Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble της NASA κατέγραψε νέες εικόνες του Δία από τις 5 έως τις 6 Ιανουαρίου 2024, αποκαλύπτοντας δυναμικά καιρικά μοτίβα και αξιοσημείωτες καταιγίδες όπως η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα και η Κατώτερη Ερυθρά Κηλίδα. Οι παρατηρήσεις αποτελούν μέρος του ετήσιου προγράμματος Outer Planet Atmospheres Legacy, το οποίο υπογράμμισε επίσης την ηφαιστειακή δραστηριότητα και τα χαρακτηριστικά της επιφάνειας της Io. Πίστωση εικόνας: NASA, ESA, STScI, Amy Simon (NASA-GSFC)
Οι τυφώνες, η διάτμηση του ανέμου και οι βίαιες καταιγίδες κινούν την ατμόσφαιρα του Δία
Οι μεγαλύτεροι και πλησιέστεροι γιγάντιοι εξωπλανήτες, ΖεύςΤα πολύχρωμα σύννεφα παρουσιάζουν ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο καλειδοσκόπιο σχημάτων και χρωμάτων. Αυτός είναι ένας πλανήτης όπου ο καιρός είναι πάντα παρών: τυφώνες, αντικυκλώνες, διάτμηση ανέμου και η μεγαλύτερη καταιγίδα στο ηλιακό σύστημα, η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα.
Ο Δίας δεν έχει στερεή επιφάνεια και καλύπτεται μόνιμα από μεγάλα σύννεφα κρυστάλλων πάγου αμμωνίας πάχους μόνο περίπου 30 μιλίων σε μια ατμόσφαιρα βάθους δεκάδων χιλιάδων μιλίων που δίνει στον πλανήτη τη ριγέ όψη του.
Οι ζώνες παράγονται από αέρα που ρέει σε διαφορετικές κατευθύνσεις σε διαφορετικά γεωγραφικά πλάτη με ταχύτητες που πλησιάζουν τα 350 μίλια την ώρα. Οι ανοιχτόχρωμες περιοχές όπου ανεβαίνει η ατμόσφαιρα ονομάζονται περιοχές. Οι σκοτεινές περιοχές όπου πέφτει ο αέρας ονομάζονται ζώνες. Όταν αυτές οι αντίθετες ροές αλληλεπιδρούν, εμφανίζονται καταιγίδες και αναταραχές.
Το Hubble παρακολουθεί αυτές τις δυναμικές αλλαγές κάθε χρόνο με πρωτοφανή σαφήνεια και υπάρχουν πάντα νέες εκπλήξεις. Οι πολυάριθμες μεγάλες καταιγίδες και τα μικρά λευκά σύννεφα που φαίνονται στις τελευταίες εικόνες του Hubble είναι απόδειξη πολλής δραστηριότητας που συμβαίνει στην ατμόσφαιρα του Δία αυτή τη στιγμή.
Ο Δίας περιβάλλεται από ρίγες πορτοκαλί-καφέ, ανοιχτό γκρι, απαλό κίτρινο και αποχρώσεις του κρεμ. Πολλές μεγάλες καταιγίδες και μικρά λευκά σύννεφα πιπερώνουν τον πλανήτη. Η μεγαλύτερη καταιγίδα, η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα, είναι το πιο εμφανές χαρακτηριστικό στο κάτω αριστερό τρίτο αυτής της όψης. Κάτω δεξιά είναι ένας μικρότερος, κοκκινωπός αντικυκλώνας, το Red Spot Jr. Ένας άλλος μικρός αντικυκλώνας εμφανίζεται με κόκκινο χρώμα κοντά στο πάνω-μεσαίο τμήμα της εικόνας. Στο κέντρο πάνω δεξιά της εικόνας, ένα ζευγάρι καταιγίδων εμφανίζονται η μία δίπλα στην άλλη: ένας σκούρο κόκκινος, τριγωνικός ανεμοστρόβιλος και ένας κοκκινωπός αντικυκλώνας. Στο αριστερό άκρο της εικόνας είναι το μικρό φεγγάρι του Δία Ιώ. Το διαφοροποιημένο πορτοκαλί χρώμα είναι το σημείο όπου εμφανίζονται εναποθέσεις ηφαιστειακής ροής στην επιφάνεια της Ιώ. Πίστωση εικόνας: NASA, ESA, Amy Simon (NASA-GSFC)
Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble παρακολουθεί τον θυελλώδη καιρό του Δία
Ο γιγαντιαίος πλανήτης Δίας επισκέφτηκε ξανά, σε όλο το ποικιλόμορφο μεγαλείο του NASA'μικρό Διαστημικό Τηλεσκόπιο Hubble Σε αυτές τις τελευταίες εικόνες, που τραβήχτηκαν στις 5-6 Ιανουαρίου 2024, είναι ορατές και οι δύο πλευρές του πλανήτη. Το Hubble παρατηρεί τον Δία και άλλους εξωτερικούς πλανήτες του ηλιακού συστήματος κάθε χρόνο κάτω από το φως του ήλιου Πρόγραμμα ατμοσφαιρικής κληρονομιάς του εξωτερικού πλανήτη (OPAL). Αυτό συμβαίνει επειδή αυτοί οι μεγάλοι κόσμοι περιβάλλονται από σύννεφα και ομίχλη που ανακατεύεται από βίαιους ανέμους, προκαλώντας ένα καλειδοσκόπιο διαρκώς μεταβαλλόμενων καιρικών σχημάτων.
