CHISINAU, Μολδαβία – Χρειάστηκαν τρεις ημέρες για δύο 24χρονους φίλους, τον φωτογράφο Mikhail και τον τεχνικό Dmitriy, να κάνουν το επίπονο ταξίδι στη γραμμή κυκλοφορίας των 16 χιλιομέτρων μεταξύ Ρωσίας και Γεωργίας.
Οι δύο άνδρες, οι οποίοι ήθελαν να αποκαλυφθούν μόνο τα μικρά τους ονόματα από φόβο αντιποίνων, ήταν μεταξύ των 261.000 που εγκατέλειψαν τη χώρα μετά Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν διέταξε «μερική» πολεμική κινητοποίηση Την περασμένη εβδομάδα – ένα διάταγμα για την αποστολή εκατοντάδων χιλιάδων νέων Ρώσων Μάχη στην Ουκρανία.
Ο Μιχαήλ και ο Ντμίτρι αγόρασαν αεροπορικά εισιτήρια από Μόσχα στην πόλη των μεταλλικών νερών στην περιοχή του Καυκάσου της Ρωσίας την Πέμπτη, λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση της κινητοποίησης. Στη συνέχεια οδήγησαν στην πόλη Vladikavkaz, όπου είπαν ότι αναγκάστηκαν να αφήσουν πίσω το αυτοκίνητό τους αφού τους σταμάτησε ένας αστυνομικός. Από εκεί περπάτησαν και πέρασαν τα ρωσικά σύνορα προς τη Γεωργία.
Ο Μιχαήλ είπε στην Daily Beast ότι η μαζική τους έξοδος ήταν «η πιο τρομερή στιγμή στη ζωή μου». Είπε ότι περιλάμβανε πολλαπλές ανακρίσεις από τη ρωσική αστυνομία, καθώς και απειλές για φυλάκιση και εκβιασμό. Όμως οι δύο φίλοι ήταν αποφασισμένοι να δραπετεύσουν – γιατί ήξεραν ακριβώς τι θα τους συνέβαινε αν έμεναν.
Έμοιαζε σαν να έφευγαν από τις «πιο εχθρικές χώρες» στον κόσμο, είπε ο Μιχαήλ στο The Daily Beast. «Σε μια από τις ανακρίσεις από την τροχαία, έπρεπε να δείξω στην ασυνήθιστη πεθερά μου και να της πω ψέματα ότι είχα καρκίνο. Με πίστεψαν και μας άφησαν να πάμε αλλά μόνο στο επόμενο σημείο ελέγχου, όπου μας ανακρίνουν ξανά .»
Αφίξεις από τη Ρωσία περιμένουν στο μογγολικό συνοριακό σημείο ελέγχου στο Altanbulag στις 25 Σεπτεμβρίου 2022, αφού το Κρεμλίνο ανακοίνωσε μερική κινητοποίηση για πόλεμο στην Ουκρανία.
BYAMBASUREN BYAMBA-OCHIR / AFP μέσω Getty
Οι φήμες ότι η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας πρόκειται να κλείσει τα σύνορα της Ρωσίας καθώς χιλιάδες συνεχίζουν να εγκαταλείπουν τη χώρα έχουν πυροδοτήσει τον πανικό μεταξύ των πολιτών που απελπίζονται να αποφύγουν τη στράτευση. Σειρές κυκλοφορίας στα σύνορα της Ρωσίας με τη Γεωργία και το Καζακστάν εκτείνονται πλέον δεκάδες μίλια, με τους πολίτες που φεύγουν να αφήνουν συχνά τις τσάντες και τα οχήματά τους στο χάος.
«Μας αντιμετώπισαν ως εχθρούς στη χώρα μας», είπε ο Μιχαήλ. «Δεν μπορώ να τους κατηγορήσω, είναι εχθροί μας και δεν μπορούμε καν να σκεφτούμε να σκοτώνουμε ανθρώπους στην Ουκρανία!».
Εν τω μεταξύ, δεκάδες χιλιάδες χρήστες του Telegram στη ρωσική ομαδική συνομιλία “Border Control” έχουν τεκμηριώσει τις εμπειρίες τους προσπαθώντας να φύγουν από τη Ρωσία.
“Φαίνεται [border authorities] Τώρα έχουμε λίστες με άτομα στους οποίους απαγορεύτηκε να φύγουν, με ρώτησαν για τον σκοπό του ταξιδιού μου και έλεγξαν κάποιες βάσεις δεδομένων», έγραψε ένας χρήστης από το αεροδρόμιο Domodedovo την Τρίτη, ο οποίος αναχωρούσε από τη Μόσχα για το Ερεβάν στην Αρμενία. Η τιμή ενός αεροπορικού εισιτηρίου εκτοξεύτηκε στα ύψη από 300 $ την Πέμπτη σε σχεδόν 1.000 $ τη Δευτέρα.
