Οι πεζοπόροι είναι έξω, τα ξενοδοχεία γεμάτα, οι αρχαιολογικοί χώροι κάνουν κρουαζιέρες, οι καταστηματάρχες χαμογελούν και καλή τύχη αν θέλετε ένα τραπέζι σε ένα αξιοπρεπές εστιατόριο.
Μπορεί να είναι Απρίλιος, αλλά η Αθήνα ζωντανεύει υπό τους ήχους των τουριστών. Όλα τα χρόνια που παρατηρεί τα ερείπια του 1ου αιώνα π.Χ., ο Στέλιος Μπάλλας, στα πενήντα του, δύσκολα θυμάται πολλούς επισκέπτες να περνούν από τα διάστικτα ερείπια της Ρωμαϊκής Αγοράς.
«Οι τελευταίες εβδομάδες ήταν κάτι άλλο», λέει από την καμπίνα του δασοφύλακά του κάτω από ένα ιπτάμενο δέντρο. “Μιλάω με μερικούς από αυτούς και φαίνονται από παντού. Το θέμα είναι ότι έχουν τα χρήματα και είναι πρόθυμοι να τα ξοδέψουν;”
Κοντά στην οδό Adriano, τον παλαιότερο εμπορικό δρόμο της ελληνικής πρωτεύουσας, οι εστιάτορες δεν κάνουν αυτή την ερώτηση -προς το παρόν. Από το 2019, όταν η Ελλάδα προσέλκυσε ρεκόρ 33 εκατομμυρίων τουριστών, οι επιχειρήσεις δεν πάνε καλά.
«Αν συνεχίσει έτσι, θα μιλάμε για μια υπέροχη χρονιά», χαμογελάει ο Βασίλης Σταθοκωστόπουλος, που διευθύνει το πρόσφατα αναβαθμισμένο μπιστρό Υδρία. “Ίσως είναι ο νέος μας σεφ, αλλά οι άνθρωποι δεν έρχονται απλώς, είναι ξεκάθαρο ότι μετά από όλα όσα έχουμε περάσει όλοι, θέλουν να περάσουν καλά. Γι’ αυτό είναι πρόθυμοι να σκάψουν τις τσέπες τους.”
Σε μια χώρα που βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στον τουρισμό -ο κλάδος αντιπροσωπεύει το 25% της οικονομικής παραγωγής της Ελλάδας και μία στις τέσσερις θέσεις εργασίας- η ανάκαμψη έχει εκπλήξει ακόμη και όσους ασχολούνται με την αισιοδοξία. Η Αθήνα έχει δει περισσότερες αναταραχές τα τελευταία χρόνια από άλλες μεγάλες πόλεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που αρχικά επλήγη από μια σχεδόν δεκαετή οικονομική κρίση που έκανε τους δρόμους της συνώνυμους με διαδηλώσεις και ταραχές πριν από την επιδημία του κορωνοϊού.
Το κλείσιμο που προκλήθηκε από την πανδημία μείωσε τα έσοδα από τον τουρισμό από 18,2 δισ. ευρώ το 2019 σε 4 δισ. ευρώ το 2020, όταν η χώρα, σε ύφεση ρεκόρ, κατέγραψε μόλις 7 εκατομμύρια αφίξεις. Αν και τα κέρδη από τον κλάδο ξεπέρασαν τα 10 δισεκατομμύρια ευρώ, καλύτερα από το αναμενόμενο, πέρυσι όταν η Ελλάδα άνοιξε τα σύνορά της τον Μάιο, ήταν ακόμα πολύ κάτω από τις εξαγορές της πριν από την πανδημία.
Αλλά φέτος, παρά το απροσδόκητο φάσμα του πολέμου που επιστρέφει στην Ευρώπη μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, τα στοιχεία της βιομηχανίας είναι βέβαιοι ότι επιτέλους η ανάκαμψη έφτασε. Για πρώτη φορά από το 2019, κρουαζιερόπλοια εισέρχονται στα ελληνικά λιμάνια – μια απόδειξη, λένε αξιωματούχοι του κλάδου, της προθυμίας των ταξιδιωτών να αφήσουν πίσω τους την πανδημία. Αυξάνονται και οι προπληρωμένες κρατήσεις πτήσεων.
«Όλα τα σημάδια φαίνονται θετικά», λέει ο Ανδρέας Ανδρέας, πρώην Διευθύνων Σύμβουλος Τουρισμού και Διευθύνων Σύμβουλος του εξαιρετικά επιτυχημένου ομίλου πολυτελών θέρετρων Sani/Equus. «Για μερικές εβδομάδες μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, η ζήτηση μειώθηκε, αλλά από τα τέλη Μαρτίου έχει ανακάμψει και είναι τώρα εξαιρετική».
Λέει ότι οι παραθεριστές εξακολουθούν να είναι λιγότερο διατεθειμένοι λόγω της εξάπλωσης του ιού Covid να ταξιδεύουν σε μεγάλες αποστάσεις, προτιμώντας προορισμούς στην Ευρώπη. «Η πραγματικότητα είναι ότι δεν υπάρχουν πολλές επιλογές με καλούς προορισμούς», λέει.
