Είναι οι πρώτοι ψηφοφόροι στην Ελλάδα, ορισμένοι ηλικίας 16 ετών, που έχουν ενηλικιωθεί σε μια περίοδο εθνικής χρεοκοπίας, πανδημίας Covid και κρίσης κόστους ζωής.
Τώρα, τρεις μήνες μετά τη χειρότερη τραγωδία στην Ελλάδα, έχουν την ευκαιρία να αποφασίσουν για το μέλλον της χώρας καθώς κατευθύνονται στις κάλπες την Κυριακή, στις οποίες 30 από τους 57 νεκρούς ήταν κάτω των 30 ετών.
Η καταστροφή ώθησε δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους να βγουν στους δρόμους για να εκφράσουν την οργή τους για την κυβέρνηση υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη ή τον κύριο αντίπαλό του Αλέξη Τσίπρα τα τελευταία οκτώ χρόνια.
Ο συντηρητικός Μητσοτάκης, 55, ο αριστερός Τσίπρας, 48 ετών και ο σοσιαλιστής πρώην ευρωβουλευτής Νίκος Ανδρουλάκης, 44, κυριαρχούν στις δημοσκοπήσεις και η μαθήτρια λυκείου Νεφέλη Ζουγανέλη, 16 ετών, επιθυμεί να ακουστεί η φωνή της.
«Πρόσφατα έμαθα ότι έχω δικαίωμα ψήφου, κάτι που με ενδιαφέρει», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο στο σπίτι του στην Άνοιξη, ένα προάστιο της βόρειας Αθήνας.
Η Ελλάδα είναι μία από τις τρεις μόνο χώρες της ΕΕ που επιτρέπουν σε νέους κάτω των 18 ετών να ψηφίζουν. Όσοι γεννήθηκαν το 2006 ή νωρίτερα, δηλαδή στις εκλογές της Κυριακής.
Αυτή τη φορά, περίπου 440.000 νέοι Έλληνες έχουν δικαίωμα ψήφου για πρώτη φορά, αντιπροσωπεύοντας περίπου το οκτώ τοις εκατό του εκλογικού σώματος.
– ‘ασθένεια’ –
Παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις και τα ακροβατικά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από πολιτικούς, οι νέοι ψηφοφόροι δεν αναμένεται να προσέλθουν σε μεγάλους αριθμούς την Κυριακή.
Μόνο ένας στους τέσσερις 17-24 ετών ψήφισε στις τελευταίες εκλογές του 2019, σημειώνει η Μαρία Καραγλιώμη, πολιτική αναλύτρια στην εταιρεία δημοσκοπήσεων RASS.
Ο Ζουγανέλη αναμένει από τους περισσότερους συμμαθητές του — που έχουν βαρεθεί με τα μεγάλα κόμματα — είτε να απόσχουν είτε να επιλέξουν ένα από τα δεκάδες μικρότερα κόμματα που δεν έχουν καμία ελπίδα να περάσουν στο κοινοβούλιο.
“Νομίζω ότι πρέπει να πάμε όλοι να ψηφίσουμε. Το να μην ψηφίσουμε δεν είναι λύση”, λέει η έφηβη με βαμμένα, κυανά μαλλιά.
Ένα σιδηροδρομικό δυστύχημα στις 28 Φεβρουαρίου στην κύρια σιδηροδρομική γραμμή της χώρας από την Αθήνα προς τη δεύτερη πόλη, τη Θεσσαλονίκη, μπορεί να βοήθησε τις εκλογές.
Στο αποκορύφωμα των διαδηλώσεων τον Μάρτιο, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωσαν σε όλη τη χώρα.
Ο Κωστής Σμάνης που αναζητά εργασία, ένας 25χρονος πτυχιούχος μηχανικός ηλεκτρονικών, κατηγορεί τον εφημερεύοντα σταθμάρχη και λέει ότι είναι «άρρωστος» να μην επενδύει εδώ και χρόνια.
«Δεν μου άρεσε πώς προσπάθησαν να το κρύψουν», λέει.
– «Οι μισθοί είναι πολύ χαμηλοί» –
Ωστόσο, σύμφωνα με τον ίδιο, το μεγαλύτερο θέμα στις εκλογές είναι η ελληνική αγορά εργασίας.
