Οι δασικές πυρκαγιές στην Ελλάδα μπορεί να βρίσκονται στα πρόθυρα της εξαφάνισης στο νησί της Εύβοιας, αλλά ο υπερ-καυτός θυμός ανεβαίνει στη θέση τους

Καθώς το μέτωπο της φωτιάς έκανε το χωριό του, ο Σταύρος Μηλιώτης δεν παρατήρησε δεκάδες πληγές στα άκρα του ή στους πνεύμονές του γεμάτες στάχτη.

Στο Γκαλαζούνα, όπου ζουν 50 μόνιμοι κάτοικοι στην ορεινή περιοχή βόρεια του ελληνικού νησιού Εύβοια, δεν μπορούσε παρά να επικεντρωθεί στην προσέγγιση των φλογών.

Καθώς πλησιάζει η Κόλαση, μόνο τρεις χωρικοί αποφασίζουν να μείνουν – ο Σταύρος Μηλιώτης και ένα ηλικιωμένο ζευγάρι στα ογδόντα τους.

Νωρίτερα, η αστυνομία ήρθε να ζητήσει από τους τρεις να αποχωρήσουν, αλλά όλοι αρνήθηκαν.

«Μην προσπαθήσετε καν να μας κάνετε», είπε ο κ. Μηλιώτης στους αξιωματικούς.

Με το αχνό κόκκινο του ουρανού και τη φλόγα που πλησίαζε σταθερά, ο κύριος Μελιώτης άρχισε να εργάζεται και πήρε το τρακτέρ του θείου του για να σβήσει όποια επιφάνεια μπορούσε με νερό.

Γύρω του έπαιζε ένα κολασμένο θέαμα – τα ζώα του χωριού φώναζαν πανικόβλητα, νιώθοντας στις ομίχλες της στιγμής ότι ο θάνατός τους ήταν επικείμενος.

Πιο βαθιά στο χωριό, υπήρχε μια αρχαία εκκλησία όπου βαφτίστηκαν τέσσερις γενιές της οικογένειάς του. Περισσότερο από οτιδήποτε ο κύριος Μηλιώτης ήθελε να σώσει.

Ο Μηλιώτης είπε ότι οι πυροσβέστες είχαν τοποθετηθεί στο χωριό νωρίτερα, αλλά είχαν φύγει, όταν το μέτωπο άλλαξε κατεύθυνση αργότερα μέσα στην ημέρα, αφήνοντας τον ίδιο και το ηλικιωμένο ζευγάρι να τα βγάλουν πέρα.

Ενώ κατάφερε να σώσει το σπίτι του και την εκκλησία στο χωριό του, βλέποντας το γύρω δάσος να μετατρέπεται σε μαύρα σπίρτα τον έκανε να νιώθει απογοητευμένος.

Ένα νησί που καταβροχθίστηκε από τη φωτιά

Η Εύβοια φλέγεται για δύο εβδομάδες, με σχεδόν 50.000 εκτάρια να καίγονται σε όλο το νησί, σπάζοντας ξερά δάση κατά τη διάρκεια του χειρότερου καύσωνα σε περισσότερες από τρεις δεκαετίες.

Παρόλο που οι πυροσβέστες έχουν πλέον περιορίσει σε μεγάλο βαθμό τις πυρκαγιές του νησιού, σε όλη τη Μεσόγειο – από την Τυνησία στην Ιταλία – οι καταστροφικές πυρκαγιές έχουν εξαπλωθεί με αυξανόμενη αγριότητα που οφείλεται σε ανθρώπινη κλιματική αλλαγή.

Η κυβέρνηση ισχυρίστηκε ότι η απάντησή της ήταν να δώσει προτεραιότητα στην προστασία της ζωής με το να στέκεται στο μέτωπο των πυρκαγιών και να εκδίδει εντολές εκκένωσης στα χωριά στα μονοπάτια των πυρκαγιών.

Ο στόχος είναι εν μέρει να αποφευχθεί η επανάληψη του 2018, όταν μια πυρκαγιά που εξαπλώθηκε γρήγορα σε έναν παραθαλάσσιο οικισμό, σκοτώνοντας περισσότερους από 100 ανθρώπους.

Αλλά στην Εύβοια, ορισμένοι κάτοικοι όπως ο Μηλιώτης αγνόησαν τις εντολές εκκένωσης με την ελπίδα να σώσουν τα σπίτια τους.

Μη θέλοντας να περιμένουν τις αρχές να στείλουν βοήθεια, επέλεξαν τα εργαλεία που είχαν στη διάθεσή τους για να δημιουργήσουν τα δικά τους φράγματα πυρκαγιάς και σωλήνες πυρκαγιάς.

Χιλιάδες άλλοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους – μερικοί πήραν το δρόμο για την ηπειρωτική Ελλάδα με πλοίο, ενώ άλλοι κατέφυγαν σε ξενοδοχεία ή με φίλους και συγγενείς σε άλλα μέρη του νησιού.

“Από τη στιγμή που έφτασαν εδώ, ρωτούσαν για τα σπίτια τους, για τους ανθρώπους που έμειναν εκεί για να υπερασπιστούν τα σπίτια τους”, δήλωσε η Στρατόλα Κάπα, η οποία διευθύνει το ξενοδοχείο δύο αστέρων Ευστράτιος στην Αιδηψό.

Οι εκκενωμένοι εισέβαλαν στο ξενοδοχείο της, φτάνοντας με λεωφορεία από τα πολιορκημένα χωριά στον ορεινό βορρά – συμπεριλαμβανομένων των Βασιλικάτα, Πεύκη, Βούτους και Αλίνκα.

