«Η ελληνική οικονομία είναι πλέον πιο ανθεκτική»

«Η μείωση του δημόσιου χρέους απαιτεί μεγάλη υπομονή», δήλωσε στην Καθημερινή ο Γερμανός ομοσπονδιακός υπουργός Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ. «Ωστόσο, η Ελλάδα έχει αποδείξει ότι είναι ικανή να αντιμετωπίσει τέτοιες προκλήσεις», προσθέτει. [German Federal Ministry of Finance]

Τόσο η Αθήνα όσο και το Βερολίνο θα πρέπει να αρχίσουν να «ομαλοποιούν» τα δημόσια οικονομικά τους χωρίς να κάνουν «κατάχρηση» της ρήτρας διαφυγής, υποστηρίζει ο Γερμανός ομοσπονδιακός υπουργός Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ σε αποκλειστική συνέντευξη στην Καθημερινή.

Διευκρινίζει ότι η προσέγγιση δεν θα πρέπει να περιλαμβάνει αυξήσεις φόρων, αλλά επανεξέταση των δαπανών και επιστροφή πρόσθετων εσόδων στο κράτος που προκύπτουν από υψηλότερο πληθωρισμό. Συζητά επίσης την ελληνική οικονομία, την ενεργειακή κρίση και το σύμφωνο σταθερότητας.

Η Επιτροπή συνέστησε την επέκταση της δημοσιονομικής ευελιξίας στα κράτη μέλη έως το 2023. Έχει εκφράσει ορισμένες επιφυλάξεις. Θα θέλατε να προσδιορίσετε τι θα συνεπαγόταν αυτό στην πράξη;

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνέστησε την επέκταση της υπάρχουσας ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Τα τρέχοντα οικονομικά δεδομένα θα επέτρεπαν μια διαφορετική ερμηνεία. Ωστόσο, η μεγάλη αβεβαιότητα ήταν καθοριστικός παράγοντας για την επιτροπή. Το σημαντικό τώρα είναι ότι τα κράτη μέλη δεν χρησιμοποιούν άσκοπα αυτήν τη διάταξη. Όλοι πρέπει να εξετάσουμε προσεκτικά ποιες δαπάνες είναι πραγματικά απαραίτητες και ποιες πρέπει να είναι οι προτεραιότητες. Η ελληνική οικονομία έχει ανακάμψει καλά μετά την πανδημία του Covid-19, καλύτερα από πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Τι γίνεται με τη Γερμανία; Θα περιορίσει και τη δημοσιονομική της πολιτική;

Θα μιλήσω για ομαλοποίηση και όχι περιορισμό της δημοσιονομικής πολιτικής. Μετά τις εξαιρετικά υψηλές δαπάνες τα τελευταία δύο χρόνια, θέλω να επιστρέψω σε μια ουδέτερη δημοσιονομική πολιτική. Το κράτος δεν πρέπει να βοηθήσει στην αύξηση του πληθωρισμού. Στη Γερμανία, το φρένο χρέους, που κατοχυρώνεται συνταγματικά, μας υποχρεώνει να τηρήσουμε και πάλι τις διατάξεις του δημόσιου χρέους. Αυτό ενισχύει την αξιοπιστία των ιδρυμάτων μας και επιτρέπει τη δημιουργία χρηματοοικονομικών αποθεμάτων ασφαλείας για την προστασία μας από μελλοντικές κρίσεις.

Η δημοσιονομική πειθαρχία σημαίνει υψηλότερους φόρους για την αύξηση των εσόδων ή χαμηλότερες δαπάνες προκειμένου να περικοπούν τα έξοδα;

Οι γερμανικές εταιρείες και νοικοκυριά φέρουν ήδη το βάρος της εκτίναξης των τιμών, ιδίως της ενέργειας. Γι’ αυτό είναι σημαντικό για μένα να επιστρέψουμε το επιπλέον εισόδημα, που εισρέει στα κρατικά ταμεία λόγω του υψηλού πληθωρισμού, στους πολίτες και τις επιχειρήσεις που έχουν πληγεί ιδιαίτερα. Όσον αφορά τις δαπάνες, υπήρξε συντονισμός εντός της ομοσπονδιακής κυβέρνησης για να δοθεί προτεραιότητα με μεγαλύτερη συνέπεια και να εξεταστεί η αποτελεσματικότητα αυτών των δαπανών. Οι αυξήσεις φόρων θα έχουν μπούμερανγκ.

