εξωτερικές υποθέσεις
Η ευρωπαϊκή νομισματική πολιτική είχε προηγουμένως συντρίψει τα εύθραυστα πιάτα της ελληνικής οικονομίας. Μετά από 12 χρόνια, επιτέλους το συνέθεσαν ξανά
Γνώμη: Κατά τη διάρκεια της ευρωπαϊκής κρίσης δημόσιου χρέους, συνεισέφερε μια τακτική στήλη στο αυστραλιανό περιοδικό επιχειρηματικός θεατής.
Μια εβδομάδα, παρατήρησα μια μικρή ελπίδα, ήθελα να γράψω γι ‘αυτό. Αλλά ο αρχισυντάκτης με έπεισε σύντομα να μην το κάνω. Ως επικεφαλής του European End, πρέπει να το κάνω ασφαλές και να μην μπερδεύω υπερβολικά τους αναγνώστες μου.
Η στήλη μου από τότε μετακόμισε στην αίθουσα σύνταξης, αλλά η γενική μου απαισιοδοξία για το ευρώ παρέμεινε το σήμα κατατεθέν μου. Εσείς, λοιπόν, αγαπητοί αναγνώστες, πρέπει να είστε γενναίοι σήμερα.
Γιατί έχω καλά νέα από την Ευρώπη. Αυτή τη φορά.
Το Σάββατο, η Ελλάδα ανέκτησε μεγάλο μέρος της πολιτικής και οικονομικής της ανεξαρτησίας. Έφυγε από τον Ενισχυμένο Εποπτικό Μηχανισμό της ΕΕ μετά από 12 χρόνια υποταγής σε διάφορα καθεστώτα εξωτερικής εποπτείας.
Είναι ένα πολύ καλύτερο είδος Grexit από αυτό που συζητούσαμε πριν από μια δεκαετία.
Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, η Αθήνα έπρεπε να υποβάλλει στις Βρυξέλλες τριμηνιαίες αξιολογήσεις της οικονομικής κατάστασης της χώρας και του προγράμματος μεταρρυθμίσεων. Το πλαίσιο παρακολούθησης εξασφάλισε ότι η δημοσιονομική πολιτική παρέμεινε αυστηρή και ότι η χώρα εφάρμοσε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για τη στήριξη της οικονομικής ανάπτυξης.
Η υπαγωγή σε μια τέτοια εποπτεία ήταν μία από τις προϋποθέσεις για την πρόσβαση στη χρηματοδότηση διάσωσης από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Μεταξύ 2010 και 2015 και τα δύο ιδρύματα παρείχαν περισσότερα από 260 δισεκατομμύρια ευρώ για τη σταθεροποίηση του ελληνικού κράτους σε τρία πακέτα βοήθειας.
Η Ελλάδα έπρεπε να εφαρμόσει βαθιές περικοπές δαπανών και αυξήσεις φόρων, να ιδιωτικοποιήσει κρατικά περιουσιακά στοιχεία, συμπεριλαμβανομένων των αεροδρομίων και του λιμανιού του Πειραιά, και να μεταρρυθμίσει το συνταξιοδοτικό σύστημα που έχει γίνει ένα από τα πιο γενναιόδωρα στην Ευρώπη.
Η προσέγγιση ήταν επώδυνη και επικίνδυνη και για τις δύο πλευρές. Για τον ελληνικό λαό σήμαινε μια εποχή δύσκολων αλλαγών στη δημόσια ζωή. Για τους πιστωτές της Ελλάδας, ο κίνδυνος παραμένει ότι αυτές οι μεταρρυθμίσεις δεν είναι ακόμα αρκετές και θα χρειαστεί τελικά άλλη μια διάσωση.
Ωστόσο, οι αυστηρές μεταρρυθμίσεις απέδωσαν καρπούς. Τα δημόσια οικονομικά της Ελλάδας έχουν σταθεροποιηθεί, η ανεργία μειώθηκε από το ανώτατο όριο του 30 τοις εκατό στο «μόνο» 13 τοις εκατό σήμερα, και η οικονομική ανάπτυξη είναι ισχυρή και αναμένεται να φτάσει το 4 τοις εκατό φέτος. Αυτό είναι ακόμη πιο αξιοσημείωτο επειδή η υπόλοιπη Ευρώπη βρίσκεται σε κρίση.
Όπως τόνισε σε δήλωσή του ο Επίτροπος Οικονομικών της ΕΕ Πάολο Τζεντιλόνι, «τα επιτεύγματα της Ελλάδας είναι πιο αξιέπαινα δεδομένου ότι αυτή η περίοδος σημαδεύτηκε από δύο σοβαρά εξωτερικά σοκ: την πανδημία COVID-19 και τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία».
Όπως ήταν αναμενόμενο, η ελληνική κυβέρνηση ενθουσιάστηκε επίσης. Ιστορική ημέρα για την Ελλάδα και τους Έλληνες χαρακτήρισε την 20η Αυγούστου ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης: «Υπάρχει ένας κύκλος 12 ετών που έφερε πόνο στους πολίτες, τελειώνει η στασιμότητα στην οικονομία και ο διχασμός στην κοινωνία».
Η Ελλάδα μπορεί να είναι περήφανη για τα επιτεύγματά της. Έδειξε ότι οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις, όσο οδυνηρές κι αν είναι, τελικά θα αποδώσουν.
