«Η τρέλα κάνει το ίδιο πράγμα ξανά και ξανά», όπως λέει η παροιμία, «και περιμένει διαφορετικά αποτελέσματα». Διαφορετικά, πώς μπορούν να περιγραφούν οι προσπάθειες του Γάλλου Προέδρου Εμανουέλ Μακρόν να τερματίσει τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία από τη συνεχή επιδίωξη της εκ νέου εμπλοκής με τον Ρώσο δικτάτορα Βλαντιμίρ Πούτιν;
Εκτός από την επιβεβαίωση του παγιωμένου γεγονότος ότι ο Πούτιν είναι ένας κακόβουλος και κακοπροαίρετος ηθοποιός, δεν μπορούμε να μάθουμε πολλά από την απομαγνητοφώνηση μιας τηλεφωνικής συνομιλίας μεταξύ Μακρόν και Πούτιν, που πραγματοποιήθηκε τέσσερις ημέρες πριν από την εισβολή. Το σενάριο δημοσιεύτηκε ως μέρος ενός τηλεοπτικού ντοκιμαντέρ με άδεια των Ηλυσίων, με την ελπίδα να βελτιώσει τα διαπιστευτήρια του Μακρόν ως παγκόσμιου dealmaker.
Δεν είναι όμως αυτή η εντύπωση που κάνει κανείς στο κεφάλι του γαλλικού «Δία». Ο Πούτιν, που τιμωρεί τον Μακρόν, είναι θυμωμένος με το ουκρανικό «πραξικόπημα» το 2014, στο οποίο «έκαψε ζωντανούς ανθρώπους». Αντί να αμφισβητήσει αυτή την ανοησία, ο Μακρόν διαβεβαίωσε τον Πούτιν ότι «το κάνει [his] Καλύτερα να πληρώσουμε «τους Ουκρανούς και να προσπαθήσουμε να τον δελεάσουμε να παραμείνει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με την πιθανότητα κατ’ ιδίαν συνάντησης με τον Πρόεδρο Μπάιντεν στη Γενεύη.
Τα υπόλοιπα, όπως λένε, είναι ιστορία. Ωστόσο, το μυστήριο ήταν η προθυμία του Μακρόν να μιλήσει και να ταπεινώσει ξανά και ξανά με τον Πούτιν, ακόμη και μετά από μια τέτοια φαινομενικά άκαρπη εμπειρία. Μάλιστα, ο Μακρόν ανέφερε πρόσφατα μια «εκατόωρη» συνομιλία που είχε με τον Πούτιν από τον Δεκέμβριο.
Για ποιο σκοπό;
Ο πιο καλοπροαίρετος τρόπος για να κατανοήσει κανείς τη στρατηγική του Μακρόν είναι μέσω της φιγούρας του μέντορά του, του φιλόσοφου Paul Ricoeur, από τον οποίο αναφέρει την τάση του να συνθέτει φαινομενικά ασυμβίβαστες καταστάσεις και τρόπους δράσης.
Το πολιτικό κίνημα του ίδιου του Μακρόν, LREM, και η υποψηφιότητά του ήταν ένας τρόπος να παρακάμψει την πολιτική αριστερά και δεξιά. Το 2017 και φέτος, νίκησε λαϊκιστές υποψηφίους στις προεδρικές εκλογές ενώ ο ίδιος ήταν λαϊκιστής διασκορπιστής. Θέλει ένα κράτος που προστατεύει τους εργαζόμενους, ενώ ταυτόχρονα πιέζει, αν και με ανάμεικτα αποτελέσματα, για την απελευθέρωση των αποστεωμένων αγορών εργασίας της Γαλλίας.
Η φιλοσοφία του “ταυτόχρονα” – “en même temps” – βάζει τη Γαλλία στη θέση ενός υποτιθέμενου αμερόληπτου και αξιόπιστου μεσολαβητή στον τρέχοντα πόλεμο και ενός σημαντικού προμηθευτή στρατιωτικού εξοπλισμού στην Ουκρανία. Ακριβώς όπως ο Μακρόν μίλησε για τους κινδύνους της «ταπείνωσης της Ρωσίας» προκειμένου να «χτίσει μια κλίση με διπλωματικά μέσα», τα κανόνια του Καίσαρα που παρείχε η Γαλλία έκαναν πραγματική διαφορά στις αμυντικές προσπάθειες στο Ντονμπάς.
Ωστόσο, ο πολιτικός δεν πρέπει να επιτρέψει σε καμία θεωρία, όσο εκλεπτυσμένη ή κομψή, να τον τυφλώσει από την πραγματικότητα. Για όποιον δεν αγαπά την ηπειρωτική φιλοσοφία, η αρχική προσπάθεια του Μακρόν να φτάσει στον Πούτιν μέσω της διάσκεψης κορυφής στις Βερσαλλίες το 2017 ήταν σαφώς αδιέξοδο. Αντί να μάθει από ένα πρώιμο λάθος, ο Γάλλος ηγέτης επέμεινε ότι ό,τι συνέβαινε στην επιδείνωση των σχέσεων της Δύσης με τη Ρωσία ήταν ένα έτοιμο καρφί για το σφυρί του Ρικοριάν.
Η Ανατολική Ευρώπη δεν είναι αίθουσα σεμιναρίων της Σορβόννης. Δεν υπάρχει έξυπνος τρόπος να «παρακάμψεις» μια αντιπαράθεση με έναν νταή παγιδευμένο στην ιδεολογικά καθοδηγούμενη κοσμοθεωρία του, ο οποίος επιδιώκει να επιστρέψει τη Μητέρα Ρωσία, την ταπεινωμένη εδώ και καιρό από τη Δύση, στη θέση που της αξίζει, καταπατώντας την ελευθερία και την αυτοδιάθεσή της. Γείτονας. Η μόνη γλώσσα που καταλαβαίνουν οι νταήδες είναι η γλώσσα της σκληρής, αδυσώπητης δύναμης.
Ναι, ο πόλεμος της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας θα φτάσει τελικά στο τέλος και πιθανότατα θα περιλαμβάνει μια πολιτική διευθέτηση, ίσως ακόμη και μια χειραψία με τον Πούτιν. Αυτό που αδυνατεί να συνειδητοποιήσει η φιλοσοφία του Μακρόν είναι ότι η ώρα για μια τέτοια διευθέτηση θα έρθει μόνο αφού οι βασικές γραμμές μιας τέτοιας διευθέτησης έχουν εδραιωθεί στο πεδίο της μάχης.
Σήμερα, θα πρέπει να υπάρχει μόνο ένας προβληματισμός που θα καθοδηγεί τις ενέργειες της Γαλλίας, καθώς και τις ενέργειες άλλων δυτικών συμμάχων: όσο καλύτερα κάνει η Ουκρανία στον τρέχοντα πόλεμο, τόσο ισχυρότερη θα είναι (και η συλλογική Δύση) στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Ο Dalibor Rohk είναι ανώτερος συνεργάτης στο American Enterprise Institute στην Ουάσιγκτον, DC. Twitter: @DaliborRohac.