Η αποτυχία γίνεται κανόνας στην ελληνική εκπαίδευση

Οι επιδόσεις των μαθητών ιδιωτικών σχολείων στο τεστ PISA ήταν καλύτερες από τους ομολόγους τους στο δημόσιο σχολείο.

Η κακή επίδοση των Ελλήνων μαθητών στον τελευταίο διαγωνισμό PISA (Programme for International Student Assessment) που διοργάνωσε ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης δεν προκαλεί έκπληξη.

Είναι αποδεκτό ως κανόνας ότι η χώρα μας κατατάσσεται σταθερά κάτω από το μέσο όρο στις βαθμολογίες των χωρών του ΟΟΣΑ και στις τρεις αξιολογούμενες κατηγορίες ανταγωνιστικότητας.

Ωστόσο, ανάλυση των αποτελεσμάτων του τουρνουά που παρουσίασε ο δημοσιογράφος Απόστολος Λακαζάς την Τρίτη στην Καθημερινή φέρνει στο φως και προκαλεί σκέψη τους βαθύτερους λόγους αυτής της αλλεπάλληλης αποτυχίας.

Πρώτον, είναι απογοητευτικό το γεγονός ότι οι μαθητές προσεγγίζουν τον διαγωνισμό με σχετική αδιαφορία και απάθεια, γεγονός που επηρεάζει τη συνολική τους απόδοση. Ως κοινωνική και ηλικιακή ομάδα, αγνοούν το γεγονός ότι υστερούν σε σχέση με τους ομολόγους τους σε άλλες χώρες.

Η ευθυγράμμιση αυτής της αδιαφορίας με τα συναισθήματα που εκφράζουν οι εκπρόσωποι των εκπαιδευτικών σωματείων είναι εξαιρετικά απογοητευτική. Ως αποτέλεσμα, ένα εργαλείο που θα πρέπει να είναι καθοριστικό για τη λήψη αποφάσεων για τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις και τις προτεραιότητες στην ανάπτυξη του εκπαιδευτικού συστήματος, που εμπλέκεται σε συνεχή διάλογο με τις αναδυόμενες προκλήσεις.

Μια δεύτερη εξίσου σημαντική παρατήρηση είναι ότι στον συγκεκριμένο διαγωνισμό, οι επιδόσεις των μαθητών που σπουδάζουν σε ιδιωτικά σχολεία ξεπερνούν σημαντικά τις επιδόσεις των μαθητών που σπουδάζουν στα δημόσια σχολεία. Πέρα από τις διαφορές στη δραστηριότητα, το πρόγραμμα σπουδών και το προσωπικό, υπάρχει σαφής σύνδεση με τις κοινωνικοοικονομικές ανισότητες που επηρεάζουν την απόδοση των μαθητών. Είναι αυτή μια ακόμη αποτυχία του δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος στην Ελλάδα;

Για δεκαετίες, το δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα υποστήριζε την ανοδική κοινωνική κινητικότητα μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού. Μπορεί να συνεχίσει να εκπληρώνει αυτόν τον ρόλο σήμερα; Αναμφισβήτητα, η ανάλυση των ανταγωνιστικών αποτελεσμάτων, η εστίαση στην επιτυχία σε συγκεκριμένους πανεπιστημιακούς τομείς, που συχνά επιδιώκεται μέσω της κατάρτισης, υπονομεύει το ρόλο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην παροχή στους μαθητές ολοκληρωμένης εκπαίδευσης και ολοκληρωμένης γνώσης.

Οι παρατηρήσεις στα αποτελέσματα του ανταγωνισμού υπογραμμίζουν με συνέπεια στρεβλώσεις όπως ελλείψεις εκπαιδευτικών, έλλειψη μηχανισμών αξιολόγησης και εποπτείας και συμπεριφορές των συντεχνιών. Είναι μια συνεχής έκκληση για βοήθεια που μένει αναπάντητη.