«The City and the City»: Επιθεώρηση Βερολίνου | Κριτικές

Σκηνοθεσία/SCRS: Χρήστος Μπασάλης, Σίλας Ζουμέρκας. Ελλάδα 2022. 87 λεπτά

Το ελληνικό δίδυμο Χρήστος Μπασάλης και Σίλας Ζουμέρκας παρουσιάζουν μια ποικιλόμορφη ιστορία του αντισημιτισμού των μέσων του 20ού αιώνα στη γενέτειρά τους Θεσσαλονίκη μέσα από την πρώτη τους σκηνοθετική συγγραφική συνεργασία πόλη και πόλη (Είμαι η Πόλη και η Πόλη). Μια σκόπιμα συγκεχυμένη υπόθεση που κινείται ελεύθερα μεταξύ στοιχείων μυθοπλασίας και ντοκιμαντέρ, έγχρωμων και μονόχρωμων εικόνων, ζωντανής δράσης και ακίνητων εικόνων σε πολλαπλές χρονογραμμές και πολλές γλώσσες (μερικές προτάσεις ξεκινούν σε μια γλώσσα και τελειώνουν σε μια άλλη), είναι απορροφητική και κατάλληλα ανησυχητικό κατηγορητήριο για τη βιαιότητα από άνθρωπο σε άνθρωπο.

Μια σύνθετη και συγκινητική ταπισερί καταδίωξης και τολμηρής αντίστασης

Αυτή η φιλόδοξη διοργάνωση, που προβάλλεται στο πιο συναρπαστικό τμήμα Ανταγωνιστικών Συναντήσεων της Μπερλινάλε, σε συνεργασία με το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και με την υποστήριξη αμέτρητων αναγνωρισμένων διεθνών πολιτιστικών/ιστορικών φορέων, έχει άφθονο περιεχόμενο σε περισσότερα φεστιβάλ τους επόμενους μήνες. Είναι ένα συγκινητικό, ατυχές και ελεγειακό γράμμα αγάπης προς τη Θεσσαλονίκη, η οποία πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν μια εκπληκτικά πολύγλωσση πόλη με την πλειοψηφία του εβραϊκού πληθυσμού της. Μόνο το 1% είχε απομείνει μέχρι τη στιγμή που το έθνος απελευθερώθηκε από τον ναζιστικό τρόμο τον Οκτώβριο του 1944.

Τα πρώτα πραγματικά τραύματα πριν από την επερχόμενη καταστροφή της Θεσσαλονίκης έγιναν αισθητά το 1931, όταν εθνικιστικές και ξενοφοβικές δυνάμεις ενώθηκαν και άρχισαν να διώκουν τους Εβραίους γείτονές τους μέσω εμπρηστικών επιθέσεων: ένα ταιριαστό πρώτο κεφάλαιο αγγίζει την πολυμερή ταινία (“One Day Before the Fire “) για αυτά τα γεγονότα.Με έναν πνιγμό ιμπρεσιονιστικό τρόπο.

Αυτή η ενότητα έχει προηγηθεί μια σύντομη και ονειρική εισαγωγή, που εκτυλίσσεται κυρίως σε αργή κίνηση, καθώς μητέρα, πατέρας και γιος κάνουν διακοπές σε μια δασώδη περιοχή. Μόνο στο τέλος της ταινίας, κατά τη διάρκεια ενός ακόμη σημαντικού επιλόγου, το χρονικό πλαίσιο ορίζεται το καλοκαίρι του 1983. Εδώ επιτυγχάνεται μια ορισμένη μετάβαση, συμπεριλαμβανομένου ενός γαυγίσματος σκύλου και των ήχων ενός εκκλησιαστικού μέλους, με πολύ συναρπαστική αυτοπεποίθηση. – Το έκοψε και ο συντάκτης Γιώργος Ζβέρες μήλατο αγαπημένο μου Christos Nikko Festival από πέρυσι.

