Ένας τρόπος με τον οποίο προσπαθούμε να κατανοήσουμε την προέλευση της ανθρώπινης νοημοσύνης είναι να δούμε τα ισοδύναμά της σε άλλα μέρη του ζωικού κόσμου. Αλλά αυτό φαίνεται να είναι πιο περίπλοκο από όσο φαίνεται. Οι άνθρωποι έχουν ένα μεγάλο σύνολο χαρακτηριστικών συμπεριφοράς που συγκεντρώνουμε ως ευφυΐα, ενώ πολλά άλλα πλάσματα έχουν μόνο ένα περιορισμένο υποσύνολο αυτών των χαρακτηριστικών. Ορισμένες πτυχές της νοημοσύνης εμφανίζονται σε είδη που διαδίδονται ευρέως σε όλο το εξελικτικό δέντρο, από τα καλαμάρια έως τις καμηλοπαρδάλεις.
Ακόμη και σε ζώα με ευρέως αναγνωρισμένες διανοητικές ικανότητες όπως τα πουλιά, μπορεί να είναι δύσκολο να καταλάβουμε εάν η εξέλιξη διαμόρφωσε άμεσα τη νοημοσύνη τους ή αν η ευφυΐα τους προέκυψε ως παρενέργεια κάτι άλλου που η εξέλιξη συνεπέλεξε.
Μια μελέτη που κυκλοφόρησε σήμερα περιπλέκει λίγο περισσότερο την εικόνα. Δείχνει πειστικά ότι η ικανότητα εκμάθησης σύνθετων νέων τραγουδιών συνδέεται με την επίλυση προβλημάτων σε ένα ευρύ φάσμα ειδών πτηνών. Αλλά δείχνει επίσης ότι άλλα πράγματα που συνδέουμε με τη νοημοσύνη, όπως η συνειρμική μάθηση, φαίνονται εντελώς άσχετα.
Δοκιμάστε όλους
Η εργασία, που γράφτηκε από τους Jean-Nicolas Audet, Mélanie Couture και Eric Jarvis του Πανεπιστημίου Rockefeller, περιγράφει μια εξελικτική σύγκριση μεταξύ της εκμάθησης τραγουδιών και μιας ποικιλίας τεστ νοημοσύνης. Οι συγγραφείς σημειώνουν ότι οι άνθρωποι έχουν πραγματοποιήσει αυτού του είδους την ανάλυση στο παρελθόν, αλλά μόνο μεταξύ ατόμων του ίδιου είδους, και τα αποτελέσματα ήταν συχνά αντιφατικά. Η ομάδα προτείνει ότι είναι πιθανό αυτό να οφείλεται απλώς στο ότι η διακύμανση μεταξύ των ατόμων δεν είναι αρκετά μεγάλη για να ανιχνεύσει ένα αποτέλεσμα.
Για να πάρει ένα ποικίλο δείγμα, η ομάδα πήγε σε ένα αποθεματικό βόρεια της Νέας Υόρκης και έστησε δίχτυα. Εφόσον αιχμαλώτιζαν τουλάχιστον δώδεκα αρσενικά ενός είδους (αυτά που εκτελούν το τραγούδι), συμπεριλήφθηκαν στη μελέτη. Αυτό συμπληρώθηκε από μερικά αιχμάλωτα είδη. Μερικά από αυτά τα πλάσματα, όπως το πένθιμο περιστέρι, χρησίμευαν ως μη διδακτικοί έλεγχοι. Αλλά το δείγμα ήταν γεμάτο με ωδικά πτηνά όπως τσούχτρες και τσούχτρες. Μεταξύ αυτού του δείγματος, υπάρχει μια ποικιλία συμπεριφορών, όπως η φωνητική εκμάθηση, η μίμηση και το εκτεταμένο ρεπερτόριο τραγουδιών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να ταξινομήσουν την ικανότητά τους να συμμετέχουν στη φωνητική εκμάθηση.
Αφού άφησαν τα πουλιά να λιμοκτονήσουν κατά τη διάρκεια της νύχτας, η ομάδα τους έδωσε την ευκαιρία να ολοκληρώσουν διανοητικά τεστ στα οποία τους δόθηκε τροφή ως ανταμοιβή. Τέσσερα από αυτά τα τεστ περιελάμβαναν χειρισμό εμποδίων αυξανόμενης πολυπλοκότητας για να φτάσετε στο φαγητό. Μια άλλη δοκιμή εξέτασε εάν τα πουλιά ήταν σε θέση να περιηγηθούν γύρω από ένα διαφανές φράγμα για να λάβουν τροφή. Δύο δοκιμασμένες συσχετισμένη μάθηση, όπου δόθηκε η ευκαιρία στα πουλιά να μάθουν ότι ένα πολύχρωμο αντικείμενο συσχετίστηκε με το φαγητό μια μέρα, και στη συνέχεια έπρεπε να το ξεμάθουν και να μάθουν έναν νέο συσχετισμό την επόμενη μέρα.
Συλλέγοντας αυτά τα δεδομένα, οι ερευνητές δημιούργησαν βαθμολογίες για κάθε τύπο με βάση την απόδοση τουλάχιστον δώδεκα ατόμων. Στη συνέχεια συνέκριναν αυτά τα αποτελέσματα με πληροφορίες που είχαν συλλέξει προηγουμένως σχετικά με τις ικανότητές τους στο τραγούδι.
