(CNN) – Τα ναυάγια περιέχουν μερικές φορές βυθισμένους θησαυρούς, φορτία χρυσού ή κοσμήματα που δελεάζουν τους κυνηγούς επικηρυγμένων να διακινδυνεύσουν τις ύπουλες θάλασσες επιδιώκοντας προσοδοφόρες ανταμοιβές. Άλλα ναυάγια είναι από μόνα τους ένας θησαυρός – οι ιστορίες των μοιραίων ταξιδιών τους δημιουργούν έναν μύθο που τα κάνει να αστράφτουν πολύ περισσότερο από οποιαδήποτε ράβδους ή πολύτιμους λίθους.
Το ναυάγιο του HMS Endurance, που τελικά εντοπίστηκε στις παγωμένες βαθιές θάλασσες της Ανταρκτικής αφού χάθηκε πριν από 107 χρόνια, είναι αναμφισβήτητα το πιο ακριβό ναυάγιο που έχει ερευνηθεί ποτέ. Αυτό συμβαίνει επειδή η ανακάλυψή του προσθέτει ένα άλλο συναρπαστικό νέο κεφάλαιο σε μια ήδη οδυνηρή ιστορία επιμονής και επιβίωσης που έχει απήχηση για δεκαετίες και συνεχίζει να εμπνέει σήμερα.
Το πλοίο ήταν απίστευτα καλά διατηρημένο σε βάθος σχεδόν δύο μιλίων, δεν άλλαξε πολύ από σήμερα τον Νοέμβριο του 1914 όταν τελικά βυθίστηκε κάτω από τον πάγο.
Η αντοχή έγινε αναπόσπαστο μέρος του πάγου ενώ διέσχιζε τη θάλασσα Weddell στην Ανταρκτική.
Royal Geographical Society/Royal Geographical Society/Royal Geographical Society via G
Όσοι στο ταξίδι της ανακάλυψης μίλησαν για τη συναισθηματική εμπειρία του εντοπισμού του χαμένου πλοίου μέσα από έναν επικίνδυνο πάγο και της επανασύνδεσης με το ίδιο το πλοίο που μετέφερε τον αγγλο-ιρλανδό εξερευνητή των πόλεων Ernest Shackleton στο μοιραίο ταξίδι στο οποίο ήταν αυτός και το πλήρωμά του, ενάντια σε όλους πιθανότητες αναδεικνύονται ως μερικοί από τους μεγαλύτερους ήρωες του αιώνα Twenty.
μεγάλες φιλοδοξίες
Η ηγεσία του Shackleton ήταν αποφασιστική για να βγάλει τους άντρες του ζωντανούς.
Frank Hurley/Scott Polar Research Institute/University. Cambridge/Getty Images
Γιατί ο Shackleton επιμένει ως «μεγάλος άνθρωπος» σε μια εποχή που η φήμη άλλων ιστορικών προσώπων καταρρέει υπό τον έλεγχο για τις εκμεταλλευτικές τους επιτυχίες είναι ξεκάθαρο αν σκεφτεί κανείς τι πέτυχε μπροστά στην καταστροφή και τις κακουχίες κατά τη διάρκεια της αποστολής του το 1914-16.
Μπορεί να ειπωθεί ότι η πρακτική και ανθρώπινη εφαρμογή που επέδειξε μπροστά στις αντιξοότητες δεν διαφέρει από αυτήν που ο Ουκρανός ηγέτης Volodymyr Zelenskyy κέρδισε τον παγκόσμιο έπαινο στον απόηχο της εισβολής της Ρωσίας στη χώρα του.
Οι εκπληκτικές φωτογραφίες του Frank Hurley από την αποστολή βοήθησαν να παγιωθεί η θρυλική της θέση.
Frank Hurley/Royal Geographical Society/Getty Images
Πριν από το Endurance Voyage, ο Shackleton είχε καθιερωθεί ως πολικός εξερευνητής αφού εργάστηκε στο Εμπορικό Ναυτικό. Έπρεπε να εγκαταλείψει μια αποστολή στην Ανταρκτική το 1906 λόγω κακής υγείας, αλλά οδήγησε μια άλλη επιτυχημένη αποστολή νότια το 1908. Τα κατορθώματά του του κέρδισαν τον τίτλο του ιππότη και έγινε ο Σερ Έρνεστ Σάκλετον το 1909.
