Τι γνωρίζουμε για τις μέχρι τώρα κλοπές του Βρετανικού Μουσείου

Το Βρετανικό Μουσείο έχει δεχτεί πιέσεις αφού απέλυσε ένα από το προσωπικό του για σχεδόν 2.000 θησαυρούς που αναφέρθηκαν ως «χαμένοι, κλεμμένοι ή κατεστραμμένοι».

Η ανακάλυψη στο μουσείο, ένα από τα μεγαλύτερα πολιτιστικά ιδρύματα της χώρας, οδήγησε στην αποχώρηση του διευθυντή του και έθεσε σοβαρά ερωτήματα σχετικά με την ασφάλειά του και την τήρηση αρχείων.

Η αστυνομία διερευνά την κλοπή αντικειμένων όπως χρυσό, κοσμήματα, πολύτιμους λίθους και ημιπολύτιμους λίθους.

Εδώ είναι τι γνωρίζουμε για το τι έχει συμβεί μέχρι στιγμής, καθώς και μια ματιά σε μερικές άλλες μεγάλες κλοπές.

Ο πρώην καγκελάριος Τζορτζ Όσμπορν, ο οποίος είναι επικεφαλής του Βρετανικού Μουσείου από τον Ιούνιο του 2021, επιβεβαίωσε στο BBC στις 26 Αυγούστου ότι «περίπου 2.000» αντικείμενα έλειπαν.

Το μουσείο δεν αποκάλυψε περισσότερες λεπτομέρειες. Το BBC έμαθε ότι η Scotland Yard ζήτησε από το μουσείο να μην το κάνει αυτή τη στιγμή.

Είναι κατανοητό ότι τα στοιχεία που λείπουν ελήφθησαν πριν από φέτος και σε μια “σημαντική” χρονική περίοδο. Μερικά από αυτά κατέληξαν στο eBay, όπου πουλήθηκαν πολύ λιγότερο από την πραγματική εκτιμώμενη αξία τους.

Το μουσείο είπε ότι κανένας από τους θησαυρούς, που χρονολογούνται μεταξύ του 15ου αιώνα π.Χ. και του 19ου αιώνα μ.Χ., δεν έχει εκτεθεί πρόσφατα και φυλάσσεται κυρίως για ακαδημαϊκούς και ερευνητικούς σκοπούς. Τα περισσότερα από αυτά φυλάσσονταν σε αποθήκες.

Ανώτερα στελέχη του μουσείου δέχθηκαν πιέσεις αφού προέκυψε ότι εκφράστηκαν ανησυχίες για τα αντικείμενα που έλειπαν το 2021 και μια έρευνα δεν αποκάλυψε προβλήματα.

Είπε ότι του είπε «όλα τα κομμάτια έχουν καταγραφεί» το 2021 από τον Hartwig Fischer, διευθυντή του μουσείου.

Ο κ. Fisher απάντησε στον δημόσιο λογαριασμό του κ. Gradel τον Αύγουστο του 2023 επικρίνοντάς τον.

Ο διευθυντής παραιτήθηκε στις 25 Αυγούστου, λέγοντας ότι το μουσείο «δεν ανταποκρίθηκε τόσο ολοκληρωμένα όσο θα έπρεπε» το 2021 και ζήτησε συγγνώμη για τα σχόλιά του σχετικά με τον κ. Gradel.

Είπε στο BBC: «Πιστεύουμε ότι έχουμε πέσει θύμα κλοπών για μεγάλο χρονικό διάστημα και ειλικρινά θα μπορούσαν να είχαν γίνει περισσότερα για να τις αποτρέψουμε».

Το μουσείο πρόσθεσε ότι κινούνται νομικά μέτρα εναντίον του απολυμένου υπαλλήλου, ο οποίος έχει ξεκινήσει την ανεξάρτητη αναθεώρηση της ασφάλειας.

Ωστόσο, ο απολυμένος υπάλληλος δεν αναγνωρίστηκε ως ο ύποπτος κλέφτης.