Υπάρχει μια συζήτηση που πρέπει να γίνει για τους μακροπρόθεσμους δημοσιονομικούς κανόνες της ευρωζώνης. Πώς σας φαίνεται το σχέδιο δράσης του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας για έλλειμμα 3% του ΑΕΠ αλλά όριο χρέους 100% του ΑΕΠ;

Χρειαζόμαστε εθνικές οικονομίες που αναπτύσσονται και απολαμβάνουν χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Οι ευρωπαϊκοί δημοσιονομικοί κανόνες αποτελούν σημαντική προϋπόθεση για να διασφαλιστεί αυτό. Κατά τη διάρκεια των πρόσφατων κρίσεων, αυτό το πλαίσιο έχει αποδειχθεί σταθερά ανθεκτικό. Τους τελευταίους μήνες, είχαμε πολλές συζητήσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο σχετικά με την αναθεώρηση αυτού του πλαισίου. Θα χρειαστούμε ένα συνεπές σύστημα μείωσης του δημόσιου χρέους και στο μέλλον. Η αύξηση του ορίου του χρέους θα ήταν ένα βήμα προς τη λάθος κατεύθυνση. Η χώρα σας, ειδικότερα, είχε την πικρή εμπειρία της αύξησης του δημόσιου χρέους. Ούτε περιμένω μια τέτοια πρόταση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Πώς πιστεύετε για τις προτάσεις, συμπεριλαμβανομένης της εξαίρεσης των αμυντικών δαπανών από τους δημοσιονομικούς λογαριασμούς;

Οι αμυντικές δαπάνες καλύπτονται φυσικά από τους ευρωπαϊκούς δημοσιονομικούς κανόνες. Πρέπει να δεσμευτούμε σε αυτό.

Ποιο είναι το σενάριο της εργασίας σας στο γερμανικό υπουργείο Οικονομικών; Πώς βλέπετε την εξέλιξη του πληθωρισμού;

Η οικονομική ανάκαμψη από την πανδημία επιβαρύνεται πολύ από τις συνέπειες του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία. Επιπλέον, ο πληθωρισμός έφτασε στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 40 ετών. Υπάρχουν εκτιμήσεις ότι η πίεση στις τιμές λόγω προβλημάτων καυσίμων και εφοδιαστικής αλυσίδας σταδιακά θα εκτονωθεί ξανά. Ωστόσο, υπάρχει επίσης ο κίνδυνος να μπούμε σε μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από υψηλό πληθωρισμό και χαμηλό ρυθμό ανάπτυξης, που ονομάζεται στασιμότητα. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε αυτόν τον κίνδυνο. Ωστόσο, είναι σημαντικό οι κυβερνήσεις να μην ασκούν πρόσθετη πίεση στις τιμές. Για να αυξήσουμε τις μεσοπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης, αυτό που χρειαζόμαστε τώρα πάνω απ’ όλα είναι ευνοϊκές συνθήκες για καινοτομία και δημιουργία νέων επιχειρήσεων, μείωση της γραφειοκρατίας και κινητοποίηση ιδιωτών επενδυτών.

