεις σε διαλόγους μάθησης και κατανόησης. Στις συζητήσεις στο τραπέζι της κουζίνας που ξεκινούν, μπορούμε να αξιολογήσουμε την κοινή ιστορία που μοιραζόμαστε και να κατανοούμε ο ένας τον άλλον και μια πιο προσεκτική ματιά θα μας πει ότι έχουμε περισσότερα κοινά από όσα μας λένε.

Η Θεοδώρα Μηνάς Γιαννιώτης είναι Outreach and Engagement στο Αυστραλιανό Ινστιτούτο Αρχαιολογίας, Αθήνα.