Η τελευταία αποστολή του Σάκλετον στον Νότιο Πόλο ξεκίνησε με μεγάλες φιλοδοξίες. Αφού στρατολόγησε 27 άνδρες, ήλπιζε να οδηγήσει μερικούς από αυτούς στην πρώτη πλήρη οδική διάβαση της Ανταρκτικής, μόλις δύο χρόνια αφότου ο Νορβηγός Roald Amundsen έγινε ο πρώτος άνθρωπος που έφτασε στο Νότιο Πόλο.
Υπομονετικοί άνδρες.
Royal Geographical Society/Getty Images
Μέχρι τον Δεκέμβριο του 1914, επέβαιναν στο Endurance, ένα τρικάταρτο πλοίο με ενισχυμένο ξύλινο κύτος και ατμομηχανή, στο δρόμο τους προς τη Λευκή Ήπειρο.
Κατά γενική ομολογία, το χιόνι ήταν χειρότερο από το συνηθισμένο εκείνη τη χρονιά. Αν και ήταν καλοκαίρι στην Ανταρκτική, η Θάλασσα του Γουέντελ ήταν ακόμα παγωμένη από τον χειμώνα και ο Endurance πάλευε να βρει σκέλη ανοιχτού νερού για να πλεύσει στο σημείο όπου ο Σάκλετον ήλπιζε να ξεκινήσει το ταξίδι του. Διάλεξαν την πίεση χωρίς σύνεση και κόλλησαν.
Έγιναν προσπάθειες να απελευθερωθεί η αντοχή καθώς περνούσαν οι εβδομάδες και ο πάγος έσπαγε μερικές φορές, αλλά παρέμενε κάπως παγωμένος στη θέση του, αλλά κινούνταν όλη την ώρα καθώς η παγόσακο παρασύρθηκε.
Στις 24 Φεβρουαρίου 1915, καθώς προχωρούσε ο χειμώνας, μια αποστολή αποφάσισε να απελευθερωθεί όταν έρθει ξανά το καλοκαίρι.
παγωμένη φυλακή
Μετά την εγκατάλειψη του πλοίου, οι άνδρες το ξεφόρτωσαν όσο καλύτερα μπορούσαν και έφτιαξαν ένα «στρατόπεδο σκουπιδιών».
Frank Hurley/Royal Geographical Society/Getty Images
Ένας «επίγειος σταθμός» ιδρύθηκε στον πάγο. Τα σκυλιά έλκηθρου αφαιρέθηκαν από το πλοίο και τοποθετήθηκαν στα χιονισμένα «dogloos». Οι φώκιες και οι πιγκουίνοι κυνηγήθηκαν για να ταΐσουν το πλήρωμα και τα ζώα.
Η φυλακή Ice Endurance κατά τη διάρκεια αυτών των μηνών θα είναι η πρώτη από τις πολλές σημαντικές δοκιμές των ικανοτήτων του Shackleton ως καπετάνιος. Το ηθικό αμφισβητήθηκε, αλλά ο «αρχηγός», όπως τον αποκαλούσε το πλήρωμα, κρατούσε τους άντρες του απασχολημένους με τακτικά ταξίδια στο λευκό τοπίο, αγώνες ποδοσφαίρου και χόκεϊ και άλλες επιστημονικές και ναυτικές επιχειρήσεις. Υπήρχαν κοινωνικές εκδηλώσεις για τον εορτασμό σημαντικών ημερολογιακών ημερών. Επίσης, πρακτικά αστεία.
Κάποια στιγμή η πίεση του πάγου έσπρωξε το σκάφος και άρχισε να μουλιάζει το νερό.
Frank Hurley/Royal Geographical Society/Getty Images
Παρά τις διάφορες προσπάθειες να ελευθερώσει τις αντοχές της, παρέμεινε παγιδευμένη καθ’ όλη τη διάρκεια των σκοτεινών χειμερινών μηνών που επλήγησαν από τις καταιγίδες. Στη συνέχεια, τον Οκτώβριο, με τον πάγο να μετακινείται και να αλέθεται, το σκάφος υπέκυψε στις τεράστιες πιέσεις του παγωμένου τοπίου και έπρεπε να σταθεί στο πλάι, με το κύτος του κατεστραμμένο και να πάρει το νερό. Δόθηκε εντολή εγκατάλειψης του πλοίου.
Εδώ, σύμφωνα με εκείνους που έχουν μελετήσει τα επιτεύγματα του Shackleton, έδειξε την πραγματική του δύναμη ως ηγέτης, μετατοπίζοντας τους στόχους του από το περπάτημα στην Ανταρκτική στο να βγάλει αυτόν και τους άντρες του ζωντανούς.