Η κυρία Κάπα τους έδωσε δωμάτια με δικά της έξοδα, ενώ άλλοι εθελοντές της περιοχής παρείχαν τρόφιμα και βασικές προμήθειες.

Οι θεωρίες συνωμοσίας εξαπλώνονται τόσο εύκολα όσο οι πυρκαγιές

Σε όλο το νησί, υπάρχει οργή για την ανοργάνωτη αντίδραση της κυβέρνησης στις πυρκαγιές, για την οποία ζήτησε συγγνώμη ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.

Περιέγραψε τις καταστροφικές πυρκαγιές ως “τη μεγαλύτερη περιβαλλοντική καταστροφή τις τελευταίες δεκαετίες”.

“Η κλιματική κρίση – θα χρησιμοποιούσα αυτόν τον όρο, όχι την κλιματική αλλαγή – η κλιματική κρίση είναι εδώ και μας δείχνει όλα όσα πρέπει να αλλάξουν”, είπε την Πέμπτη στην πρώτη του συνέντευξη Τύπου μετά τις πυρκαγιές.

“Αυτή είναι μια κοινή κρίση για όλους μας”.

Αλλά οι κάτοικοι της Εύβοιας λένε ότι ενώ η κλιματική αλλαγή είναι υπεύθυνη για την ένταση των πυρκαγιών, η ευθύνη για το επίπεδο καταστροφών, όπως λένε, ανήκει στην απροετοίμαστη κυβέρνησή τους.

«Είχαμε αυτό το συναίσθημα [the government] Wantedθελε να μας αφήσει να καούμε ».

Στο WhatsApp και το Viber, οι θεωρίες συνωμοσίας στροβιλίζονται για την προέλευση των πυρκαγιών, για τις οποίες ορισμένοι ισχυρίζονται ότι ήταν μια πράξη σκόπιμης δολιοφθοράς.

Άλλοι είναι πεπεισμένοι, χωρίς κανένα αποδεικτικό στοιχείο, ότι οι φωτιές πυροδοτήθηκαν σκόπιμα σε μια ευκαιριακή πράξη εμπρησμού.

Μερικά από τα χωριά στα βόρεια έχουν σχηματίσει νυχτερινές περιπολίες κατά μήκος ορεινών δρόμων καθώς ψάχνουν τα δάση με φακούς για πιθανές πυρκαγιές.

Ενώ ο πρωθυπουργός είπε ότι “είναι βέβαιο ότι ορισμένες από τις πυρκαγιές τις τελευταίες ημέρες ήταν αποτέλεσμα εμπρησμού”, πρόσθεσε ότι δεν είναι σαφές εάν ήταν μέρος ενός οργανωμένου σχεδίου.

Το δύσκολο έργο της ανοικοδόμησης μας περιμένει

Για να βοηθήσουν τους συλληφθέντες Έλληνες ομολόγους τους, τουλάχιστον δώδεκα χώρες από όλη την Ευρώπη – συμπεριλαμβανομένης της Πολωνίας, της Ουκρανίας, της Μολδαβίας και της Σλοβακίας – έστειλαν εκατοντάδες πυροσβεστικά μέλη στην Εύβοια.

Σε ένα γήπεδο ποδοσφαίρου στην πόλη του Νέου Πύργου στη βόρεια ακτή του νησιού, μια συνοδεία σχεδόν 50 βυτιοφόρων και φορτηγών από την πολωνική κρατική πυροσβεστική υπηρεσία έφτασε για να στήσει το στρατόπεδο.

Έχουν διανύσει περισσότερα από 2.000 χιλιόμετρα από την πατρίδα τους με την ελπίδα να παράσχουν τη βοήθεια που μπορούν να κάνουν.

«Wasταν πολύ ενεργειακό και τώρα είμαστε έτοιμοι να δώσουμε όλη μας την ενέργεια για να βοηθήσουμε τον ελληνικό λαό», δήλωσε ο Τόμας Γκρεάλακ, ένας Πολωνός πυροσβέστης στο στρατόπεδο.

Δουλεύοντας σε βάρδιες με τους Έλληνες και άλλες διεθνείς πυροσβεστικές ομάδες, περνούν τις μέρες τους παλεύοντας με τους μεταβαλλόμενους ανέμους, το ορεινό έδαφος και τις καταιγιστικές θερμοκρασίες καθώς οι φλόγες φουντώνουν ψηλά σε δασικά σκέπαστρα στον βορρά.

«Anταν μια ενδιαφέρουσα εμπειρία λόγω του γλωσσικού φραγμού», είπε ο Γκρέλακ χαμογελώντας.

«Αλλά ξέρουμε τι δουλειά πρέπει να κάνουμε».

Το βράδυ, οι πυροσβέστες επιστρέφουν στον καταυλισμό, όπου οι περίεργοι ντόπιοι φωτογραφίζουν και τους παρακολουθούν από ένα κοντινό καφενείο.

Πίσω από το στρατόπεδο, Πολωνοί πυροσβέστες λούζονται ομαδικά στα ήσυχα νερά του λιμανιού του Νέου Πύργου.

Σε όλη την Εύβοια, κάποιος θυμός έδωσε τη θέση του σε έναν βαθύ πόνο στην προοπτική της ανοικοδόμησης της φυσικής ομορφιάς του νησιού από την αρχή.

«Οι Ευβοίοι αισθάνονται ένα πράγμα – θλίψη», είπε ο Μελιώτης.