Η ΟΝΕ ξεκίνησε τελικά τον Ιανουάριο του 1999, μετά από μια μακρά κύηση, με τη μετάβαση στο ευρώ τρία χρόνια αργότερα. Θυμάμαι ότι η κόρη μας ταξίδευε στις ΗΠΑ την ημέρα που εκδόθηκαν τραπεζογραμμάτια και κέρματα ευρώ την 1η Ιανουαρίου 2002 και ψάξαμε μάταια στο αεροδρόμιο για ένα ιρλανδικό νόμισμα ευρώ για να το πάρουμε για να δείξουμε στους φίλους της – τα ATM ήταν εκεί έκδοση τραπεζογραμματίων αξίας μόνο 50 ευρώ!
Η ιστορία λέει ότι η κεντρική τράπεζα άνοιξε ειδικά τις πόρτες της εκείνο το πρωί (ήταν αργία) για καλούντες που έψαχναν νέα τραπεζογραμμάτια και προσέφερε ένα δωρεάν ποτήρι ουίσκι για να σηματοδοτήσει την περίσταση – αλλά χωρίς να υπολογίζει τους αριθμούς που παρακολούθησαν. Στο τέλος, είχαν αρκετό απόθεμα σημειώσεων, αν όχι ουίσκι.
Παρόλο που έχουν γίνει πολλές προπαρασκευαστικές εργασίες για να καταλάβουμε πώς η ΟΝΕ θα μπορούσε να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν οι οικονομίες, υπήρχαν πολλές ημιτελείς επιχειρήσεις όταν η ΟΝΕ «ζωντανή».
Η οικονομική κρίση του 2008 και η βαθιά ύφεση που ακολούθησε τα επόμενα τέσσερα χρόνια αποκάλυψαν αδυναμίες στο σχεδιασμό της, συμβάλλοντας στην οικονομική κρίση και παρατείνοντας την επίλυσή της. Όπως γνωρίζουμε, αυτό προκάλεσε τεράστιες ζημιές σε οικονομίες όπως η Ιρλανδία και η Ελλάδα.
Αυτή η εμπειρία ανάγκασε την ανάπτυξη νέων ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων για να θέσει την Ευρωπαϊκή Νομισματική Ένωση σε πιο ισχυρή βάση. Ενώ υπάρχουν ακόμη σημαντικά μέρη του θεσμικού παζλ που πρέπει να συμπληρωθούν, είναι πλέον σαφές ότι η ΟΝΕ είναι εδώ για να μείνει.
Τον περασμένο μήνα, ο Philip Lane, ο επικεφαλής οικονομολόγος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, δημοσίευσε μια εφημερίδα που εξέταζε πώς εξελίχθηκε η ανθεκτικότητα του ευρώ από την πρώτη της κυκλοφορία. Στη δεκαετία του 1990, ενόψει της νομισματικής ένωσης, υπήρξε μεγάλη ανησυχία ότι η νέα ένωση θα υποστεί ασύμμετρα σοκ – κρίσεις που έπληξαν ορισμένες χώρες αλλά όχι σε άλλες. Παρά τις ανησυχίες αυτές, δεν έχουν αναπτυχθεί ιδρύματα για να παρέχουν υποστήριξη εάν χώρες ή εθνικά χρηματοπιστωτικά συστήματα αντιμετωπίζουν σημαντικές δυσκολίες.
Επίσης, δεδομένου ότι κάθε χώρα ρυθμίζει το δικό της χρηματοοικονομικό σύστημα, η αποτυχία εποπτείας σε μια χώρα διατρέχει τον κίνδυνο να επηρεάσει ολόκληρη την αλληλοσυνδεόμενη ευρωζώνη.
Η χρηματοπιστωτική κρίση ήταν ένα πολύ δυσανάλογο σοκ: επηρέασε πολύ ορισμένες χώρες, όπως η Ιρλανδία και η Ελλάδα, ενώ άλλες, όπως η Γερμανία και η Σκανδιναβία, επηρεάστηκαν λιγότερο.
