Τα ξαφνικά κέρδη του Ισραήλ από το φυσικό αέριο στην Ευρώπη είναι κακά νέα για τους Παλαιστίνιους

Η τουρκο-ισραηλινή συμφωνία απαιτούσε έναν περίπλοκο αγωγό που έπρεπε να πλεύσει στα ελληνικά, κυπριακά και πιθανώς λιβανικά ύδατα. Μέχρι το τέλος του 2018, το έργο του τουρκικού αγωγού κατέρρευσε και αντικαταστάθηκε γρήγορα από το νέο έργο EastMed 7 δισεκατομμυρίων δολαρίων που θα συνδέει τα υπεράκτια κοιτάσματα του Ισραήλ με την Ελλάδα μέσω Κύπρου και Κρήτης.

Όπως έγραψα το 2019, ο αγωγός επρόκειτο να μεταφέρει 10 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως σε αγορές που διψούν για ενέργεια στην Ευρωπαϊκή Ένωση, «που θα απέφερε δισεκατομμύρια δολάρια στο Ισραήλ, την Ελλάδα και την Κύπρο, ενώ θα παρείχε χαμηλότερα τιμολόγια φυσικού αερίου στους πελάτες του βορρά που ήταν εξαρτημένοι από τη Ρωσία και άλλες χώρες.» την άλλη Μέση Ανατολή μέχρι τώρα». Οι Ηνωμένες Πολιτείες τερμάτισαν την υποστήριξή τους για τον αγωγό EastMed τον Ιανουάριο, αλλά τα οστά της συμφωνίας φαίνεται να αποτελούν τη βάση για μια νέα συμφωνία μεταξύ Ευρώπης, Ισραήλ και Αιγύπτου.

Η ουκρανική σύγκρουση έχει επιταχύνει αυτές τις προσπάθειες για εξεύρεση λύσης. Την περασμένη εβδομάδα, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι η ΕΕ προετοιμάζει δύο «μεγάλα» έργα ενεργειακής υποδομής για την ενίσχυση των ενεργειακών δεσμών με το Ισραήλ. Τα έργα περιλαμβάνουν έναν αγωγό αερίου και υδρογόνου στην ανατολική Μεσόγειο και ένα υποθαλάσσιο καλώδιο τροφοδοσίας που συνδέει το Ισραήλ με την Κύπρο και την Ελλάδα.

Η ανακοίνωση ήρθε εν μέσω μιας καταιγίδας δραστηριοτήτων, συμπεριλαμβανομένης της επίσκεψης του Ιταλού πρωθυπουργού Μάριο Ντράγκι στο Ισραήλ για ενεργειακές συνομιλίες με τον Ισραηλινό ομόλογό του και ένα ιστορικό μνημόνιο κατανόησης μεταξύ Ισραήλ, Αιγύπτου και Ευρώπης. Η συμφωνία θα οδηγήσει το Ισραήλ να εξάγει φυσικό αέριο στην Αίγυπτο, όπου θα υγροποιηθεί και θα σταλεί στην Ευρώπη. Το Μνημόνιο Συνεννόησης ανοίγει το δρόμο για τις πρώτες εξαγωγές φυσικού αερίου του Ισραήλ στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Υπάρχουν ακόμη πολλές σημαντικές προκλήσεις στο τοπίο του φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο. Το κοίτασμα φυσικού αερίου Karish μεταξύ Ισραήλ και Λιβάνου παραμένει ένα καυτό σημείο. Το Ισραήλ ισχυρίζεται ότι το πεδίο βρίσκεται στην αποκλειστική οικονομική ζώνη που έχει οριστεί από τα Ηνωμένα Έθνη, αλλά ο Λίβανος λέει ότι η περιοχή αμφισβητείται. Οι συνομιλίες με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ μεταξύ του Ισραήλ και του Λιβάνου απέτυχαν να καταλήξουν σε διευθέτηση, με την ένοπλη οργάνωση Χεζμπολάχ να λέει αυτόν τον μήνα ότι θα ενεργούσε εάν το Ισραήλ ξεκινούσε γεωτρήσεις στην επίμαχη περιοχή πριν επιτευχθεί συμφωνία.

Πέρα από το ζήτημα των εδαφικών διαφορών, η επικείμενη άφιξη του ισραηλινού φυσικού αερίου στην Ευρώπη θα αναζωογονήσει πιο σημαντικές ανησυχίες για τη σχέση της ΕΕ με το Ισραήλ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ο σημαντικότερος εμπορικός εταίρος του Ισραήλ και οι ακτιβιστές που υποστηρίζουν το μποϊκοτάζ των ισραηλινών επιχειρήσεων υπό την ηγεσία των Παλαιστινίων βλέπουν την Ευρώπη ως ένα κρίσιμο πεδίο μάχης.

Την τελευταία δεκαετία, ακτιβιστές μποϊκοτάζ άσκησαν επιτυχώς πιέσεις σε ευρωπαϊκές εταιρείες για να τερματίσουν τους επιχειρηματικούς δεσμούς στο Ισραήλ. Για παράδειγμα, η γαλλική εταιρεία Systra αποχώρησε από το έργο του ελαφρού σιδηροδρόμου στην Ιερουσαλήμ, ενώ η βρετανική εταιρεία ασφαλείας G4S τελείωσε τις εργασίες της στο Ισραήλ. Τέτοιες νίκες δεν έχουν νόημα μπροστά σε μια τεράστια συμφωνία για το φυσικό αέριο που θα έβλεπε την περιουσία του Ισραήλ να αυξάνεται. Θα υπάρξει σημαντική αντίδραση σε μια σειρά νέων ισραηλινών συμφωνιών φυσικού αερίου από την ευρωπαϊκή κοινωνία των πολιτών; Με τόση εστίαση στις ρωσικές ενέργειες στην Ουκρανία και το επακόλουθο τέλος των ρωσικών προμηθειών φυσικού αερίου, δεν είναι σαφές εάν θα υπάρξουν νέες συζητήσεις σχετικά με το τι σημαίνει το φυσικό αέριο του Ισραήλ για τη δέσμευση της Ευρώπης στα ανθρώπινα δικαιώματα.

Το Ισραήλ βρίσκεται στο κατώφλι των άνευ προηγουμένου νομισματικών κερδών απαράμιλλη στη σύντομη ιστορία του. Αυτή η εισφορά κεφαλαίου θα αλλάξει ριζικά τη σχέση της με τη διεθνή κοινότητα σχετικά με τη συνεχιζόμενη κατοχή των παλαιστινιακών εδαφών. Με τις πρόσφατες συμφωνίες εξομάλυνσης στον αραβικό κόσμο, το Ισραήλ δείχνει στον κόσμο ότι μπορεί να διατηρήσει τη βάναυση ηγεμονία του επί των Παλαιστινίων, ενώ δημιουργεί νέους συμμάχους και εμπλουτίζεται από τα άφθονα αποθέματα φυσικού αερίου του. Το άμεσο αποτέλεσμα θα ήταν η διατήρηση του status quo και η επέκταση της ισραηλινής επιχείρησης εποικισμού στη Δυτική Όχθη. Ο μακροπρόθεσμος αντίκτυπος αυτών των εξελίξεων, τουλάχιστον από την παλαιστινιακή σκοπιά, δεν είναι ελπιδοφόρος.

Σε συντονισμό με το σωματείο

Ο Joseph Dana είναι καλεσμένος συνεργάτης. Οι απόψεις που εκφράζονται είναι προσωπικές.