Δημογραφικά στοιχεία, κατάρτιση και ελλείψεις εργατικού δυναμικού

Η Ελλάδα αντιμετωπίζει έλλειψη εργατικού δυναμικού τόσο στον χειρωνακτικό όσο και στον εξειδικευμένο τομέα της οικονομίας. Αντίστοιχες συζητήσεις και πολιτικές επικεντρώνονται στον εντοπισμό επιπλέον εργαζομένων για την κάλυψη θέσεων που σχετίζονται με τις επενδύσεις και στη διατήρηση θετικών ρυθμών ανάπτυξης. Ωστόσο, διαφαίνεται μια δεύτερη πρόκληση.

Όπως προβλέπει ο ΟΟΣΑ, οι νέες τεχνολογίες αναμένεται να μεταμορφώσουν περισσότερο από το 30% των υπαρχουσών θέσεων εργασίας και να εξαλείψουν πλήρως τουλάχιστον το 15% πριν από το 2050. Αυτό έχει σημαντικές επιπτώσεις στη συμμετοχή των σημερινών εργαζομένων στην αγορά εργασίας. Συγκεκριμένα, αυτές οι εκτιμήσεις σχετίζονται κυρίως με πιο προηγμένες οικονομίες που επωφελούνται από την τεχνολογική πρόοδο πιο αποτελεσματικά και γρήγορα. Ωστόσο, αυτή η κατάσταση δεν θα αφήσει ανεπηρέαστη την Ελλάδα. Από τη μία πλευρά, η αυτοματοποίηση και οι δραστηριότητες που σχετίζονται με την τεχνολογία κυριαρχούν σταδιακά στην ελληνική οικονομία. Από την άλλη πλευρά, κάθε εργαζόμενος σε αυτή τη χώρα έχει γίνει ανεκτίμητος λόγω των αρνητικών δημογραφικών προβολών. Μέχρι το 2050, υπό ένα απαισιόδοξο σενάριο, ο πληθυσμός της Ελλάδας θα μπορούσε να μειωθεί έως και 1,5 εκατομμύριο. Για διάφορους λόγους, η Ελλάδα δεν έχει την πολυτέλεια να διατηρήσει εργατικό δυναμικό εκτός αγοράς εργασίας. Ως εκ τούτου, οι προσπάθειες πρέπει να αφιερωθούν όχι μόνο στην εξεύρεση νέων εργαζομένων, αλλά και στη διατήρηση των υφιστάμενων εργαζομένων.

Όπως έχει προβλέψει ο ΟΟΣΑ, οι νέες τεχνολογίες αναμένεται να αλλάξουν περισσότερο από το 30% των υπαρχουσών θέσεων εργασίας και να εξαλείψουν τουλάχιστον το 15% εξ ολοκλήρου πριν από το 2050.

Η έρευνα δείχνει ότι, στο μέλλον, οι εταιρείες θα πρέπει να διαθέτουν τουλάχιστον το 1,5% του προϋπολογισμού τους για την εκπαίδευση των εργαζομένων τους και την αναβάθμιση των δεξιοτήτων τους. Όταν μιλούν γενικά για δεξιότητες, οι διεθνείς οργανισμοί δίνουν έμφαση στη ζήτηση για βασικά χαρακτηριστικά όπως η παιδεία στους υπολογιστές, η δημιουργική σκέψη, η ανάλυση δεδομένων και πληροφοριών και η ικανότητα επικοινωνίας με άτομα εκτός του οργανισμού. Η επάρκεια στις γλωσσικές δεξιότητες είναι επίσης απαραίτητη, με τουλάχιστον τέσσερις στις 10 διαδικτυακές θέσεις εργασίας σε μη αγγλόφωνες ευρωπαϊκές χώρες να απαιτούν γνώση αγγλικών. Σε τεχνικές θέσεις, αυτή η αναλογία είναι μία στις δύο.

Στην εποχή μας – σύμφωνα με ορισμένους αναλυτές, έχουμε ήδη εισέλθει στην πέμπτη βιομηχανική επανάσταση – οι δεξιότητες σε κάθε οργανισμό και εταιρεία θα καθορίσουν τους μελλοντικούς ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας. Η Ελλάδα, βγαίνοντας από διαδοχικές κρίσεις και γερνώντας γρηγορότερα από άλλες χώρες, πρέπει να προσελκύσει επιπλέον εργαζομένους, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι το σημερινό εργατικό δυναμικό είναι σε θέση να συμβαδίσει με τις εξελίξεις και να παραμείνει στην αγορά εργασίας. Αυτό είναι κρίσιμο για κοινωνικούς και αναπτυξιακούς λόγους.