Σε μια άνευ προηγουμένου κίνηση με στόχο να εκμεταλλευτεί την πείνα των ανθρώπων για ταξίδια, η τουριστική σεζόν ξεκίνησε νωρίτερα φέτος στην Ελλάδα. Την περασμένη εβδομάδα, αξιωματούχοι ανακοίνωσαν ότι οι περιορισμοί πανδημίας, συμπεριλαμβανομένης της απαίτησης υποβολής ψηφιακού πιστοποιητικού Covid της ΕΕ για την είσοδο στη μεσογειακή χώρα, θα αρθούν από την 1η Μαΐου καιΑξιολογήθηκε τον Σεπτέμβριο.
Αυτό που θεωρήθηκε ως σχετικά επιτυχημένος χειρισμός της πανδημίας από την Αθήνα πέρυσι βοήθησε επίσης στην αναζωογόνηση του κλάδου, αν και οι αρχές δημόσιας υγείας έχουν έκτοτε καταγράψει απότομη αύξηση των θανάτων από Covid λόγω των χαμηλών ποσοστών εμβολιασμού.
«Η σεζόν ξεκίνησε νωρίτερα από ποτέ», λέει ο Βασίλης Κικίλιας, υπουργός Τουρισμού της Ελλάδας, σημειώνοντας ότι η πρώτη απευθείας πτήση από τις Ηνωμένες Πολιτείες, μια βασική αγορά για την οικονομία, πέταξε στις 7 Μαρτίου. «Είναι ψήφος εμπιστοσύνης στη χώρα μας».
Η απόφαση να ανοίξει νωρίτερα φαίνεται να έχει αποδώσει: Οι κρατήσεις έχουν ολοκληρωθεί το Πάσχα. Ενώ οι Έλληνες ετοιμάζονται επίσης να γιορτάσουν τη γιορτή – επιστρέφοντας ομαδικά στα πατρογονικά τους χωριά για πρώτη φορά από το ξέσπασμα της πανδημίας για να γιορτάσουν το πιο σημαντικό θρησκευτικό γεγονός στο Ορθόδοξο ημερολόγιο – οι αρχές λένε ότι δεν δείχνουν σημάδια μείωσης. Όχι μόνο οι αεροπορικές εταιρείες συναγωνίζονται για κουλοχέρηδες στην Ελλάδα αυτό το καλοκαίρι, λέει ο Κικίλιας, αλλά υπάρχουν 765 κρουαζιερόπλοια που έχουν δρομολογηθεί για να ελλιμενίσουν σε λιμάνια σε όλη τη χώρα, με δημοφιλείς νησιωτικούς προορισμούς όπως η Μύκονος, η Κω και η Κέρκυρα ήδη συγκεντρώνουν πλήθος.
«Είναι γεγονός ότι κάθε μελέτη επιβεβαιώνει ότι ο κόσμος δεν θέλει απλώς να ταξιδέψει, χρειάζεται να ταξιδέψει», λέει ο Ευγένιος Βασιλικός, αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας Ξενοδόχων Ελλάδος. «Όλα δείχνουν ότι η φετινή χρονιά ήταν πολύ καλή».
Μέχρι το 2023, η πρωτεύουσα θα έχει αποκτήσει επιπλέον 5.000 δωμάτια ξενοδοχείου σε σύγκριση με το 2019 όταν μια πόλη που παρακάμπτει τα νησιά κατάφερε να προσελκύσει 5 εκατομμύρια επισκέπτες.
Η επενδυτική φρενίτιδα, που εκδηλώθηκε στην οικοδομική έκρηξη που έχει πλέον αλλάξει το πρόσωπο του κέντρου της Αθήνας, υποδηλώνει επίσης τις ελπίδες που είχαν οι επιχειρηματίες για μια αναβίωση της βαριάς βιομηχανίας στην Ελλάδα.
Όμως ο Βασιλικός, της Ένωσης Ξενοδόχων, παραδέχεται ότι δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια εφησυχασμού. Μια γεύση από έναν ανέμελο κόσμο επισκέφτηκε ξανά την Αθήνα καθώς οι τουρίστες περιπλανώνται στις τοποθεσίες και στους δρόμους της, γεμάτες επίσης κινδύνους που ενυπάρχουν στην κρίση κόστους ζωής και τα ραγδαία ποσοστά πληθωρισμού που γίνονται αισθητά παγκοσμίως. Συνδικάτα που εκπροσωπούν Έλληνες που κερδίζουν μερικούς από τους χαμηλότερους μισθούς στην Ευρωπαϊκή Ένωση βγήκαν στους δρόμους.
«Πριν από μερικές εβδομάδες δεν ήμουν αισιόδοξος», λέει για τις επιφυλάξεις στην πρωτεύουσα. Όλα τα δεδομένα αναφέρονται σε κρατήσεις της τελευταίας στιγμής στα ξενοδοχεία μας, τα οποία, ενώ το κόστος αυξάνονται, έχουν επίσης μερικές από τις χαμηλότερες τιμές στην Ευρώπη. Οι άνθρωποι δεν είναι πια σίγουροι για τίποτα. Περιμένουν μέχρι την τελευταία στιγμή και την τελευταία στιγμή όλα μπορούν να αλλάξουν».
“Ερασιτέχνης διοργανωτής. Εξαιρετικά ταπεινός web maven. Ειδικός κοινωνικών μέσων Wannabe. Δημιουργός. Thinker.”