Ελληνοαυστραλοί στη δική τους εικόνα: Στρατόπεδα μεταναστών

Οι Greek City Times με περηφάνια παρουσιάζουν μια εβδομαδιαία ιστορική επισκόπηση
Από το αρχείο “In Their Own Picture: The National Project for Greek Australians”
Από τη φωτογράφο Εύη Αλεξάκη και τον ιστορικό Leonard Janiszewski.

«Κατασκήνωση Μεταναστών» – Δύο Προσωπικά Αποτυπώματα Πρόωρων Αφίξεων

Στις αρχές της δεκαετίας του 1950, υπήρχαν δύο είδη κέντρων μετανάστευσης στην Αυστραλία – κέντρα υποδοχής και κράτησης. Τα κύρια κέντρα υποδοχής ήταν τα Bonegilla (Vic.), Bathurst (NSW), Woodside (SA) και Northam (WA). Οι νεοεισερχόμενοι στέλνονταν σε αυτά τα κέντρα πριν σταλούν να εργαστούν υπό την επίβλεψη συγκεκριμένου εργοδότη. Οι οικογένειες στάλθηκαν σε κέντρα κράτησης προκειμένου οι σύζυγοί τους να εξασφαλίσουν στέγη και εργασία. Τα «στρατόπεδα μεταναστών» των Sheavel και Greta στη Νέα Νότια Ουαλία ήταν κέντρα υποδοχής και κράτησης.

Η Ελένη Πεχόκη (το γένος Ρακοπούλου) γεννήθηκε στη Φλώρινα, στη Βόρεια Ελλάδα το 1928. [seated first on the right] Ήρθε στην Αυστραλία το 1952 με τον πρώτο της σύζυγο, Peter Patten, και την κόρη τους, Rosa Maria. Η Ελένη γνώρισε τον Πέτρο τον Ρώσο στη Βιέννη, την πρωτεύουσα της Αυστρίας μετά τον πόλεμο (Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος). Είχε εγκαταλείψει την Ελλάδα το 1943 και παρέμεινε με τη θεία της στην αυστριακή πρωτεύουσα μέχρι το 1945. Ως «εκτοπισμένοι», η Έλεν και ο Πέτρος ήθελαν αρχικά να μεταναστεύσουν στον Καναδά, αλλά σύμφωνα με την Ελένη, «οι αρχές επέτρεπαν μόνο στους Καθολικούς να πάνε εκεί». Έβλεπαν την Αυστραλία ως τη μοναδική τους ευκαιρία να φύγουν από την Ευρώπη και ανακουφίστηκαν όταν τελικά έφτασαν να επιβιβαστούν στο πλοίο. “Νέλλη” Για ένα νέο ξεκίνημα σε μια νέα χώρα.

Μετά από έξι μήνες στο Κέντρο Μετανάστευσης Bonegilla στη Βικτώρια (στα σύνορα της βικτωριανής εποχής και της NSW ανατολικά της Wodonga) μεταφέρθηκαν στο Scheyville (κοντά στο Windsor, βορειοδυτικά του Σίδνεϊ). Η Έλεν έπιασε δουλειά ως μεταφράστρια και βοηθός νοσοκόμα στο Migrant Hostel – Η Ελλάδα υπέγραψε μια μεγάλη μετανάστευση με την Αυστραλία το 1952 μέσω της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Ευρωπαϊκή Μετανάστευση (ICEM), και στο Scheyville κατοικούσαν αρκετές ελληνικές οικογένειες. Ο Peter βρήκε δουλειά στα χαλυβουργεία BHP (Broken Hill Proprietary Limited) στο Port Kembla (κοντά στο Wollongong στη νότια ακτή της Νέας Νότιας Ουαλίας). Ωστόσο, έπρεπε να μένει κοντά στο εργοστάσιο, πράγμα που σήμαινε ότι είχε χωριστεί από την οικογένειά του. Τραγικά, ο Peter σκοτώθηκε σε ένα ατύχημα με μοτοσικλέτα στο Cringila στο Wollongong μόλις ένα χρόνο μετά την άφιξή του στην Αυστραλία.

Ελένη:
Η επιγραφή στο πίσω μέρος της φωτογραφίας είναι, εκ των υστέρων, μια κατάλληλη εισαγωγή στη σημερινή πολυπολιτισμική Αυστραλία.

“Ήμουν στο Scheyville για τρεισήμισι χρόνια. Δούλεψα με νοσοκόμες στο νοσοκομείο. Μπορώ να μιλήσω μερικές γλώσσες, μεταξύ των οποίων λίγα αγγλικά. Είχα μια μέρα άδεια όταν τράβηξαν αυτή τη φωτογραφία. Ήρθαν να με πάρουν, γι’ αυτό δεν φοράω στολή… Ήταν ο άντρας μου πέθανε έξι μήνες αργότερα».