Η Μητροπολιτική Αστυνομία του Λονδίνου διενεργεί έρευνα από τις αρχές του τρέχοντος έτους, αλλά έχει ζητήσει να μην αποκαλυφθεί η υπόθεση στη δημοσιότητα όσο διεξάγει την έρευνά της.

Μέχρι στιγμής δεν έχουν γίνει συλλήψεις.

Το BBC News δεν μπόρεσε να επαληθεύσει ανεξάρτητα την ταυτότητα του πρώην υπαλλήλου που εμπλέκεται. Επικοινωνήσαμε με το μουσείο και την αστυνομία, αλλά ούτε επιβεβαίωσαν την ταυτότητά τους, ούτε είπαμε ακριβώς γιατί λεηλατήθηκαν, πώς εξαφανίστηκαν τα αντικείμενα ή τι είναι.

Μεταξύ των θησαυρών που προηγουμένως εξαφανίστηκαν από το Βρετανικό Μουσείο ήταν ένα δαχτυλίδι Cartier αξίας 750.000 λιρών και ένα μαρμάρινο κεφάλι 12 εκατοστών.

Το μουσείο είπε ότι κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1970, μια σειρά από ιστορικά νομίσματα και μετάλλια κλάπηκαν.

Το 1993, ρωμαϊκά νομίσματα και κοσμήματα αξίας 250.000 λιρών κλάπηκαν αφού κλέφτες διέρρηξαν την οροφή.

Το 2002, το μουσείο επανεξέτασε τις διαδικασίες ασφαλείας του, αφού ένα μέλος του κοινού έκλεψε ένα ελληνικό άγαλμα 2.500 ετών, που πιστεύεται ότι αξίζει περίπου 25.000 λίρες.

Η μαρμάρινη κεφαλή ελήφθη από μια αρχαία ελληνική στοά που ήταν ανοιχτή στο κοινό χωρίς μόνιμο φύλακα.

Το 2004, αναφέρθηκε ότι 15 κινεζικά αντικείμενα «ιστορικής σημασίας» – συμπεριλαμβανομένων κοσμημάτων, διακοσμητικών φουρκέτες και προστατευτικών νυχιών – κατασχέθηκαν από ένα μέλος του κοινού.

Το 2017, αποκαλύφθηκε ότι ένα ακριβό διαμάντι Cartier είχε αγνοηθεί από το 2011.

Το Βρετανικό Μουσείο δέχεται αυξανόμενες πιέσεις τα τελευταία χρόνια να επιστρέψει αντικείμενα της συλλογής του στις χώρες προέλευσής τους.

Αφαιρέθηκε από τον διπλωμάτη και στρατιώτη Λόρδο Έλγιν τον 19ο αιώνα, και αργότερα αγοράστηκε από τη βρετανική κυβέρνηση και τοποθετήθηκε στο Βρετανικό Μουσείο.

Τον Μάρτιο, το Βατικανό επέστρεψε τρία κομμάτια από τον Παρθενώνα της Αθήνας, τα οποία είχε κρατήσει για αιώνες.

Το τρέχον σκάνδαλο έχει οδηγήσει σε ανανεωμένες εκκλήσεις στην Ελλάδα για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα.

Οι κλοπές στο Βρετανικό Μουσείο έγιναν πρωτοσέλιδα στην Ελλάδα και ο Έλληνας υπουργός Πολιτισμού είπε στο BBC ότι αυτό εγείρει ερωτήματα σχετικά με την ασφάλεια και την ακεραιότητα όλων των εκθεμάτων του μουσείου.

Η Λίνα Μενδώνη είπε ότι το περιστατικό «ενισχύει το πάγιο και δίκαιο αίτημα της χώρας μας για οριστική επιστροφή και επανένωση των γλυπτών της Αθήνας, στο Μουσείο της Ακρόπολης».