Χιλιάδες μίλια μακριά από τον πολιτισμό, χωρίς τρόπο επικοινωνίας με τον έξω κόσμο, μόνο ο Shackleton και το πλήρωμά του μπορούσαν να δουν τον πάγο να συνθλίβει αργά το Endurance, βυθίζοντάς το τελικά μετά από αρκετές εβδομάδες. Ο καπετάνιος του πλοίου, Frank Worsley, χρησιμοποίησε τις πλοηγικές του ικανότητες για να καταγράψει την τελευταία θέση ανάπαυσης του Endurance – τις συντεταγμένες που βοήθησαν την αποστολή του 2022 να τον εντοπίσει με επιτυχία.
πλωτό κέικ χιονιού
The Wreck of Stamina, 28 Οκτωβρίου 1919.
Royal Geographical Society/Getty Images
Τα Χριστούγεννα ήρθαν και έφυγαν, όλη την ώρα που η ομάδα παρασύρθηκε σε ένα κομμάτι της σχεδίας που συρρικνωνόταν, καταναλώνοντας ό,τι είχε απομείνει από τις προμήθειες του πλοίου που συμπληρώθηκαν από κυνηγημένους πιγκουίνους και φώκιες. Είχαν μαζί τους τις τρεις μικρές ξύλινες σωσίβιες λέμβους της Endurance, αλλά έπρεπε να περιμένουν μέχρι το έδαφος να πλησιάσει αρκετά για να τις εκτοξεύσει.
Υπήρχαν διαφωνίες. Δεν συμφώνησαν όλοι με την απόφαση του προέδρου να πυροβολήσει μερικά σκυλιά και τον «Τσίπι» τη γάτα του πλοίου για να απαλλαγεί από το βάρος της φροντίδας τους. Αλλά ενώ περίμεναν τη στιγμή για να βγουν από την ακτή, ο Σάκλετον τραβήχτηκε από τις ζοφερές στιγμές από τη σταθερότητα των ανδρών του.
έγραψε στο “Νότος!” «Υπήρχαν 28 άντρες στο πλωτό μας παγωμένο κέικ, το οποίο λιγόστευε σταθερά υπό την επίδραση του ανέμου, του καιρού, του ιπτάμενου κατακλυσμού και του βαρύ φουσκώματος».
Το να σέρνουν τις σωσίβιες λέμβους στον πάγο ήταν μια δοκιμασία για το πλήρωμα.
Frank Hurley/Royal Geographical Society/Getty Images
“Ομολογώ ότι ένιωσα το βάρος της ευθύνης να πέφτει σε μεγάλο βαθμό στους ώμους μου, αλλά από την άλλη με συγκίνησε η συμπεριφορά των αντρών και με επευφημούσε. Η μοναξιά είναι η τιμωρία για την οδήγηση, αλλά ένας άνθρωπος που πρέπει να κάνει βοηθάει πολύ αν ληφθούν αποφάσεις, εάν αισθάνεται ότι δεν υπάρχει καμία αμφιβολία στο μυαλό των ακολουθούντων και ότι οι εντολές του θα εκτελούνται με σιγουριά και προσμονή για επιτυχία».
Στις 11 Απριλίου 1916, όταν έσπασε ο πάγος τους, ο Σάκλετον και το πλήρωμα αντοχής ανέλαβαν τις σωσίβιες λέμβους, όπου πέρασαν αρκετές μέρες μαζεμένοι μαζί, παλεύοντας με τη θαλασσοπάθεια, βυθισμένοι στο παγωμένο θαλασσινό νερό και συντετριμμένοι από τη δίψα. Η πρόοδος ήταν αργή, αλλά στις 15 Απριλίου γιόρτασαν χαρούμενα αφού έφτασαν στην ξηρά για πρώτη φορά μετά από 18 μήνες στο έρημο και ακατοίκητο νησί των ελεφάντων.
Λίγες μέρες αργότερα, με τη σωματική και ψυχική υγεία των ανδρών του να επιδεινώνεται, ο Shackleton και τέσσερις άλλοι άνδρες, συμπεριλαμβανομένου του καπετάνιου αντοχής Worsley και του ξυλουργού Harry McNeish, ξεκίνησαν το πιο επικίνδυνο μέρος του ταξιδιού τους – διασχίζοντας 800 μίλια θαλασσοταραχής στη θάλασσα. Νησί South Georgia, όπου ένας φαλαινοθηρικός σταθμός έδωσε ελπίδες για διάσωση.