Έξυπνοι τραγουδιστές
Τα αποτελέσματα ήταν λίγο περίπλοκα. Για αρχή, τα είδη που ταξινομήθηκαν ως μαθητές ανοιχτού τύπου – που σημαίνει ότι μπορούν να ενσωματώσουν στοιχεία ενός νέου τραγουδιού σε όλη τους τη ζωή – ήταν πολύ καλύτερα στην επίλυση προβλημάτων. Αυτά περιλαμβάνουν είδη όπως καρδινάλιοι, κοκκινολαίμηδες και καρδερίνες. Μέσα σε αυτό το γκρουπ, όσοι είχαν το μεγαλύτερο ρεπερτόριο τραγουδιών απέδωσαν τα καλύτερα. Αλλά είδη που μπορούν να μιμηθούν τις εκκλήσεις άλλων, όπως το γατόπουλο και το γκράκλ, σημείωσαν επίσης βαθμολογία πάνω από το μέσο όρο. Οι μαθητές κλειστού τύπου, οι οποίοι μπορούν να μάθουν τραγούδια σε μια κρίσιμη περίοδο όταν είναι νέοι, σημείωσαν σχεδόν το τέλος της λίστας.
Αντίθετα, δεν υπήρχε συγκεκριμένο μοτίβο στα άλλα τεστ νοημοσύνης, τα οποία περιελάμβαναν τον αυτοέλεγχο και τη συνειρμική μάθηση.
Για να ελέγξουν αν αυτό το αποτέλεσμα ήταν ισχυρό, οι ερευνητές επανέλαβαν την ανάλυση αποκλείοντας διαφορετικές υποομάδες, όπως εξημερωμένα ή αμόρφωτα πουλιά. Ο σύνδεσμος άντεξε. Ομοίως, ανέλυσαν τα κύρια στοιχεία όλων των διαφορετικών μετρήσεων της πολυπλοκότητας εκμάθησης τραγουδιών και έδειξαν ότι αυτό συσχετίζεται επίσης με τις ικανότητες επίλυσης προβλημάτων. Φαίνεται λοιπόν ότι υπάρχει μια σύνδεση εδώ.
Χρησιμοποιώντας δεδομένα που συλλέχθηκαν από άλλους, οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι τα είδη μάθησης ανοιχτού τύπου έχουν μεγαλύτερο εγκέφαλο σε σχέση με το σώμα τους. Αλλά αυτή η σχέση δεν ισχύει σε είδη που μιμούνται τα τραγούδια των άλλων.
Για να περιπλέξει περαιτέρω τα πράγματα, τα άτομα των περισσότερων ειδών παρουσίασαν κάποια διαφοροποίηση στον τρόπο με τον οποίο ανταποκρίθηκαν στις δοκιμές. Οι περισπασμοί, όπως η παρουσία ενός ερευνητή ή ενός άγνωστου αντικειμένου, έκαναν ορισμένα άτομα να έχουν κακή απόδοση.
Είναι περίπλοκο
Ένα σαφές μήνυμα εδώ είναι ότι η νοημοσύνη δεν είναι ένα πράγμα. Είναι χτισμένο από μια μεγάλη ποικιλία ατομικών συμπεριφορικών ικανοτήτων. Για αυτόν τον λόγο, δεν μπορούμε να περιμένουμε ότι οι εξελικτικοί παράγοντες που οδηγούν στην ανάπτυξη μιας πτυχής της νοημοσύνης ισχύουν για οποιαδήποτε από τις άλλες.
Έτσι, είναι πιθανό η επίλυση προβλημάτων να είναι μια τυχαία ανταμοιβή από την εξελικτική επιλογή για διευρυμένες ικανότητες τραγουδιού – το τραγούδι, τελικά, είναι μέρος του τρόπου με τον οποίο αυτά τα είδη διασφαλίζουν ότι παράγουν την επόμενη γενιά. Μόλις εξελιχθεί, η επίλυση προβλημάτων μπορεί να βοηθήσει στην παροχή πρόσβασης σε περισσότερα τρόφιμα και, ως εκ τούτου, μπορεί να καταλήξει να είναι το ίδιο το αντικείμενο επιλογής. Αλλά τίποτα από αυτά δεν εγγυάται ότι οποιαδήποτε άλλη πτυχή της νοημοσύνης θα έρθει στο προσκήνιο.
Όλα αυτά θα μπορούσαν να εξηγήσουν γιατί ορισμένες εξελιγμένες συμπεριφορές είναι εκπληκτικά απομονωμένες σε ορισμένα είδη. Αλλά δεν εξηγεί γιατί υπάρχει τόσο ευρύ φάσμα πραγμάτων που ονομάζουμε νοημοσύνη στο είδος μας.
Science, 2023. DOI: 10.1126/science.adh3428 (Περί ψηφιακών ταυτοτήτων).
“Ερασιτέχνης διοργανωτής. Εξαιρετικά ταπεινός web maven. Ειδικός κοινωνικών μέσων Wannabe. Δημιουργός. Thinker.”