«Η αμοιβή είναι πολύ χαμηλή σε σύγκριση με το κόστος ζωής», λέει ο απόφοιτος, ο οποίος σπούδασε για τρία χρόνια στη βόρεια αγγλική πόλη Μάντσεστερ.
Ο Σμάνης επέστρεψε στην Ελλάδα, ελπίζοντας να χτίσει ένα μέλλον πιο κοντά στην οικογένεια και τους φίλους του, αλλά δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να φύγει ξανά.
«Αν αποφασίσω να μείνω εδώ, η ιδέα να νοικιάσω ένα διαμέρισμα φαίνεται τραβηγμένη», παραδέχεται ο αναζητητής εργασίας, ο οποίος ζει με τους γονείς του στο προάστιο της Αθήνας, στο Νέο Ηράκλειο.
Η Ελλάδα έχει το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό ανεργίας των νέων στην ΕΕ, με 24,2 τοις εκατό των ανέργων κάτω των 25 ετών, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της στατιστικής υπηρεσίας της ΕΕ Eurostat.
«Παρά την καλύτερη μόρφωση… η νέα γενιά έχει σημαντικά μεγαλύτερη συμμετοχή σε επαγγέλματα με φτωχούς μισθούς και κακές συνθήκες εργασίας», λέει ο Αλέξης Ιωαννίδης, καθηγητής εργατικής πολιτικής οικονομίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο.
Ο Thomas Jumis, 21 ετών, που ζει στο τουριστικό νησί της Πάρου και εργάζεται για την εταιρεία οδικής βοήθειας της οικογένειάς του, λέει ότι το σταθερό εισόδημα είναι πρωταρχικής σημασίας.
«Το κύριο πράγμα που περιμένω από την κυβέρνηση είναι να βοηθήσει στη βελτίωση της οικονομικής μου κατάστασης», είπε.
– “Mojito αντί για ψηφοφορία” –
Αν και ο τουρισμός φέρνει χρήματα και δημιουργεί θέσεις εργασίας, ο Θωμάς θέλει περισσότερα για το νησί του.
“Δεν έχουμε την υποδομή για να υποστηρίξουμε τόσο κόσμο το καλοκαίρι: δρόμους, νερό, ρεύμα, ίντερνετ. Πληρώνω τους φόρους μου στην κεντρική κυβέρνηση, αλλά δεν παίρνω πολλά σε αντάλλαγμα”, γκρίνιαξε.
Παγιδευμένοι ανάμεσα στις προεκλογικές υποσχέσεις της τελευταίας στιγμής, συμπεριλαμβανομένου ενός κουπονιού «ενηλικίωσης» των 150 ευρώ και της αύξησης του κατώτατου μισθού των 780 ευρώ σε τουλάχιστον 880 ευρώ, οι ψηφοφόροι της Ελλάδας για πρώτη φορά είχαν λίγο χρόνο να αποφασίσουν.
«Νομίζω ότι θα ψηφίσω το μικρότερο κακό», λέει ο Σμάνης, ο οποίος πιστεύει ότι η ελληνική πολιτική σκηνή φοβάται την καινοτομία. «Οι πολιτικοί προσπαθούν να πουλήσουν μόνο σε ανθρώπους που θέλουν να ακούσουν», λέει.
Για τη 16χρονη Ζουγανέλη η ιδεολογία είναι σημαντική. «Αν ψηφίσουμε αυτό που πρεσβεύουμε, τα πράγματα μπορούν να αλλάξουν», λέει.
Όμως η Καραγλιόμη θρηνεί που σε μια χώρα με γερασμένο πληθυσμό κανείς δεν μιλάει για το πώς θα είναι η Ελλάδα σε 20 χρόνια.
«Δεν είναι περίεργο που ένας νέος προτιμά ένα μοχίτο από το να ψηφίζει», καταλήγει.
pk-jph/jm
“Εμπειρογνώμονας τηλεόρασης. Μελετητής τροφίμων. Αφιερωμένος συγγραφέας. Ανεμιστήρας ταξιδιού. Ερασιτέχνης αναγνώστης. Εξερευνητής. Αθεράπευτος φανατικός μπύρας”