Πέρασαν 16 ημέρες στη θάλασσα με τη σωσίβια λέμβο τους, μήκους 22 ποδιών, συχνά σώζοντας τη ζωή τους όταν γιγάντια κύματα έπεσαν πάνω από το σκάφος, αλλά όταν τελικά έφτασαν στην ακτή, το πλοίο τους ήταν πολύ μικρό για να προχωρήσουν περισσότερο, ήταν στη λάθος πλευρά από το πλοίο. Το νησί, μια τεράστια οροσειρά ανάμεσα σε αυτό και τον φαλαινοθηρικό σταθμό.
Ωστόσο, ο Shackleton πίεσε, αφήνοντας δύο από την ομάδα στην ξηρά και διασχίζοντας το αχαρτογράφητο εσωτερικό με άλλους δύο, τον Rusley και τον βετεράνο Ιρλανδό ναύτη Τομ Κρέιν.
ακριβώς στην ώρα
Μία από τις σωσίβιες λέμβους στο Elephant Island ως Shackleton και άλλες τέσσερις προετοιμάζονται για το ταξίδι 800 μιλίων στη Γεωργία.
Royal Geographical Society/Getty Images
Ανέβηκαν σε λόφους έως και 3.000 πόδια, διέσχισαν παγετώνες, έκαναν τον περίπλου των βράχων και σκαρφάλωσαν μέσα από έναν παγωμένο καταρράκτη πριν ξεκινήσουν σε μια τραχιά, εξουθενωτική κατάσταση στον φαλαινοθηρικό σταθμό στον κόλπο Stromness. Εκεί, προς μεγάλη ικανοποίηση, ο διευθυντής Thorlaf Sørlle τους παρείχε αμέσως τροφή, στέγη και βοήθεια.
«Η γενναιοδωρία του κυρίου Σόρλεϋ δεν έχει όρια», έγραψε ο Σάκλετον. «Σπάνια μας άφηνε να περιμένουμε να βγάλουμε τα παγωμένα παπούτσια μας πριν μας πάει σπίτι και μας καθίσει σε ένα ζεστό, άνετο δωμάτιο.
«Δεν ήμασταν σε καμία περίπτωση να καθίσουμε στο σπίτι κανενός μέχρι να πλυθούμε και να φορέσουμε καθαρά ρούχα, αλλά η ευγένεια του σταθμάρχη ήταν απόδειξη ακόμη και της δυσαρέσκειας που βρισκόταν σε ένα δωμάτιο μαζί μας. Μας πρόσφερε καφέ και κέικ με νορβηγικό τρόπο , μετά μας έδειξε στον επάνω όροφο στο μπάνιο, όπου πετάξαμε τα κουρέλια και καθαριστήκαμε με πολυτέλεια.”
Ενώ οι σύντροφοι του Shackleton στην άλλη πλευρά της Νότιας Γεωργίας διασώθηκαν γρήγορα, η θαλασσοταραχή και ο πάγος γύρω από το Elephant Island απέτρεψαν επανειλημμένες προσπάθειες για τη διάσωση των 22 ανδρών, συμπεριλαμβανομένου του δεύτερου στη διοίκηση Frank Wilde, που εξακολουθούσαν να κατασκηνώνουν εκεί.
Ο Σάκλετον αρνήθηκε να παραδοθεί και στις 30 Αυγούστου κατάφερε να τους φτάσει γιατί βρίσκονταν στο τελευταίο τους σιτηρέσιο.
Δεν χάθηκε ούτε ένας άνθρωπος.
Από εκεί έπλευσαν στη Χιλή, φτάνοντας τελικά στις 3 Σεπτεμβρίου 1916, στην Πούντα Αρένας για να λάβουν μηνύματα συγχαρητηρίων και υποστήριξης από όλο τον κόσμο.
Η αποστολή του Shackleton ήταν ένα φιάσκο, αλλά η επιτυχία του να κρατήσει το πλήρωμά του ζωντανό και να διασφαλίσει τη διάσωσή τους ήταν μια νίκη πέρα από κάθε δόξα των αποστολών.
“Ακραίος μαθητής. Επίλυση προβλημάτων. Παθιασμένος εξερευνητής. Αθεράπευτος μελετητής twitter. Λάτρης του καφέ.”