Αρχικά η ευρωζώνη δεν είχε τα εργαλεία για την αντιμετώπιση της κρίσης και υπήρχε μάλλον ασθενής αλληλεγγύη μεταξύ των μελών λόγω της διαφορετικής σοβαρότητας της ύφεσης μεταξύ των χωρών.
Ωστόσο, εν όψει της καταιγίδας, έγιναν σημαντικές αλλαγές στα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η δημιουργία του ευρωπαϊκού μηχανισμού σταθερότητας παρείχε έκτακτη χρηματοδότηση. Η δέσμευση του 2012 από τον τότε κυβερνήτη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Mario Draghi να κάνει «ό, τι χρειάζεται» για την προστασία του ευρώ ήταν επίσης ένα σημείο καμπής.
Έκτοτε, η ευθύνη για τα κύρια στοιχεία του τραπεζικού συστήματος της ΕΕ έχει μεταφερθεί στη Φρανκφούρτη. Η ρύθμιση έχει βελτιωθεί σημαντικά σε σύγκριση με την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα.
Αντέχουν καταιγίδες
Ωστόσο, παραμένουν μεγάλα κενά, συμπεριλαμβανομένων πολύ αδύναμων μηχανισμών για τη χάραξη μιας συντονισμένης δημοσιονομικής πολιτικής ενόψει της κρίσης.
Ήταν ζωτικής σημασίας για την επιβίωση της Ευρωπαϊκής Νομισματικής Ένωσης το 2010-2012 ότι ήταν σαφές σε όλα τα μέλη ότι το κόστος της εγκατάλειψης της ένωσης σε μια εποχή κρίσης θα ήταν απαγορευτικό, όχι μόνο για μια χώρα που φεύγει, αλλά και για εκείνους που παρέμεινε.
Έχοντας ξεπεράσει τις καταιγίδες του 2008-2012 και ανέπτυξε τους απαραίτητους νέους θεσμούς, η οικονομική κρίση που συνδέεται με τον Covid δεν έχει δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα χάραξης πολιτικής στην Ευρωπαϊκή Νομισματική Ένωση. Καθώς όλες οι χώρες επηρεάζονται από την ύφεση, υπήρξε μια κατάλληλη συντονισμένη δημοσιονομική απάντηση, καθώς και πολύ αποτελεσματικές δράσεις από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Η Πρωτοβουλία Επόμενης Γενιάς της ΕΕ, στην οποία η ΕΕ δανείζεται για να στηρίξει τις χώρες που πλήττονται περισσότερο, είναι επίσης μια καινοτόμος πρωτοβουλία, ακόμη και αν δεν γίνει μόνιμο χαρακτηριστικό του μπλοκ.
Ο Lane τόνισε ότι η αλληλεξάρτηση μεταξύ του ευρώ και της ΕΕ ενισχύθηκε περαιτέρω από το Brexit. Όταν το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η ευρωζώνη κάλυψε πάνω από το 70% της οικονομίας της ΕΕ. Σήμερα ανέρχεται στο 85%. Αυτό θα αλλάξει τη δυναμική του σχηματισμού οικονομικής πολιτικής εντός του μπλοκ.
Το να βρίσκεστε εκτός της Ευρωπαϊκής Νομισματικής Ένωσης αποδυναμώνει τη θέση χωρών όπως η Δανία και η Σουηδία. Όσον αφορά την Ιρλανδία, η τρέχουσα Προεδρία μας της Ομάδας των Ευρωπαίων Υπουργών Οικονομικών μας έδωσε είσοδο στο τραπέζι της συνόδου κορυφής, όπως αποδεικνύεται από την παρουσία του Paschal Donohoe στην πρόσφατη συνεδρίαση των Υπουργών Οικονομικών της G7.
Επιχείρηση Σήμερα
Λάβετε τις τελευταίες επιχειρηματικές ειδήσεις και κριτικέςΕγγραφείτε εδώ
“Ερασιτέχνης διοργανωτής. Εξαιρετικά ταπεινός web maven. Ειδικός κοινωνικών μέσων Wannabe. Δημιουργός. Thinker.”