Η οικογένεια του Αντρέου ήταν Έλληνας από τη Ρουμανία. Έφτασαν στην Αυστραλία με αεροπλάνο το 1950 ως «πολιτικοί πρόσφυγες».

Ο Αντρέας, ο σύζυγος της Ελένης, προσλήφθηκε για να εργαστεί για δύο χρόνια (μια συμφωνία που απαιτείται από όλους τους μετανάστες «υποβοηθούμενης διέλευσης») και στάλθηκε από την Γκρέτα, βορειοδυτικά του Νιούκαστλ, στο Γκόμερι, κοντά στο Γκέμπε στο Κουίνσλαντ. Εργάστηκε σε μια κρατική φυτεία πεύκου για έξι μήνες, κόβοντας δέντρα και φυτεύοντας δέντρα. Ήταν δύσκολο και για τους δύο να αντέξουν τον χωρισμό της οικογένειας. Για τον Ανδρέα «αυτό ήταν το πιο δύσκολο πράγμα».

Η Έλεν έστειλε αυτή τη φωτογραφία στον σύζυγό της αυτό το διάστημα. Ο Αντρέας είχε φτιάξει την παιδική καρέκλα από κομμάτια ξύλου και παλιά καρφιά που είχε βρει σε έναν καταυλισμό μεταναστών πριν φύγει για το Κουίνσλαντ. Η Ελένη θυμάται χωρίς την ασφάλεια του συζύγου της στον καταυλισμό: «Μεθυσμένη [from Newcastle and district] Πηγαίναμε στα στρατόπεδα [the children and myself] Φοβόντουσαν τη νύχτα».

Ο Ανδρέας βρήκε επίσης δουλειά στην αγορά φρούτων στο Goomeri, και αργότερα στη χαλυβουργία BHP (Broken Hill Proprietary Limited) και στην Commonwealth Steel στο Newcastle – μετά από μερικά χρόνια λειτουργίας ενός καφέ στο Dungog, βόρεια του Newcastle, αποδείχθηκε ανεπιτυχής. Στη συνέχεια εργάστηκε σε μια μικτή εταιρεία στο Mayfield, ένα βορειοδυτικό προάστιο του Newcastle.

Ο Ανδρέας είναι πολύ ευγνώμων που εγκαταστάθηκε στην Αυστραλία, δεδομένης της εμπειρίας του στην Ευρώπη: “Δεν θα λιμοκτονήσω σε αυτή τη χώρα, όχι όπως στην Ελλάδα. Δεν θα υποφέρω ποτέ σε αυτή τη χώρα. Ήρθα εδώ και θα πεθάνω εδώ. Το πιο δύσκολο πράγμα ήμουν στην Γκρέτα… Έπρεπε να χωρίσω από τη μικρή μου οικογένεια για μήνες…”

Φωτογραφίες: Εύη Αλεξάκη
Ιστορική Έρευνα: Leonard Janiszewski

© In Their Own Picture: National Project Archives for Greek Australians

Από τις αρχές της δεκαετίας του 1980, η φωτογράφος Evie Alexakis, μαζί με τον ιστορικό Leonard Janiszewski, έχουν ταξιδέψει σε όλη την Αυστραλία φωτογραφίζοντας και συλλέγοντας ιστορίες. Έχουν επίσης φωτογραφίσει Έλληνες Αυστραλούς στην Ελλάδα και έχουν καταγράψει μερικές εκπληκτικές ιστορίες. Οι εικόνες και το κείμενο παρέχουν προσωπικές, ποικιλόμορφες και δυναμικά συγκλονιστικές ιδέες για ευκαιρίες, ελπίδες και προκλήσεις. Συλλογικά, αυτές οι ιστορίες προσφέρουν προσωπικές απόψεις για την ελληνική ταυτότητα στη διασπορά. Το αρχείο τους περιλαμβάνει φωτογραφικό, ιστορικό και σύγχρονο, ηχογραφημένες συνεντεύξεις και λογοτεχνικό υλικό.

Έχουν εκδώσει 3 βιβλία και πολλά άρθρα και τα έργα τους βρίσκονται σε εξέλιξη. Οι εικόνες έχουν προβληθεί ευρέως σε όλη την Αυστραλία και την Ελλάδα.

Επισκεφθείτε τα τελευταία τους έργα: Ελληνικές καφετέριες και γαλακτοκομικά μπαρ στην Αυστραλία | Facebook