[left image] – Η κλασική Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα εμφανίζεται σε περίοπτη θέση στην ατμόσφαιρα του Δία και είναι αρκετά μεγάλη για να καταπιεί τη Γη. Κάτω δεξιά, σε πιο νότιο γεωγραφικό πλάτος, υπάρχει ένα χαρακτηριστικό που μερικές φορές ονομάζεται Red Spot Jr. Αυτός ο αντικυκλώνας ήταν το αποτέλεσμα της συγχώνευσης καταιγίδων το 1998 και το 2000 και εμφανίστηκε για πρώτη φορά κόκκινος το 2006 πριν επιστρέψει σε ένα απαλό μπεζ χρώμα τα επόμενα χρόνια. Φέτος είναι και πάλι κάπως πιο κόκκινο. Η πηγή του κόκκινου χρώματος είναι άγνωστη, αλλά μπορεί να περιλαμβάνει συνδυασμό χημικών ενώσεων: θείο, φώσφορο ή οργανικά υλικά. Μένοντας στις λωρίδες τους, αλλά κινούμενος προς αντίθετες κατευθύνσεις, περνάει ο Red Spot Jr. Με τη Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα περίπου κάθε δύο χρόνια. Ένας άλλος μικρός κόκκινος αντικυκλώνας εμφανίζεται πιο βόρεια.
[right image] – Η δραστηριότητα της καταιγίδας είναι ορατή και στο αντίθετο ημισφαίριο. Ένα ζευγάρι καταιγίδων, ένας βαθυκόκκινος κυκλώνας και ένας κοκκινωπός αντικυκλώνας, εμφανίζονται η μία δίπλα στην άλλη δεξιά από το κέντρο. Φαίνεται τόσο κόκκινο που με την πρώτη ματιά φαίνεται ότι ο Δίας έχει ξεφλουδίσει το γόνατό του. Αυτές οι καταιγίδες περιστρέφονται σε αντίθετες κατευθύνσεις, υποδεικνύοντας ένα εναλλασσόμενο σχέδιο συστημάτων υψηλής και χαμηλής πίεσης. Σε έναν τυφώνα, υπάρχουν αυξανόμενα κύματα στις άκρες με σύννεφα να κατεβαίνουν στη μέση, με αποτέλεσμα να καθαρίσει η ατμοσφαιρική ομίχλη.
Πηγή: NASA Goddard Space Flight Center, Κύριος Παραγωγός: Paul Morris
Οι καταιγίδες αναμένεται να αναπηδούν η μία μπροστά στην άλλη, επειδή η αντίθετη φορά των δεικτών του ρολογιού και αριστερόστροφη περιστροφή τους αναγκάζει να απωθούν η μία την άλλη. «Πολλές μεγάλες καταιγίδες και μικρά λευκά σύννεφα είναι το χαρακτηριστικό γνώρισμα μεγάλου μέρους της δραστηριότητας που συμβαίνει στην ατμόσφαιρα του Δία αυτή τη στιγμή», δήλωσε η επικεφαλής του έργου Opal Amy Simon του Κέντρου Διαστημικών Πτήσεων Goddard της NASA στο Greenbelt του Μέριλαντ.