Πώς θα αξιολογούσατε την πρόοδο που έχει σημειωθεί στην ελληνική οικονομία; Τι πιστεύετε ότι θα μπορούσε να βελτιωθεί περαιτέρω;

Η ελληνική οικονομία ανέκαμψε πολύ γρήγορα από την ύφεση που προκάλεσε η πανδημία. Ο ρυθμός ανάπτυξης το 2021 ήταν από τους υψηλότερους στην Ευρώπη. Αυτό δείχνει ότι η ελληνική οικονομία είναι πλέον πιο ανθεκτική. Το ποσοστό ανεργίας μειώνεται εδώ και χρόνια. Μέσω του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, η ελληνική κυβέρνηση έχει εισαγάγει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων για την ενίσχυση του αναπτυξιακού δυναμικού της χώρας. Λαμβάνει σημαντική υποστήριξη από την Ευρωπαϊκή Ένωση με κεφάλαια από το Recovery and Resilience Facility στη διαδικασία. Η Ελλάδα είναι μία από τις χώρες της οποίας το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας συνδέεται με ένα πολύ φιλόδοξο χρονοδιάγραμμα. Αυτό θα στηρίξει την περαιτέρω οικονομική ανάπτυξη, μέσω, για παράδειγμα, της ψηφιοποίησης των διοικητικών και νομικών διαδικασιών.

Πόσο σίγουροι είστε ότι το ελληνικό χρέος είναι βιώσιμο;

Η δημοσιονομική βιωσιμότητα είναι προς το συμφέρον της Ελλάδας. Η μείωση του δημόσιου χρέους απαιτεί μεγάλη υπομονή. Ωστόσο, η Ελλάδα έχει αποδείξει την ικανότητά της να αντιμετωπίζει τέτοιες προκλήσεις στο παρελθόν.

Σε ποιους τομείς μπορούν να επενδύσουν περισσότερο οι γερμανικές εταιρείες, προς αμοιβαίο όφελος της χώρας σας και της Ελλάδας;

Οι ελληνικές και γερμανικές εταιρείες συνεργάζονται καλά εδώ και χρόνια, κάτι που είναι επωφελές για τα κοινά μας συμφέροντα και διευκολύνεται από την ευρωπαϊκή εσωτερική αγορά. Η απόφαση για τους τομείς της ελληνικής οικονομίας στους οποίους επενδύουν γερμανικές εταιρείες εναπόκειται φυσικά στις ίδιες τις εταιρείες. Η μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι μια μεγάλη πρόκληση για πολλές εταιρείες στην Ευρώπη και επηρεάζει εξίσου ελληνικές και γερμανικές εταιρείες.

Μερικοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η χώρα σας δεν θα μπορέσει να επιτύχει τους στόχους που θέτει ο πράσινος μετασχηματισμός και ο ψηφιακός μετασχηματισμός χωρίς γενναιόδωρες δημόσιες επενδύσεις σε υποδομές και συνοδευτικές πολιτικές. Τι νομίζετε;

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός και η περιβαλλοντική αναδιάρθρωση της οικονομίας μας είναι μεταξύ των μεγάλων προκλήσεων της εποχής μας. Προκειμένου οι πολίτες και οι επιχειρήσεις να είναι σε θέση να διαμορφώσουν αυτόν τον μετασχηματισμό, πρέπει πάνω απ’ όλα να υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες. Φυσικά, οι στοχευμένες δημόσιες επενδύσεις είναι ουσιαστικές όπως και η προώθηση των ιδιωτικών επενδύσεων.

Λέτε ότι η Γερμανία έκανε λάθη στη στρατηγική της για την ενεργειακή ασφάλεια; Πώς διαμορφώνονται οι προοπτικές για τη γερμανική οικονομία από την εξάρτησή της από τα ενεργειακά αποθέματα της Ρωσίας;

Η μονομερής εξάρτηση από τις ρωσικές εξαγωγές ενέργειας ήταν λάθος. Το έχουμε αναγνωρίσει αυτό και τώρα διαφοροποιούμε τις πηγές ενέργειας μας για να είμαστε πιο ανεξάρτητοι στο μέλλον. Η ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας παίζει σημαντικό ρόλο εδώ. Διαφοροποιώντας τις πηγές ενέργειας μας, εκτονώνουμε την πίεση στις τιμές. Επιπλέον, εργαζόμαστε για εμπορικές συμφωνίες για να ξεπεράσουμε προβλήματα με την αλυσίδα εφοδιασμού μας και για την οικονομική ανάπτυξη.