Του Ηλία Καραγιάννη.
Είμαστε αυτό που είμαστε όχι λόγω των ανθρώπων που γνωρίσαμε αλλά λόγω αυτών που αφήσαμε πίσω. Όταν οι Έλληνες γονείς της Μαρί Ζορνάζι «πέθαναν» σαν αστραπή, μια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Νέας Νότιας Ουαλίας στο Σίδνεϊ (UNSW Sydney) αποφάσισε να μην συγκρατήσει τη μνήμη της.
“Όταν μεγάλωσα στην Αυστραλία, πριν από 50 χρόνια, οι Έλληνες θεωρούνταν περιθωριακοί. Έτσι δεν ήθελα να μάθω τίποτα για την ιστορία των προγόνων μου”, λέει η κ. Zornazy. Greek Herald.
“Ξαφνικά αυτό άλλαξε όταν πέθαναν οι γονείς μου. Μετά άρχισα να ξέρω τα πάντα γι’ αυτούς. Αυτή είναι η συμβουλή μου στις νεότερες γενιές. Προσπαθήστε να καταγράψετε τα πάντα για τους γονείς σας γιατί όταν “φύγουν” δεν θα έχετε άλλη ευκαιρία να τους ρωτήσετε τις ιστορίες τους, τις συνταγές τους, ό,τι σου είπαν».
Μιλάει η κυρία Ζορνάζη Greek Herald Από την Αθήνα όπου μόλις προβλήθηκε η νέα της ταινία «My Rembetika Blues».
Μια μοναδική μουσική, περιθωριακά ρεπετέικα ξαφνικά ενώνεται και σμίγει με την ακατανίκητη ορμή της με τη διάσπαρτη παρουσία των μεταναστών.
Ο δημιουργός του πολυβραβευμένου «Dogs of Democracy» δούλεψε την ταινία για περίπου πέντε χρόνια και παρουσίασε στο κοινό ένα ολοκληρωμένο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα, οι ήχοι των ρεμπέτικων προκάλεσαν χήνα και οι ιστορίες των ανθρώπων ακούστηκαν ξαφνικά πολύ δημοφιλείς μεταξύ τους.
«Με ενδιέφερε να μεταφέρω την εμπειρία των μεταναστών και πώς η μουσική γίνεται ένας τρόπος για να φέρει κοντά τους ανθρώπους, ανεξάρτητα από το υπόβαθρο και την τάξη. Λέει ότι η μουσική έχει τη δύναμη να επουλώνει πληγές.
Η μόνιμη αναζήτηση ταυτότητας και μετανάστευσης:
Το «My Rembetika Blues» γυρίστηκε σε πέντε χώρες. Τουρκία, με το πρώτο πλάνο της ταινίας να δείχνει την Κωνσταντινούπολη, την Ελλάδα, την Αυστραλία, την Αίγυπτο και τις ΗΠΑ.
Κάποια στιγμή, στη Θεσσαλονίκη, ένας περιπλανώμενος μουσικός έπαιξε ένα τραγούδι στο δρόμο. Ο συγγραφέας, George Scambardones, που εμφανίζεται στην ταινία, τον ρωτά από πού προέρχεται αυτή η μουσική και ο μουσικός του απαντά σχεδόν από παντού. Το παίζουν σε Βουλγαρία, Ελλάδα και Βορρά.
“Αυτός ο μουσικός κατάλαβε τι ήθελα να πω στην ταινία. Αυτή η μουσική ταξιδεύει όπως εμείς, μετακινείται από μέρος σε μέρος, αλλάζει λίγο κάθε φορά και όλοι προσπαθούν να την κάνουν να ταιριάζει”, λέει ο Zurnazzi.
«Κάποια στιγμή στην ταινία, ο σκηνοθέτης Κώστας Φέρρης μου είπε ότι το Repetica απαγορεύτηκε στην Ελλάδα γιατί φαινόταν πολύ τουρκικό και στην Τουρκία γιατί το θεωρούσαν εντελώς βυζαντινό. Μερικές φορές υπερβάλλουμε τις προκαταλήψεις μας».
Ακούγοντας τον τίτλο, μάλλον θα περίμενε κανείς μια ιστορική καταγραφή των Ρεπέτκα μέσα στα χρόνια. Πράγματι, είναι το προσωπικό ταξίδι της κυρίας Ζορνάζε να ανακαλύψει την ταυτότητά της κάτω από τις φωνές των Ρίπιτκα.
“Η ιστορία είναι προσωπική, αλλά μπορεί να την νιώσει οποιοσδήποτε στον κόσμο. Με χρησιμοποίησε ως κύριο χαρακτήρα στην ταινία, ώστε το κοινό που θα την παρακολουθήσει να μπορεί να σχετίζεται καλύτερα με την όλη εμπειρία”, λέει.
«Οι περισσότεροι χαρακτήρες της ταινίας έχουν να πουν μια ιστορία μετανάστευσης. Το My Rembetika Blues είναι μια ταινία για τη μετανάστευση, τη σύνδεσή σου με τους άλλους, την ανακάλυψη του πού είσαι και τον κόσμο και πώς η μουσική καταφέρνει να τα συνδυάσει όλα αυτά.
«Είναι μια ταινία που θα εκπλήξει τον θεατή».