Στο αριστερό άκρο της εικόνας βρίσκεται το πιο εσωτερικό φεγγάρι του Γαλιλαίου, το Io – το πιο ηφαιστειακά ενεργό σώμα στο ηλιακό σύστημα, παρά το μικρό του μέγεθος (λίγο μεγαλύτερο μόνο από το φεγγάρι της Γης). Το Hubble αναλύει τις εναποθέσεις ηφαιστειακής ροής στην επιφάνεια. Η ευαισθησία του Hubble στα μπλε και ιώδη μήκη κύματος αποκαλύπτει ξεκάθαρα ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά επιφάνειας. Το 1979 η NASA Voyager 1 Το διαστημόπλοιο ανακάλυψε την εμφάνιση και την ηφαιστειακή δραστηριότητα της Io που μοιάζει με πίτσα, εκπλήσσοντας τους πλανητικούς επιστήμονες επειδή είναι ένα μικρό φεγγάρι. Το Hubble συνέχισε από εκεί που σταμάτησε το Voyager παρατηρώντας την ταραγμένη Ιο χρόνο με το χρόνο.
Οι εικόνες του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble που χρησιμοποιούνται σε αυτήν την επιστημονική απεικόνιση κινούμενων σχεδίων δείχνουν μια πλήρη περιστροφή του γιγάντιου πλανήτη Δία. Δεν πρόκειται για ταινία σε πραγματικό χρόνο. Αντίθετα, οι λήψεις του Χαμπλ από τον πολύχρωμο πλανήτη, που τραβήχτηκαν στις 5-6 Ιανουαρίου 2024, σχεδιάζονται σε μια σφαίρα και στη συνέχεια το μοντέλο περιστρέφεται στο κινούμενο σχέδιο. Ο πραγματικός ρυθμός περιστροφής του πλανήτη είναι περίπου 10 ώρες, ο οποίος μπορεί εύκολα να χαρτογραφηθεί παρακολουθώντας τη Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα να έρχεται και να φεύγει με κάθε πλήρη περιστροφή. Το Hubble παρατηρεί τον Δία και άλλους εξωτερικούς πλανήτες του ηλιακού συστήματος κάθε χρόνο στο πλαίσιο του προγράμματος Exoplanet Legacy (OPAL). Πίστωση εικόνας: NASA, ESA, Amy Simon (NASA-GSFC), Joseph DePasquale (STScI)
Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble λειτουργεί για περισσότερες από τρεις δεκαετίες και συνεχίζει να κάνει πρωτοποριακές ανακαλύψεις που διαμορφώνουν τη θεμελιώδη κατανόησή μας για το σύμπαν. Το Hubble είναι ένα έργο διεθνούς συνεργασίας μεταξύ της NASA και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA).Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος). Το διαστημικό κέντρο πτήσεων Goddard της NASA στο Greenbelt του Μέριλαντ χειρίζεται το τηλεσκόπιο. Ο Goddard διεξάγει επίσης αποστολές με τη Lockheed Martin Space στο Ντένβερ του Κολοράντο. Το Επιστημονικό Ινστιτούτο του Διαστημικού Τηλεσκοπίου (STScI) στη Βαλτιμόρη του Μέριλαντ, διεξάγει επιστημονικές επιχειρήσεις Hubble και Webb για τη NASA. Το STScI λειτουργεί για τη NASA από την Ένωση Πανεπιστημίων για Έρευνα στην Αστρονομία, στην Ουάσιγκτον, DC
Αυτή η σειρά 12 πλαισίων εικόνων του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble, που λήφθηκαν στις 5-6 Ιανουαρίου 2024, δείχνουν στιγμιότυπα από την πλήρη τροχιά του γιγάντιου πλανήτη Δία. Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη μέτρηση του πραγματικού ρυθμού περιστροφής του πλανήτη, που είναι περίπου 10 ώρες. Ο πιο εσωτερικός δορυφόρος του Γαλιλαίου, η Ιώ, είναι ορατός σε πολλές λήψεις, μαζί με τη σκιά του να διασχίζει τις κορυφές των νεφών του Δία. Το Hubble παρατηρεί τον Δία και άλλους εξωτερικούς πλανήτες του ηλιακού συστήματος κάθε χρόνο στο πλαίσιο του προγράμματος Exoplanet Legacy (OPAL). Πίστωση: Amy Simon (NASA-GSFC)