Insights on Leadership: Ο διοικητής της Ελληνικής Κεντρικής Τράπεζας Γιάννης Στουρνάρας

Global Finance: Ποιες είναι οι οικονομικές προοπτικές για την Ελλάδα το επόμενο έτος; Ποιοι είναι οι κύριοι κίνδυνοι;

Γιάννης Στουρνάρας: Η οικονομική δραστηριότητα στην Ελλάδα αναμένεται να ανακάμψει έντονα τα επόμενα τρίμηνα. Η ύφεση είναι ηπιότερη από την αναμενόμενη το πρώτο τρίμηνο του 2021 και τα εισερχόμενα στοιχεία για το δεύτερο τρίμηνο μας κάνουν πιο αισιόδοξους από πριν. Η ανάκαμψη οφείλεται κυρίως στη συσσωρευμένη ζήτηση, την έναρξη έργων στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και τη σημαντική αύξηση των εσόδων από τον τουρισμό σε σύγκριση με το 2020.

Στο δημοσιονομικό μέτωπο, αναμένεται μεγάλο πρωτογενές έλλειμμα το 2021, το οποίο θα αντιστραφεί το επόμενο έτος λόγω της απόσυρσης του μεγαλύτερου μέρους του πακέτου δημοσιονομικών κινήτρων. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος στα επόμενα τρίμηνα παραμένει η ανάπτυξη της επιδημίας σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο. Αν και το πρόγραμμα εμβολιασμού πηγαίνει καλά, η εξάπλωση των μεταλλάξεων του ιού αποτελεί πηγή αβεβαιότητας.

GF: Πόσο ισχυρός είναι ο τραπεζικός τομέας και πώς είναι ο δανεισμός εταιρειών;

stornaras: Τα τελευταία χρόνια, οι οικονομικές βάσεις των ελληνικών τραπεζών έχουν βελτιωθεί σημαντικά. Σε σύγκριση με τον Μάρτιο του 2016, το υπόλοιπο των μη εξυπηρετούμενων δανείων [NPLs] Σε ποσοστό άνω του 50%, κυρίως μέσω τιτλοποιήσεων μέσω του Ελληνικού Προγράμματος Προστασίας Περιουσιακών Στοιχείων. Οι τράπεζες μπόρεσαν να εξαλείψουν την εξάρτησή τους από έκτακτη βοήθεια ρευστότητας και να αποκτήσουν ξανά πρόσβαση στις αγορές χονδρικής, και εξέδωσαν ομόλογα και μη εξασφαλισμένα κεφάλαια. Δύο κανονικές τράπεζες έχουν επίσης αξιοποιήσει επιτυχώς τις κεφαλαιαγορές και έχουν εφαρμόσει επιτυχημένες αυξήσεις κεφαλαίου το 2021. Οι τράπεζες διαθέτουν επί του παρόντος επαρκή ρευστότητα και αποθεματικά κεφαλαίων που μπορούν να τους επιτρέψουν να δανείσουν στην πραγματική οικονομία.

Ωστόσο, ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων παραμένει ο υψηλότερος στην Ευρωζώνη και αποτελεί εμπόδιο στην πιστωτική επέκταση, ειδικά για τις μικρές επιχειρήσεις όπου ο πιστωτικός κίνδυνος είναι υψηλότερος. Σύμφωνα με τα επιχειρηματικά σχέδια των τραπεζών, οι θετικές μακροοικονομικές προοπτικές και οι ευκαιρίες χρηματοδότησης που προκύπτουν από τη διευκόλυνση ανάκαμψης και ανθεκτικότητας θα μπορούσαν να ενισχύσουν σημαντικά την πιστωτική ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια.

GF: Μετά την κρίση υγείας, υπάρχει κάτι που θα πρέπει να ωθήσει τις κεντρικές τράπεζες να αλλάξουν την πολιτική τους;

stornaras: Η πανδημία οδήγησε σε προσωρινή επιβράδυνση του δυνητικού ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας, αλλά τα μέτρα στήριξης που έλαβαν τόσο οι δημοσιονομικές όσο και οι νομισματικές αρχές θα πρέπει να μετριάσουν τις επιπτώσεις των μακροπρόθεσμων ουλών. Ειδικότερα, η πρωτοβουλία NGEU, η οποία στοχεύει στη χρηματοδότηση επενδυτικών σχεδίων μεγάλης κλίμακας σε τομείς όπως η πράσινη οικονομία και ο ψηφιακός μετασχηματισμός, αναμένεται να βελτιώσει το μακροπρόθεσμο δυναμικό ανάπτυξης της οικονομίας.