Γιατί είναι τόσο σημαντικό να βρει κανείς το αποτύπωμα που άφησαν οι πρόγονοί του στην ανθρωπότητα;
“Στην αρχή της ταινίας αφηγούμαι μια ιστορία για την πρώτη φορά που άκουσα τα Rempetica. Έπαθα χήνα. Έζησα μια μεταφυσική εμπειρία σχεδόν σαν να είχα ζήσει πριν από 100 χρόνια. Έτσι, ένιωσα ότι η μουσική με συνέδεε με το παρελθόν , που ένιωθα σαν να ζούσα. Ήταν μια στιγμή που με στοίχειωσε», λέει.
«Έτσι ξεκίνησε το προσωπικό μου ταξίδι.Ήθελα να μάθω γιατί αυτή η μουσική με επηρέασε τόσο πολύ και άρχισα να ψάχνω τους προγόνους μου, τη σχέση μου με τη Σμύρνη της Αιγύπτου.
Όταν πρέπει να φύγεις από τη χώρα σου ή να επιλέξεις να φύγεις, χάνεις κάτι. Όταν δεν ακούς τη γλώσσα σου, όταν δεν έχεις φίλους, χάνεις ένα κομμάτι της ψυχής σου. Μπορείς να βγάλεις χρήματα, να αγοράσεις σπίτι, να φροντίσεις την οικογένειά σου, αλλά κάτι χάνεις. Αυτή είναι η ιστορία που αφορά όλους όσους έχουν φύγει από τη χώρα μας».
Η Lady Lash, Negro of the Moriah και η δεξίωση της ταινίας:
Στην ταινία συμμετέχουν διάσημοι Έλληνες ράπερ «Νέγρος του Μοριά» και «Lady Lash», ράπερς από τη Μελβούρνη με δύο ταυτότητες, αυτόχθονες και ελληνικές. είναι οι ραβδώσεις Η σύγχρονη εποχή.
«Δεν είναι στο περιθώριο, γιατί σήμερα έχει αλλάξει η μουσική. Η κυρία Lash, ωστόσο, είναι ελληνικής καταγωγής. Άκουσα για αυτήν και ήθελα να συζητήσω αν είχε κάποια εμπειρία με τα repetica. Ο πατέρας της ήταν Έλληνας ναυτικός. Δεν το έκανε», εξηγεί ο Zornazy. μετά από κάθε πράγμα».
Τότε η Marie Zornazzi άρχισε να παίζει στο κινητό της ένα από τα πιο εμβληματικά repetica. Το «Σμυρνικό Μινόρε» με τη Φωνή της Μαρίκας Παπαγκίκα, που μπορεί να στοιχειώσει τη ζωή σου όταν τραγουδάει: «Αν μ’ αγαπούσε και το όνειρό της ήταν να μην ξυπνήσει ποτέ». Η “Mrs. Lash” έμεινε έκπληκτη και κόντεψε να τσακωθεί ενώ άκουγε το τραγούδι.
“Με τη συμμετοχή της ήθελα να διαλύσω τα στερεότυπα. Ένας μαύρος μπορεί να είναι Έλληνας. Το ίδιο ισχύει και για τον Morea Negro. Έχει πιο ελληνική ταυτότητα από εμένα”, λέει ο Zurnazy, η ταινία του οποίου έχει προβληθεί σε πολλά φεστιβάλ στο Διαδίκτυο.
Πριν λίγα χρόνια προβλήθηκε στην Ελλάδα με τον Πρέσβη της Αυστραλίας, Άρθουρ Σπύρο, μεταξύ άλλων.
“Όταν προβλήθηκε η ταινία στην Ελλάδα, δεν ήμουν σίγουρη τι υποδοχή θα είχε. Αλλά όλοι όσοι την είδαν είπαν πολλά καλά λόγια”, λέει.
Τη μουσική υπέγραφε ο Κωνσταντίνος Β’, ένας από τους σημαντικότερους συνθέτες ηλεκτρονικής μουσικής στην Ελλάδα, τον οποίο η Μαρία Ζορνάζυ ευχαριστεί ιδιαίτερα.
Στα μελλοντικά της σχέδια υπάρχει μια μεγάλου μήκους ταινία με τον πολυβραβευμένο Ελληνοαυστραλό συγγραφέα, Χρήστο Τσιόλκα, ενώ στις 21 Μαΐου η Μαίρη επιστρέφει στο Σίδνεϊ, το σπίτι της όπως το αποκαλεί.
“Αυτή είναι η έκπληξη του προσωπικού μου ταξιδιού. Δεν το σκέφτηκα. Είμαι Αυστραλός, γεννήθηκα εδώ και είναι το σπίτι μου.”
* Τα Rembetika Blues θα προβάλλονται σε επιλεγμένες πόλεις της Αυστραλίας. 4 Ιουνίου στο Μπρίσμπεϊν, 16 Ιουνίου στη Μελβούρνη, 23 Ιουνίου στο Σίδνεϊ. Στη Βιβλιοθήκη Marrickville στις 20 Ιουλίου, στην Περιφερειακή Βικτώρια ως μέρος του “F Project Cinema” στις 27 Ιουλίου. Τον Οκτώβριο στην Αδελαΐδα και τον Νοέμβριο στο «Federation Square» στη Μελβούρνη.
“Φανταστική τηλεόραση. Αναγνώστης. Φιλικός επίλυσης προβλημάτων Hipster. Πρόβλημα προβλημάτων. Εξαιρετικά ταπεινός διοργανωτής.”