Το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος δείχνει καλύτερα πόσο οικονομικό έδαφος έχει κερδίσει η Ελλάδα. Αυτό είναι το μέσο κόστος εργασίας ανά μονάδα παραγόμενης παραγωγής.
Στην αρχή της κρίσης του ευρώ, οι ελληνικοί μισθοί ήταν πολύ υψηλοί για την παραγωγική παραγωγή. Αυτό έκανε την Ελλάδα μη ανταγωνιστική διεθνώς.
Οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις μείωσαν το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος και αύξησαν την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας. Η Ελλάδα το μείωσε κατά 9 τοις εκατό, ενώ το αύξησε κατά 22 τοις εκατό κατά μέσο όρο για το OCED. Από όλες τις οικονομίες του ΟΟΣΑ, μόνο η Ιρλανδία έχει το καλύτερο ρεκόρ μείωσης του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος από το 2010.
Οι αλλαγές στην ελληνική παραγωγικότητα έχουν βελτιώσει σημαντικά τις επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας. Και δεν είναι μόνο επειδή η τουριστική βιομηχανία ανθεί επιτέλους ξανά μετά από δύο χρόνια περιορισμών Covid.
Ο Θεόδωρος Πελαγίδης, υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, σημείωσε σε στήλη για Κυπριακά Ταχυδρομεία Η ελληνική οικονομία έχει δημιουργήσει 270.000 θέσεις εργασίας από το 2019, η βιομηχανική παραγωγή αυξήθηκε 3,2% σε ετήσια βάση, ενώ το λιανικό και το χονδρικό εμπόριο κατέγραψαν ετήσια αύξηση 18,8% και 25,6% αντίστοιχα.
Λοιπόν, είναι όλα καλά με την Ελλάδα; Ήταν ο δρόμος των μεταρρυθμίσεων και της λιτότητας τα τελευταία δέκα χρόνια η καλύτερη επιλογή;
Και στις δύο ερωτήσεις, μπορεί κανείς να έχει αμφιβολίες.
Δώδεκα χρόνια είναι πολύς χρόνος για να επανέλθει η οικονομία στο περίπου αυτό που θα έπρεπε να είναι. Χωρίς τον νομισματικό κορσέ που αντιπροσωπεύει την ένταξη της Ελλάδας στο ευρώ, η ανάκαμψη της Ελλάδας θα ήταν ταχύτερη.
Αν η Ελλάδα είχε το δικό της νόμισμα, δεν θα είχαν συσσωρευτεί τεράστιες ανισορροπίες στην ελληνική οικονομία εξαρχής. Η επιδείνωση της ελληνικής ανταγωνιστικότητας θα μπορούσε να ασκήσει πίεση στο ελληνικό νόμισμα.
Στη συνέχεια, όταν εκδηλώθηκε η κρίση, η έλλειψη ελληνικού νομίσματος απέτρεψε την υποτίμηση της ελληνικής ισοτιμίας. Ωστόσο, μια ευέλικτη συναλλαγματική ισοτιμία θα είχε περιορίσει τις εγχώριες οικονομικές μεταρρυθμίσεις και η ανεργία πιθανότατα δεν θα ανέβαινε στα ακραία επίπεδα που καταγράφηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 2000.
Εν τω μεταξύ, η ένταξη της Ελλάδας στο ευρώ σήμερα εγκυμονεί κινδύνους για τη μελλοντική της οικονομική ανάπτυξη. Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα διατήρησε τα επιτόκια χαμηλά για να αντικατοπτρίσει την επιβράδυνση της γερμανικής και της γαλλικής οικονομίας. Τότε ήταν που η Ελλάδα αναπτύχθηκε ραγδαία. Έτσι, τα χαμηλά επιτόκια τροφοδότησαν μια μη βιώσιμη έκρηξη που στη συνέχεια κατέρρευσε.
Σήμερα, μπορεί να γίνουμε μάρτυρες μιας επανάληψης αυτού του σεναρίου. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα διατηρεί και πάλι τα επιτόκια σε χαμηλά επίπεδα, κυρίως λόγω των ανησυχιών για τη βιωσιμότητα του χρέους της Ιταλίας και της πιθανότητας ύφεσης σε χώρες όπως η Γερμανία. Αλλά για την Ελλάδα, αυτό σημαίνει ότι το επίπεδο του δημόσιου ενδιαφέροντος είναι μάλλον πολύ χαμηλό.
Τέλος, ένα άλλο πρόβλημα παραμένει για την Ελλάδα. Μέχρι στιγμής, μετά την έξοδο από την ενισχυμένη εποπτεία, το επίπεδο χρέους της παραμένει περίπου στο 190 τοις εκατό του ΑΕΠ. Το βασικό επίπεδο ευρωπαϊκής εποπτείας θα συνεχιστεί έως ότου αποπληρωθούν τα τρία τέταρτα των δανείων ενίσχυσης που χορηγήθηκαν – κάτι που δεν θα συμβεί μέχρι το 2059.
Ωστόσο, η σπάνια καλή είδηση έξω από την Ευρώπη παραμένει ότι η Ελλάδα εγκατέλειψε τον στενό διάδρομο ενισχυμένης εποπτείας της. Μπορεί κανείς μόνο να ελπίζει ότι το μέλλον της χώρας θα είναι λιγότερο έμπειρο από 21 χρόνια ένταξης στην Ευρώπη.
“Ερασιτέχνης διοργανωτής. Εξαιρετικά ταπεινός web maven. Ειδικός κοινωνικών μέσων Wannabe. Δημιουργός. Thinker.”