Όμως ο επικεφαλής της πανκομματικής κοινοβουλευτικής ομάδας του Βρετανικού Μουσείου, Τιμ Λόουτον, κατηγόρησε την Ελλάδα για «κατάφωρο οπορτουνισμό».

Είπε στην πολιτιστική συντάκτρια του BBC Katie Razzall: “Αυτό είναι ένα σοβαρό θέμα. Σημαντικοί θησαυροί έχουν εξαφανιστεί από την αποθήκευση στο Βρετανικό Μουσείο, αλλά δεν πρόκειται για την κλοπή της Μόνα Λίζα”.

Ωστόσο, ο Geoffrey Robertson, πρώην σύμβουλος της ελληνικής κυβέρνησης για τα γλυπτά του Παρθενώνα, χαρακτήρισε την κατάσταση ως «ντροπιαστική».

Τα ζητήματα αποκατάστασης ισχύουν συχνότερα σε χώρες που αντιμετώπισαν αποικιακές συγκρούσεις.

Η Αιθιοπία θέλει το Βρετανικό Μουσείο να επιστρέψει τελετουργικούς σταυρούς, όπλα, κοσμήματα, ιερούς βωμούς και άλλα αντικείμενα που ελήφθησαν από το Maqdala στο βόρειο τμήμα της χώρας κατά τη διάρκεια της βρετανικής στρατιωτικής δράσης το 1868.

Η κυβέρνηση της Νιγηρίας ζήτησε επίσης επίσημα από το μουσείο να επιστρέψει 900 χάλκινα από το Μπενίν.

Ο ηγεμόνας του λαού Ashanti της Γκάνας πίεσε το μουσείο να επιστρέψει τα χρυσά κομμάτια της συλλογής του.

Το Βρετανικό Μουσείο ιδρύθηκε με νόμο του Κοινοβουλίου το 1753 και σήμερα διέπεται από τον Νόμο του Βρετανικού Μουσείου του 1963.

Ο κύριος διοργανωτής του είναι το Τμήμα Ψηφιακών, Πολιτισμού, Μέσων και Αθλητισμού (DCMS), το οποίο είναι επίσης χορηγός του προγράμματος. Το μουσείο είναι ένας μη διοικητικός δημόσιος φορέας, και λειτουργεί σε απόσταση από την κυβέρνηση, αλλά είναι υπόλογος στη Βουλή.

Οι αξιοσημείωτες κλοπές αλλού περιλαμβάνουν:

Σπάνια βιβλία αξίας έως και 50 εκατομμυρίων δολαρίων έχουν πουληθεί, γραμμένα από τους Thomas More, John Milton, Immanuel Kant και Martin Luther. Κλάπηκε από τη Βασιλική Βιβλιοθήκη της Δανίας Από υπάλληλο τις δεκαετίες του 1960 και του 1970

Η Μόνα Λίζα εκλάπη από το Μουσείο του Λούβρου το 1911 από τον εξειδικευμένο εργάτη Vincenzo Peruggia.

Theft of The Scream, το οποίο κλάπηκε από το Μουσείο Munch το 2004 αλλά ανακτήθηκε δύο χρόνια αργότερα

Το μουσείο Isabella Stewart Gardner στη Βοστώνη φιλοξενούσε 13 έργα τέχνης, συνολικής αξίας 500 εκατομμυρίων δολαρίων (392 εκατομμύρια λίρες), τα οποία κλάπηκαν το 1990. Η υπόθεση παραμένει ανεξιχνίαστη.

Ένας επιδέξιος κλέφτης γνωστός ως «Spider-Man» έκλεψε πέντε αριστουργήματα από ένα μουσείο του Παρισιού το 2010

Τα αριστουργήματα της ιμπρεσιονιστικής τέχνης ελήφθησαν από το Μουσείο του Παρισιού υπό το βλέμμα του κοινού το 1985

Την ίδια χρονιά, οι συλλέκτες πήραν 124 αγαπημένα αντικείμενα από ένα μεξικανικό αρχαιολογικό μουσείο