Όσοι έφυγαν από τη Ρωσία αφήνουν πίσω τους μερικές φρικτές σκηνές στις πόλεις τους. Οι ρωσικές αρχές επιβολής του νόμου έχουν κατηγορηθεί ότι ξυλοκόπησαν και συνέλαβαν χιλιάδες αντιπολεμικούς διαδηλωτές που βγήκαν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν για την κινητοποίηση. Η αστυνομία κατηγορήθηκε ότι βίασε τον ακτιβιστή, ποιητή Artem Kamardin, με έναν αλτήρα. Βίντεο με άπειρους άνδρες που στέλνονται στις ζώνες μάχης της Ουκρανίας έχουν διαδοθεί στα ρωσικά κανάλια κοινωνικής δικτύωσης.
«Ο δικηγόρος υπεράσπισης μου είπε ότι εάν ο Πούτιν αποφάσιζε να μας κατηγορήσει για έγκλημα λόγω της απομάκρυνσής του από την κινητοποίηση, το Καζακστάν μπορεί να με στείλει πίσω στη Ρωσία», είπε ο Αλέξανδρος, ο 38χρονος διευθυντής επιχείρησης, ο οποίος κατέφυγε στο Καζακστάν αυτό το εβδομάδα. Καθημερινό θηρίο. Υπήρχαν άνθρωποι που έκλαιγαν, μάλωναν και ούρλιαζαν στην ουρά στα σύνορα. Πέρασα τα σύνορα χθες το βράδυ με τα πόδια μόνο με το σακίδιό μου. Δεν έχω μελλοντικά σχέδια, αλλά εξακολουθώ να φοβάμαι ότι οι Καζάκοι μπορεί να με διώξουν».
Άτομα που μεταφέρουν οχήματα περασμάτων αποσκευών με ρωσικές πινακίδες κυκλοφορίας στη ρωσική πλευρά των συνόρων προς το τελωνειακό σημείο ελέγχου Nizhny Lars μεταξύ Γεωργίας και Ρωσίας περίπου 25 χιλιόμετρα έξω από την πόλη Vladikavkaz, στις 25 Σεπτεμβρίου 2022.
AFP/Getty Images
Ο φωτογράφος Mikhail είχε τέσσερις βαριές κάμερες στο σακίδιό του και ένα φορητό υπολογιστή. Ο φίλος του Ντμίτρι κουβαλούσε επίσης βαριές αποσκευές. Αφού έκαναν πεζοπορία αρκετά μίλια πέρα από τη γραμμή των συνόρων, οι δυο τους είχαν την τύχη να βρουν κάποιον που γνώριζαν να ταξίδευε με αυτοκίνητο.
«Δεν υπήρχε χώρος για εμάς, αλλά τουλάχιστον λίγο χώρο για τις αποσκευές μας, έτσι μπήκαμε μέσα και οι φίλοι μας συνέχισαν να περιμένουν σε αυτή την ουρά», είπε ο Μιχαήλ. «Αλλά μετά από τρεις μέρες αναμονής, οι άνθρωποι άρχισαν να μαλώνουν για ένα σημείο στη γραμμή και τελικά οι φίλοι μας γύρισαν και επέστρεψαν στη Μόσχα με τις αποσκευές μας».
Ένας άλλος Ρώσος δραπέτης, ο 38χρονος Κωνσταντίνος, δεν έφερε αποσκευές μαζί του, παρά μόνο ένα μηχανάκι. Πριν από τον πόλεμο, ήταν ξεναγός, επικεφαλής αποστολών σε μερικές από τις πιο απομακρυσμένες περιοχές της Ρωσίας. Αλλά ακόμα και για τον Κωνσταντίνο, το ταξίδι ήταν «νευρικά νευρικό», είπε στο The Daily Beast.
Η φωτογράφος Oksana Yushko ταξίδεψε επίσης 18 χιλιόμετρα πέρα από τα γεωργιανά σύνορα τη Δευτέρα. Είχε νερό, αλλά όχι φαγητό. «Δεν αφήνουν τους Καυκάσιους να βγουν έξω, ή τουλάχιστον τους αμφισβητούν για μεγάλο χρονικό διάστημα σε ένα ξεχωριστό δωμάτιο», είπε στο The Daily Beast.
Για τον 31χρονο σχεδιαστή Alexei Lisin, το ταξίδι από την πατρίδα του, το Καζάν στα σύνορα με τη Γεωργία, κράτησε σχεδόν τέσσερις ημέρες. «Πέρασα 15 ώρες στη συνοριακή κυκλοφορία, χωρίς καμία κίνηση, οπότε αποφάσισα να κάνω μια βόλτα κάτω από την καταρρακτώδη βροχή μέχρι τα σύνορα», είπε ο Lisin στο The Daily Beast. “Όλο το ταξίδι μου κόστισε 1.500 $. Είναι πολλά χρήματα για μένα, αλλά άξιζε τον κόπο – παρόλο που δεν έχω κανένα απολύτως σχέδιο για τη μελλοντική μου ζωή στη Γεωργία.”
Στα πρόσφατα σχόλιά του στο The Daily Beast, ο Μιχαήλ είπε ότι πίστευε «100 τοις εκατό» ότι θα είχε πεθάνει αν τον είχαν στείλει στην Ουκρανία. «Τώρα νιώθω εντελώς γυμνός χωρίς κανένα από τα υπάρχοντά μου», είπε. «Αλλά αναπνέω πραγματικά ελεύθερος εδώ στη Γεωργία».