Από αυτή τη στιγμή είναι ξεκάθαρο ότι βρισκόμαστε σε καλλιτεχνικά χέρια με αυτοπεποίθηση. Αν και αυτό που ακολουθεί είναι αναπόφευκτα ανομοιόμορφο και συχνά ξεπερνά την αδιαφάνεια, στο τέλος -το αποκορύφωμα είναι το αυτοτελές εφιαλτικό χρονογράφημα στο οποίο επεκτείνεται η επιρροή του Κάφκα μέχρι τον τίτλο “The Trial”- η ιστορία και τα ντοκιμαντέρ είναι συναρπαστικά υφασμένα στα περίπλοκα και κινούμενη ταπισερί Διωγμού και τολμηρής αντίστασης.

Το πιο κοντινό πράγμα στην παραδοσιακή αφήγηση σε όλη τη γραμμή σχετίζεται με τα δεινά μιας τυπικής εβραϊκής οικογένειας της Θεσσαλονίκης, αρκετά εύπορης: πρώτος από το ισότιμο καστ είναι ο Βασίλης Κανάκης ως Λέων και ο Νίκκι Παπανδρέου ως αδελφή του Νίνα. Ο Λέον είναι σε θέση να ξεφύγει από την αιματηρή δίωξη της πόλης, και υπονοούμενα, της χώρας: μια ραδιοφωνική συνέντευξη με τον Γιουγκοσλάβο ηγέτη Τίτο δείχνει ότι πέρασε τα σύνορα στη σημερινή Βόρεια Μακεδονία.

Η κάμερα του Σίμου Σαρκετζή (τραβηγμένη στο χέρι και έγχρωμη) τον ακολουθεί καθώς περιφέρεται σιωπηλά στην ύπαιθρο σε μια πόλη. Όπως και με τον Christian Petzold Διάβαση (2018), μόνο οι λεπτομέρειες εποχής προέρχονται από το κοστούμι των χαρακτήρων και οι αστικές περιοχές που διασχίζει ο Leon μετά το ηλιοβασίλεμα είναι αδιαμφισβήτητες σήμερα. Σε αντίθεση με την πολική, η πιο εντυπωσιακή ακολουθία της Νίνας είναι ένας μακρύς, αγωνιώδες μονόλογος που εκτελείται σε ασπρόμαυρο, με ένα πολύ αργό ζουμ στο πρόσωπό της καθώς κάθεται στο τέλος ενός μεγάλου τραπεζιού.

Στις προηγούμενες τρεις σόλο προσπάθειές του μέχρι σήμερα – κυρίως Εκρηξη (2014) – Ο Τζουμέρκας έχει καθιερωθεί ως μια απρόβλεπτη νέα φωνή στον ελληνικό κινηματογράφο, εντελώς ξεχωριστή από το παγκοσμίου φήμης «Παράξενο Κύμα» των Λάνθιμου, Τσαγγάρη και των συνεργατών τους. και με πόλη και πόλη (το οποίο μοιράζεται τον τίτλο του κάπως περίεργα με το βραβευμένο με Hugo, best-seller μυθιστόρημα China Miéville) δείχνοντας για άλλη μια φορά μια αξιέπαινη προθυμία να αναλάβει δημιουργικά ρίσκα, συνήθως με γόνιμα αποτελέσματα.

Ο βοηθός του Μπασάλης παρατηρείται για πρώτη φορά να παίζει τον ρόλο του γιου στο χακάρισμα του Λάνθιμου Δόντι σκυλιών; Αργότερα εμφανίστηκε στον Τσουμέρκα. πατρίδα (2010) το δράμα των γκέι αστυνομικών Το θαύμα της θάλασσας των Σαργασσών (2019), της οποίας η φωτεινή πρωταγωνίστρια, η Angelique Papulia, κατέχει εδώ εξέχουσα θέση στο αφοσιωμένο καστ.