Όσον αφορά τη νομισματική πολιτική, νομίζω ότι η θέση μας στην ΕΚΤ παραμένει κατάλληλη. Έχουμε μάθει από την εμπειρία ότι η υπομονή είναι απαραίτητη για να αποφευχθούν οι πρόωρες προσαρμογές στην πολιτική. Υπό τις σημερινές συνθήκες, είναι απαραίτητο να υιοθετηθεί μια σταθερά προσαρμοστική νομισματική πολιτική προκειμένου να επιτευχθεί ο μεσοπρόθεσμος στόχος πληθωρισμού 2%. Πράγματι, στη νέα μας Στρατηγική Νομισματικής Πολιτικής και στην αναθεωρημένη μελλοντική καθοδήγηση, ξεκαθαρίζουμε ότι η δέσμευσή μας να αποφύγουμε την πρόωρη αυστηροποίηση θα μπορούσε να σημαίνει προσωρινές περιόδους πληθωρισμού πάνω από τον στόχο. Μόλις η οικονομία μετατραπεί σε ισχυρή ανάκαμψη και υπάρχουν σίγουρα σημάδια πληθωρισμού που ανεβαίνουν στον στόχο της σε μόνιμη βάση, θα πρέπει να προχωρήσουμε σε σταδιακή προσαρμογή, εφαρμόζοντας ευέλικτα τα εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας.

GF: Ποιες είναι οι οικονομικές προοπτικές για την Ευρώπη γενικά;

stornaras: Η ανάκαμψη της ανάπτυξης της ΕΕ και της Ευρωζώνης αναμένεται να είναι ισχυρή το 2021 και το 2022, λόγω της αυξημένης ζήτησης, σημαντικών πρόσθετων δημοσιονομικών κινήτρων που κατευθύνονται εν μέρει μέσω του μέσου επόμενης γενιάς της ΕΕ και της υψηλότερης εξωτερικής ζήτησης που υποστηρίζεται από την πρόσφατη δημοσιονομική πολιτική. πακέτα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το ΑΕΠ αναμένεται να επιστρέψει στο επίπεδο πριν από την κρίση στα τέλη του 2021 τόσο στην ΕΕ όσο και στην Ευρωζώνη, ωστόσο, αποκρύπτοντας τον εξαιρετικά άνισο ρυθμό ανάκαμψης μεταξύ των κρατών μελών.

Η φετινή άνοδος του πληθωρισμού αναμένεται να είναι σε μεγάλο βαθμό προσωρινή λόγω των συμφόρων από την πλευρά της προσφοράς που σχετίζονται με την πανδημία και οι κεντρικές τράπεζες θα πρέπει να εξετάσουν αυτό το προσωρινό άλμα του πληθωρισμού. Η σαφής επικοινωνία σχετικά με τις προοπτικές της νομισματικής πολιτικής θα είναι κρίσιμη για τη διαμόρφωση των προσδοκιών για τον πληθωρισμό και την προστασία έναντι της πρόωρης σύσφιξης των οικονομικών συνθηκών. Η αβεβαιότητα και οι κίνδυνοι που περιβάλλουν τις προοπτικές ανάπτυξης παραμένουν υψηλοί αλλά είναι σε γενικές γραμμές ισορροπημένοι. Η επιδημιολογική κατάσταση και οι γεωπολιτικές εντάσεις που μπορεί να οδηγήσουν σε παράτυπες μεταναστευτικές ροές, οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και η δυναμική του δημόσιου και ιδιωτικού χρέους εγείρουν ανησυχίες και απαιτούν συνεχή επαγρύπνηση.

GF: Τι σε κρατάει ξύπνιο το βράδυ;

stornaras: Η τρέχουσα κρίση ήταν διαφορετική από την προηγούμενη πριν από σχεδόν 13 χρόνια, λόγω της ευνοϊκότερης στάσης της νομισματικής πολιτικής, ιδίως της δημοσιονομικής πολιτικής.

Ταυτόχρονα, η Ελλάδα έχει ξεπεράσει πολλά από τα προβλήματα που οδήγησαν στην κρίση του δημόσιου χρέους του 2010. Ωστόσο, υπάρχουν δύο ζητήματα που μπορεί να εγείρουν κάποια ανησυχία. Πρώτον, ο τελικός αντίκτυπος της πανδημίας στο τραπεζικό σύστημα. Οι υπόχρεοι σε ευάλωτους τομείς ενδέχεται να υποφέρουν μετά την πλήρη κατάργηση των μέτρων στήριξης, ενώ η αυξανόμενη αλληλεξάρτηση μεταξύ κυβέρνησης και τραπεζών είναι ανησυχητική. Αυτοί οι κίνδυνοι για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα προσθέτουν στους υφιστάμενους κινδύνους, όπως ο αντίκτυπος του περιβάλλοντος χαμηλού επιτοκίου στις τράπεζες και άλλοι κίνδυνοι που αποκτούν γρήγορα σημασία στον χάρτη κινδύνου, όπως οι κίνδυνοι που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή.

Δεύτερον, η απότομη αύξηση του δείκτη δημόσιου χρέους καθιστά την οικονομία ευάλωτη σε νέα αρνητικά εξωτερικά σοκ. Τα προσωρινά μέτρα θα πρέπει να επεκταθούν, εάν είναι απαραίτητο, για να αποφευχθούν οι επιπτώσεις από τα βράχια. Αλλά δεν υπάρχει περιθώριο χαλάρωσης των μακροπρόθεσμων στόχων πρωτογενούς πλεονάσματος, έτσι ώστε οι ανάγκες χρηματοδότησης για την επόμενη δεκαετία να παραμείνουν υπό έλεγχο.