Οι ελληνικές αρχές έχουν επικριθεί ότι δυσκολεύουν τη ζωή των προσφύγων και θέτουν σε κίνδυνο τους αιτούντες άσυλο. Μια πιο σκληρή προσέγγιση είναι να δούμε τους καταυλισμούς προσφύγων να κλείνουν — και τα καταφύγια που υποστηρίζονται από την κυβέρνηση να περικόπτονται.
Σημειώθηκε απότομη πτώση στις αφίξεις από την κατεστραμμένη από τον πόλεμο Συρία και άλλες χώρες από την κορύφωση το 2015, όταν περισσότεροι από 860.000 άνθρωποι προσγειώθηκαν στην Ελλάδα. Η χώρα θεωρείται πύλη στη μεταναστευτική οδό προς την Ευρώπη.
Σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR), οι αφίξεις πέρυσι ήταν περίπου 9.100. Υπολογίζεται ότι υπάρχουν σήμερα 120.000 πρόσφυγες στην Ελλάδα.
Παγιδευμένος και αβοήθητος
Η ζωή είναι δύσκολη για πολλούς, συμπεριλαμβανομένης της 19χρονης Cedrici, η οποία δεν ήθελε να δημοσιοποιηθεί το πλήρες όνομά της για λόγους ασφαλείας. Λέει ότι νιώθει κολλημένος σε ένα δυσάρεστο περιβάλλον.
Ο Σέντριτσι διέφυγε από τη σύγκρουση στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό πριν από δύο χρόνια μετά τη δολοφονία της οικογένειάς του. Του προσφέρθηκε στέγαση στην Ελλάδα εν αναμονή της απόφασης των αιτήσεων των αιτούντων άσυλο.
Τον Ιούλιο, έλαβε ειδοποίηση ότι η αίτησή του εγκρίθηκε με επιτυχία — αλλά σοκαρίστηκε με αυτό που ακολούθησε.
«Μου είπαν να εγκαταλείψω το διαμέρισμά μου σε ένα μήνα και να επιστρέψω τα κλειδιά», λέει ο Cedricki. Οι νέες διαδικασίες επιτρέπουν στους αιτούντες άσυλο να παραμείνουν σε κρατικές κατοικίες μόνο για έναν μήνα αντί για έξι μήνες.
Ο Cedrici έχει ελάχιστη εκπαίδευση, δεν έχει επαγγελματικές δεξιότητες και δεν μπορεί να μιλήσει ελληνικά. Δεν είχε επιτυχία στις προσπάθειές του να βρει δουλειά.
“Χρειάζομαι χρήματα για να νοικιάσω ένα διαμέρισμα. Αλλά είναι αδύνατο να βρω δουλειά και να ζήσω χωρίς εκπαίδευση και γλωσσικές δεξιότητες. Δεν ξέρω πού να πάω”, λέει.
Ο Sedriki φοβάται ότι σύντομα θα μείνει άστεγος: “Πρέπει να κοιμάμαι μόνος σε ένα πάρκο στην Ευρώπη χωρίς οικογένεια ή φίλους; Αυτή η σκέψη με κρατά ξύπνια τη νύχτα”.
Στρεσμένη οικονομία
Η προσέγγιση της ελληνικής κυβέρνησης έρχεται σε μια περίοδο που η οικονομία της χώρας — ήδη πληγεί σκληρά από την οικονομική κρίση του 2009 — έχει γονατίσει από την πανδημία του κορωνοϊού.
Τα κλειστά καταστήματα και τα γραφεία είναι ένα κοινό θέαμα στην Αθήνα και στα μικρότερα νησιά. Το ποσοστό ανεργίας στην Ελλάδα φτάνει το 12%.
Σε μια σειρά μέτρων που επηρεάζουν τους πρόσφυγες, οι καταυλισμοί έκλεισαν και αντικαταστάθηκαν από νέες εγκαταστάσεις που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ στη Σάμο και σε άλλα νησιά. Οι επικριτές συνέκριναν την εγκατάσταση με φυλακή λόγω των τοίχων ύψους τριών μέτρων και των καμερών παρακολούθησης.
Οι επιταχυνόμενες διαδικασίες ασύλου, όπως η σύντομη παραμονή του Cedrici σε μια εγκατάσταση ασύλου, βασίζονται σε νόμους που τέθηκαν σε ισχύ το 2020.
Κυβερνητικά στελέχη υποστηρίζουν ότι τα δραστικά μέτρα έχουν ως στόχο να βοηθήσουν τους πρόσφυγες να ενταχθούν γρήγορα και αποτελεσματικά στην ελληνική κοινωνία.
Ευάλωτοι πληθυσμοί σε κίνδυνο
Η πολιτική συζητείται έντονα. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι αυτό θέτει σε κίνδυνο τους ευάλωτους πληθυσμούς.
«Μόλις αναγνωριστούν ως πρόσφυγες, η κρατική υποστήριξη σταματά και αναμένεται να ενσωματωθούν πολύ γρήγορα», λέει η Λουίζ Ντόνοβαν, στέλεχος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα. «Είδαμε ότι θα ήταν πολύ δύσκολο για τους ανθρώπους».
Μιλάει και ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας Γιάννης Μούσαλος.
“Αυτή η κυβέρνηση μειώνει διάφορα κόστη που σχετίζονται με τους πρόσφυγες. Πιστεύει ότι αυτό θα λειτουργήσει ως κινητήριος παράγοντας για να κάνει τη ζωή πιο δύσκολη για τους αιτούντες άσυλο.”
Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες συνεχίζει το έργο της στην Ελλάδα εν μέσω ανησυχιών ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι παγκόσμιες ελλείψεις τροφίμων θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν ένα νέο κύμα μετανάστευσης από την Αφρική και τη Μέση Ανατολή.
“Εμπειρογνώμονας τηλεόρασης. Μελετητής τροφίμων. Αφιερωμένος συγγραφέας. Ανεμιστήρας ταξιδιού. Ερασιτέχνης αναγνώστης. Εξερευνητής. Αθεράπευτος φανατικός μπύρας”