Η Ελληνική Ελευσίνα θα γίνει Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης του χρόνου

Η Ελευσίνα στοχεύει τώρα να αναβιώσει τις περιουσίες της, με το να γίνει Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης το επόμενο έτος. Φωτογραφία: Άρης Μεσσήνης/AFP

ΕγώΉταν η ελληνική πόλη όπου συνέρρεαν οι αρχαίοι, ελπίζοντας να μάθουν το μυστικό της μετά θάνατον ζωής. Η Ελευσίνα – γνωστή στους Έλληνες ως Ελευσίνα – στοχεύει τώρα να αναβιώσει τις περιουσίες της με το να γίνει Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης το επόμενο έτος. Ρωμαίοι αυτοκράτορες, συμπεριλαμβανομένου του Μάρκου Αυρήλιου και του γιου του Κόμμοδο – με φήμη «μονομάχου» – ήταν μεταξύ των δασκάλων της αρχαιότητας που ξεκίνησαν τη δική τους μυστική λατρεία που αψηφούσε τον θάνατο γύρω από την Περσεφόνη, τη βασίλισσα του κάτω κόσμου.

Όμως η Ελευσίνα έχει χάσει προ πολλού τη λάμψη της.

Τα ζοφερά ελαιοτριβεία, τα χαλυβουργεία, τα διυλιστήρια, τα ναυπηγεία και οι θραυστήρες έχουν προσελκύσει χιλιάδες ανθρώπους που εγκατέλειψαν τη φτώχεια της αγροτικής Ελλάδας τον περασμένο αιώνα.

Πνιγμένος από την αιθαλομίχλη και τη ρύπανση, ο κόλπος του ήταν ένα τεράστιο νεκροταφείο πλοίων που, για δεκαετίες, έμοιαζε με μια σύγχρονη εκδοχή του κάτω κόσμου από τον οποίο δραπέτευσε η Περσεφόνη.

Η γέννησή της αναβιωνόταν κάθε χρόνο με την άνοιξη στις αρχαίες μυστικές τελετές των Ελευσίνιων μυστηρίων.

Οι τοπικοί ηγέτες ελπίζουν ότι το να γίνει μια ευρωπαϊκή πόλη πολιτισμού θα κάνει το ίδιο κόλπο για τη μεταβιομηχανική μητρόπολη μισή ώρα βορειοδυτικά της Αθήνας.

Η διευθύνουσα σύμβουλος της Ελευσίνας 2023, Νανά Σπυροπούλου, δήλωσε ότι πιστεύουν ότι «μια μικρή αλλά ιστορικά σημαντική πόλη μπορεί να προσελκύσει διεθνή και ευρωπαϊκά πολιτιστικά φώτα της δημοσιότητας.

«Στόχος μας είναι να επωφεληθούμε από τον πολιτιστικό πλούτο της Ελευσίνας και να αφήσουμε μια κληρονομιά για το μέλλον», είπε στους δημοσιογράφους.

Χορός, συναυλίες, τέχνη του δρόμου, ταινίες και εκθέσεις θα βασιστούν στη θρυλική ιστορία της πόλης και τη μακρόχρονη εμπειρία της με την ανεργία, τη μετανάστευση και την υποβάθμιση του περιβάλλοντος.

Διαβάστε επίσης: Στα ιδιωτικά καταφύγια των σουλτάνων στην Κωνσταντινούπολη, ο χρόνος σταματά

Η παλιά «ψυχοθεραπεία».

Πολλοί από τους ντόπιους είναι ελληνικής καταγωγής που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους στην Τουρκία μετά την καταστροφική ελληνική εισβολή στη Μικρά Ασία μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η κληρονομιά των προσφύγων συνεχίζεται, καθώς υπάρχει ένας μεγάλος καταυλισμός που φιλοξενεί Ουκρανούς που φεύγουν από τη ρωσική εισβολή.

Πολλά εγκαταλελειμμένα κτίρια επαναχρησιμοποιήθηκαν για την εκδήλωση αξίας 25 εκατομμυρίων ευρώ (26,5 εκατομμύρια δολάρια), συμπεριλαμβανομένου ενός πρώην ελαιοτριβείου που έχει γίνει αρχαιολογικό μουσείο, μιας παλιάς αίθουσας μπόουλινγκ και μιας αίθουσας συνεδριάσεων.

Λόγω του ότι είναι η πολιτιστική πρωτεύουσα, η Ελευσίνα έχει επωφεληθεί από μια «υποδομή που δεν είχε στο παρελθόν», σύμφωνα με τον δήμαρχο Αργύρη Οικονόμου.

«(Πρόκειται) για μια μεγάλη κληρονομιά και ευκαιρία για την ανάπτυξη της πόλης», είπε ο Οικονόμου.

Για περίπου 12 αιώνες, η Ελευσίνα ήταν ένα από τα σημαντικότερα θρησκευτικά κέντρα του αρχαίου ελληνικού και ρωμαϊκού κόσμου.

Η γενέτειρα του αρχαίου Έλληνα τραγικού Αισχύλου, οι μυστικιστικές λατρείες του με επίκεντρο τη Δήμητρα, θεά της γεωργίας και της γονιμότητας, και την κόρη της Περσεφόνη, σύζυγο του Άδη και βασίλισσα του κάτω κόσμου.

Σε μια μεγάλη αίθουσα που μπορεί να φιλοξενήσει έως και 3.000 άτομα, οι συμμετέχοντες είπαν σε νυχτερινές τελετές με δάδα για τον ατελείωτο κύκλο ζωής και θανάτου και παρακολούθησαν την αναπαράσταση του μύθου της Περσεφόνης, λένε οι αρχαιολόγοι.

«Ήταν ένα είδος ψυχοθεραπείας για την αντιμετώπιση του φόβου του θανάτου», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο η Έφη Άνστεϊ, αρχαιολόγος στο εκτεταμένο ελληνορωμαϊκό ιερό όπου έγιναν τα μυστήρια.

Για την επιβολή της μυστικότητας, είπε, «όποιος αποκάλυπτε τις λεπτομέρειες έπρεπε να υποστεί την οργή των θεών».

Όμως η πόλη γνώρισε μακρά παρακμή μετά την κατάργηση του ιερού από τους Βυζαντινούς τον τέταρτο αιώνα.

Η Ελευσίνα μοιράζεται τον τίτλο της Πολιτιστικής Πόλης του 2023 με την Τιμισοάρα στη Ρουμανία και τη Βέσπρεμ στην Ουγγαρία.

Μια ομάδα Βέλγων καλλιτεχνών που ονομάζεται TimeCircus έχει ήδη ξεκινήσει ένα προσκύνημα 3.000 χιλιομέτρων με τα πόδια που θα συνδέει τις τρεις πόλεις.

Από το 1985, περισσότερες από 60 ευρωπαϊκές πόλεις, συμπεριλαμβανομένης της Κωνσταντινούπολης, έχουν φιλοξενήσει την πρωτοβουλία, η οποία στοχεύει στην αναζωογόνηση των πόλεων, την ανάδειξη της πολιτιστικής ποικιλομορφίας και την τόνωση του τουρισμού.